Côn trùng có thể là “cú lừa” về nuôi trồng thủy sản bền vững

Dầu và thức ăn từ côn trùng có lượng khí thải carbon lớn hơn và cần nhiều năng lượng hơn để sản xuất so với các thành phần từ biển trong thức ăn thủy sản - nhưng sự khác biệt này có thể tồn tại trong thời gian ngắn.

ruồi lính đen
Ruồi lính đen - nguồn protein thay thế bột cá nổi bật hiện nay.

Những nghiên cứu về thành phần côn trùng

Nhìn chung, việc nuôi côn trùng ít đầu vào môi trường hơn so với các nguyên liệu thông thường nhưng lại sử dụng nhiều năng lượng và tạo ra lượng khí thải carbon lớn hơn. Đối với một số chỉ tiêu môi trường, bột côn trùng và các thành phần thức ăn thủy sản thông thường có kết quả tương đương. Điều này cho thấy rằng không có lợi ích lớn về môi trường khi sử dụng các bữa ăn từ côn trùng - dấu chân carbon của ngành hầu như không thay đổi khi sử dụng các nguyên liệu thay thế.

Protein côn trùng
Protein côn trùng trở thành ngành công nghiệp có nhiều cơ hội phát triển. Ảnh: Shutterstock.

Mặc dù phát hiện này làm cho mục tiêu bền vững của lĩnh vực côn trùng trở nên phức tạp hơn, các nhà nghiên cứu lưu ý rằng ngành công nghiệp này có rất nhiều cơ hội để đổi mới và phát triển. Các công nghệ, đầu tư và nghiên cứu mới nổi đều thuộc về lĩnh vực côn trùng. Những cải tiến về hiệu quả sản xuất và nỗ lực nghiên cứu này có thể làm giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính của ngành côn trùng và làm cho nó cạnh tranh hơn với các thành phần thông thường. Theo thời gian, dầu và thức ăn từ côn trùng có thể tạo ra lượng khí thải carbon nhỏ hơn và có khả năng làm giảm tổng tác động môi trường của hoạt động nuôi trồng thủy sản.

Chuyển bữa ăn côn trùng qua giai đoạn ấu trùng

Các loại dầu và thức ăn từ côn trùng đang tạo ra tiếng vang lớn trên các phương tiện truyền thông như một nguồn protein và lipid thay thế cho thức ăn thủy sản. Bữa ăn từ côn trùng - thường có nguồn gốc từ ruồi lính đen, sâu róm hoặc ruồi nhà - có thành phần dinh dưỡng cao, khả thi về mặt thương mại và có thể được tạo ra trên quy mô lớn. Nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cá biển và cá nước ngọt có thể tiêu thụ các thành phần côn trùng trong chu kỳ sản xuất mà không bị suy giảm tốc độ tăng trưởng hoặc hiệu suất.

Bữa ăn côn trùng cũng đi kèm với một quảng cáo thuyết phục về tính bền vững. Lựa chọn côn trùng thay cho các thành phần biển trong thức ăn thủy sản có nghĩa là các nhà sản xuất có thể giảm các biện pháp đánh bắt cá của họ, giải quyết một trong những vấn đề về tính bền vững của ngành. Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng việc nuôi côn trùng sử dụng ít tài nguyên đất và nước hơn đậu nành - một thành phần thức ăn thủy sản quan trọng khác. Thực tế là một số loài côn trùng ăn các chất thải và chuyển hóa chúng thành protein và chất béo có thể tiêu hóa được là một lợi ích bổ sung.

cho cá ăn
Giá trị về mặt môi trường của côn trùng chưa được nghiên cứu đầy đủ. Ảnh: Shutterstock.

Xét về mặt giá trị, có vẻ như việc bao gồm các bữa ăn côn trùng trong thức ăn thủy sản có thể làm giảm đáng kể dấu vết môi trường - nhưng điều này chưa được các nhà nghiên cứu định lượng đầy đủ. Không có nhiều tài liệu được xuất bản về những hậu quả môi trường đầy đủ của khẩu phần bột côn trùng trong nuôi trồng thủy sản. Ngành công nghiệp này vẫn đang sản xuất nguyên liệu thức ăn chăn nuôi với khối lượng nhỏ và chưa đạt được quy mô kinh tế - làm cho việc sản xuất đắt hơn và kém hiệu quả hơn so với các lựa chọn nguyên liệu khác. Cũng không có sự so sánh song song giữa các thành phần côn trùng với bột cá và dầu cá về các chỉ số môi trường. Điều này để lại nhiều câu hỏi về tính bền vững chưa được giải đáp.

Sự phức tạp của việc đo lường các tác động môi trường

Tính bền vững của môi trường và thức ăn thủy sản tập trung vào mức độ bao gồm bột cá và dầu cá - nhưng điều này chỉ cho thấy một bức tranh một phần. Sự thúc đẩy hiện nay nhằm giảm hoặc thậm chí thay thế các nguyên liệu biển bằng các nguồn thức ăn thay thế không nhất thiết là một viên đạn bạc cho sự bền vững. Mỗi thành phần thay thế - bao gồm cả những thành phần dựa trên côn trùng - đi kèm với dấu vết sử dụng nước, đất và năng lượng riêng. Nó cũng đi kèm với tiềm năng nóng lên toàn cầu của riêng nó. Các nhà nghiên cứu phải nắm bắt được tất cả sự phức tạp này trước khi họ có thể nói rằng một thành phần thức ăn chăn nuôi thân thiện với môi trường.


Thức ăn thủy sản bền vững vẫn là nền công nghiệp tiềm năng nhưng cũng sẽ nhiều thách thức. Ảnh: Taku_S

Theo quan điểm của các nhà nghiên cứu, dầu và thức ăn từ côn trùng có lẽ sẽ không phải là thành phần duy nhất mà ngành dựa vào khi tạo ra thức ăn thủy sản bền vững. Nhiều khả năng ngành công nghiệp sẽ sử dụng kết hợp các nguồn protein và lipid thay thế có tác động môi trường thấp. Điều này sẽ cho phép các nhà xây dựng công thức thức ăn chăn nuôi có chiến lược về lựa chọn thành phần của họ và tính đến những đổi mới tiềm năng trong lĩnh vực nguyên liệu thay thế rộng lớn hơn.

Đăng ngày 24/06/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Tự ủ thức ăn lên men: Tiết kiệm chi phí hay đang rước họa vào ao?

Trong bối cảnh giá thức ăn leo thang, phong trào tự ủ thức ăn bằng men vi sinh đang nở rộ như một giải pháp tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, ít ai lường trước được cái bẫy vô hình mang tên nấm mốc và độc tố, có thể đánh sập cả vụ nuôi chỉ sau một đêm nếu quy trình ủ không được kiểm soát chặt chẽ.

Thức ăn tôm
• 11:56 30/12/2025

Cùng nâng kiềm nhưng hiệu quả có thật sự giống nhau?

Vôi và bicar đều được sử dụng để nâng kiềm trong ao nuôi nhưng mỗi loại có cơ chế tác động và hiệu quả khác nhau. Vì vậy, hiệu quả chỉ thực sự phát huy khi được áp dụng đúng hoàn cảnh và đúng thời điểm.

Ao tôm
• 11:51 29/12/2025

Thương lái đang thay đổi cách mua tôm như thế nào?

Trong bối cảnh ngành tôm Việt Nam năm 2025 đang phục hồi mạnh mẽ nhưng phải đối mặt với các rào cản thương mại phức tạp, chân dung của "thương lái" đã có sự thay đổi mang tính bước ngoặt.

Tôm
• 14:15 26/12/2025

Khi ao nuôi "già" đi: Làm sao để phục hồi "trái tim" của hệ sinh thái đáy?

Trong nuôi tôm thâm canh, người nuôi thường chú trọng con giống, thức ăn mà bỏ quên đất đáy ao, hệ sinh thái quyết định sự bền vững. Vậy, làm sao nhận biết ao đã lão hóa và cách hồi sinh nền đáy kiệt quệ sau nhiều vụ nuôi?

Ao nuôi tôm
• 12:04 24/12/2025

Nucleotides phụ gia xây dựng hệ miễn dịch cấp tốc cho tôm

Nuôi tôm thâm canh mật độ cao là một cuộc đua về tốc độ tăng trưởng. Khi cơ chế tự tổng hợp năng lượng không đủ đáp ứng nhu cầu lột xác liên tục, Nucleotides ngoại sinh trở thành giải pháp sống còn giúp tôm về đích an toàn và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh.

Ao nuôi tôm
• 12:50 30/12/2025

Cùng nâng kiềm nhưng hiệu quả có thật sự giống nhau?

Vôi và bicar đều được sử dụng để nâng kiềm trong ao nuôi nhưng mỗi loại có cơ chế tác động và hiệu quả khác nhau. Vì vậy, hiệu quả chỉ thực sự phát huy khi được áp dụng đúng hoàn cảnh và đúng thời điểm.

Ao tôm
• 12:50 30/12/2025

Vượt Mỹ và Nhật Bản, Trung Quốc trở thành thị trường thủy sản số 1 của Việt Nam

Vượt qua giai đoạn khó khăn chưa từng có do dịch Covid-19, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đã có cú lội ngược dòng ngoạn mục. Với kim ngạch 11 tháng đầu năm 2025 đạt 2,26 tỷ USD, Trung Quốc đã chính thức vượt qua Mỹ và Nhật Bản, trở thành thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam.

Chế biến thủy sản
• 12:50 30/12/2025

Cá mú đá cam nặng kỷ lục cắn câu, có thể phá vỡ kỷ lục thế giới

Một ngư dân tại California, Mỹ vừa bắt được một con cá mú đá cam khổng lồ nặng gần 4,65 kg. Với kích thước này, con cá không chỉ vượt qua kỷ lục của bang mà còn có khả năng phá vỡ kỷ lục thế giới đã tồn tại suốt 38 năm.

Cá mú
• 12:50 30/12/2025

Doanh nghiệp chế biến thủy sản chính thức được hưởng ưu đãi miễn thuế thu nhập

Sau gần 5 năm kiên trì kiến nghị, cộng đồng doanh nghiệp thủy sản đã đón nhận một tin vui lớn, các hoạt động chế biến sâu chính thức được công nhận và hưởng ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).

Chế biến cá
• 12:50 30/12/2025
Some text some message..