Ếch thủy tinh "tàng hình" như thế nào

Bằng cách giữ hầu như tất cả số tế bào hồng cầu ở gan, ếch thủy tinh có được màu da trong suốt để ngụy trang trước kẻ săn mồi.

Ếch thủy tinh
Nhìn từ dưới lên, qua chiếc bụng trong mờ, sẽ thấy xương, các bộ phận bên trong cơ thể và trái tim đang đập của ếch thủy tinh. Ảnh: khoahocphattrien.vn

Trong tự nhiên, màu trong suốt chủ yếu xuất hiện ở các sinh vật sống hoàn toàn dưới nước như ấu trùng lươn và sứa. Động vật trên cạn và lưỡng cư khó trở nên trong suốt bởi các tế bào hồng cầu trong máu sử dụng các protein huyết sắc tố để liên kết với oxy. Chỉ có cá băng ở Nam Cực, sinh sống dưới sâu Nam Đại Dương, là loài duy nhất đã loại bỏ hoàn toàn huyết sắc tố, khiến máu của chúng có màu trắng đục.

Để tìm hiểu cơ chế "tàng hình" của ếch thủy tinh - loài động vật lưỡng cư có kích thước bằng chiếc kẹp giấy, sống trong các khu rừng nhiệt đới trên khắp Trung và Nam Mỹ - các nhà nghiên cứu đã sử dụng máy ảnh được hiệu chỉnh để chụp hình ếch thủy tinh Fleischmann (Hyalinobatrachium fleischmann). Vào ban đêm, khi sinh sản và kiếm ăn, chúng có màu mờ đục. Nhưng vào ban ngày, khi ngủ trên lá, hầu hết cơ thể của chúng trở nên trong suốt, trừ phần màu xanh ở lưng. Cơ chế ngụy trang này làm cho loài ếch tí hon trông như những giọt sương, tránh khỏi sự săn tìm của nhện và rắn.

Ếch ngủKhi ngủ, ếch thủy tinh trông như những giọt sương trên lá cây. Ảnh: khoahocphattrien.vn

Tại phòng thí nghiệm, các nhà khoa học đã theo dõi độ trong suốt của chúng thay đổi như thế nào khi chúng ngủ, vận động, kêu hoặc bị gây mê. Trong bài báo trên Science, họ cho biết, ếch thủy tinh đang ngủ có độ trong suốt cao hơn từ 34% đến 61% so với khi hoạt động.

Độ trong suốt tăng tương quan với tình trạng ít các tế bào hồng cầu chảy trong tĩnh mạch của ếch. "Không có máu ở tĩnh mạch khi loài ếch này ngủ. Khi chúng tỉnh dậy, máu mới bắt đầu bơm trở lại, do đó làm giảm độ trong suốt", Carlos Taboada, nhà sinh vật học tại Đại học Duke và là tác giả của nghiên cứu mới, cho biết.

Để "tìm" xem các tế bào hồng cầu đã đi đâu, Taboada và các đồng nghiệp sử dụng kỹ thuật hình ảnh quang âm - ghi lại các đợt sóng siêu âm được tạo ra khi các tế bào hồng cầu hấp thụ ánh sáng và làm cho máu có màu đỏ thẫm. Kết quả, khi ngủ, ếch thủy tinh chuyển gần như tất cả các tế bào hồng cầu vào trong gan, khiến kích thước của cơ quan này phình ra khoảng 40%. Các loài ếch khác sống trên cây chỉ có thể lưu trữ khoảng 12% tổng lượng hồng cầu trong gan, trong khi đó ếch thủy tinh có thể lưu trữ 89%, tức gần như toàn bộ hồng cầu trong cơ thể.

Chưa rõ vì sao ếch thủy tinh có thể sống được trong khi thực hiện cơ chế thích nghi khắc nghiệt này - đồng tác giả nghiên cứu Jesse Delia, nhà sinh vật học tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Hoa Kỳ, cho biết. "Về cơ bản, chúng không vận chuyển oxy trong 12 giờ một ngày."

Một bí ẩn khác là ếch thủy tinh có thể di chuyển lượng lớn tế bào máu đến cùng một vị trí mà không tạo ra cục máu đông gây nguy hiểm cho cơ thể. Cơ chế đằng sau bí ẩn này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị đông máu tốt hơn cho con người, theo Richard White, bác sĩ chuyên khoa ung thư tại Đại học Oxford.

Báo Khoa Học Phát Triển
Đăng ngày 05/01/2023
Hoàng Nam tổng hợp
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Nucleotides phụ gia xây dựng hệ miễn dịch cấp tốc cho tôm

Nuôi tôm thâm canh mật độ cao là một cuộc đua về tốc độ tăng trưởng. Khi cơ chế tự tổng hợp năng lượng không đủ đáp ứng nhu cầu lột xác liên tục, Nucleotides ngoại sinh trở thành giải pháp sống còn giúp tôm về đích an toàn và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh.

Ao nuôi tôm
• 22:38 29/12/2025

Cùng nâng kiềm nhưng hiệu quả có thật sự giống nhau?

Vôi và bicar đều được sử dụng để nâng kiềm trong ao nuôi nhưng mỗi loại có cơ chế tác động và hiệu quả khác nhau. Vì vậy, hiệu quả chỉ thực sự phát huy khi được áp dụng đúng hoàn cảnh và đúng thời điểm.

Ao tôm
• 22:38 29/12/2025

Vượt Mỹ và Nhật Bản, Trung Quốc trở thành thị trường thủy sản số 1 của Việt Nam

Vượt qua giai đoạn khó khăn chưa từng có do dịch Covid-19, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đã có cú lội ngược dòng ngoạn mục. Với kim ngạch 11 tháng đầu năm 2025 đạt 2,26 tỷ USD, Trung Quốc đã chính thức vượt qua Mỹ và Nhật Bản, trở thành thị trường nhập khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam.

Chế biến thủy sản
• 22:38 29/12/2025

Cá mú đá cam nặng kỷ lục cắn câu, có thể phá vỡ kỷ lục thế giới

Một ngư dân tại California, Mỹ vừa bắt được một con cá mú đá cam khổng lồ nặng gần 4,65 kg. Với kích thước này, con cá không chỉ vượt qua kỷ lục của bang mà còn có khả năng phá vỡ kỷ lục thế giới đã tồn tại suốt 38 năm.

Cá mú
• 22:38 29/12/2025

Doanh nghiệp chế biến thủy sản chính thức được hưởng ưu đãi miễn thuế thu nhập

Sau gần 5 năm kiên trì kiến nghị, cộng đồng doanh nghiệp thủy sản đã đón nhận một tin vui lớn, các hoạt động chế biến sâu chính thức được công nhận và hưởng ưu đãi miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN).

Chế biến cá
• 22:38 29/12/2025
Some text some message..