Sóc Trăng: 12.597ha diện tích tôm nuôi bị thiệt hại

Kết quả giám sát dịch bệnh tại vùng nuôi: theo số liệu giám sát tình hình dịch bệnh trên tôm nuôi nước lợ tại các địa phương từ đầu năm đến nay, chủ yếu do các nguyên nhân sau:

- Tôm bệnh do bệnh đốm trắng:  2.763,5 ha chiếm 21,9%;

- Tôm bệnh do hoại tử gan tụy cấp: 2.889,7 ha chiếm 22,9%;

- Tôm bệnh do phân trắng: 10,8 ha chiếm 0,1%;

- Tôm bệnh còi: 0,8 ha chiếm 0,01%;

- Tôm bị thiệt hại do các yếu tố về môi trường: 6.932,5 ha chiếm 55%.

Giám sát thụ động  

Khi chủ hộ nuôi báo cáo tình hình tôm bệnh cho hệ thống thú y đến thu mẫu. Trong tuần đã giám sát được 13 mẫu, kết quả phân tích như sau:

- Bệnh đốm trắng (WSSV): có 05 mẫu dương tính chiếm 38,5%, dịch bệnh xảy ra tại ấp An Hòa, Tân Hòa xã Gia Hoà 1; ấp Minh Duy, Hòa Hưng xã Hòa Tú 2 (huyện Mỹ Xuyên).

- Bệnh Hoại tử cơ quan tạo máu và cơ quan biểu mô (IHHNV): có 04 mẫu dương tính chiếm 30,8%, dịch bệnh chủ yếu xảy ra tại ấp Hòa Hinh xã Ngọc Đông (huyện Mỹ Xuyên); ấp Nam Chánh xã Lịch Hội Thượng (huyện Trần Đề).

- Hoại tử gan tụy cấp (AHPND): không có mẫu dương tính.

Giám sát dịch bệnh trên tôm giống

- Chỉ tiêu giám sát đối với bệnh WSSV, EMS, IHHNV.

- Số lượng cơ sở giám sát: 08 mẫu tôm giống/08 cơ sở ương dưỡng tôm tại thị xã Vĩnh Châu.

- Kết quả giám sát: có 01 mẫu dương tính với bệnh IHHNV chiếm 12,5% trên số mẫu thu, dịch bệnh xảy ra tại cơ sở ương dưỡng tôm giống tại phường Vĩnh Phước, thi xã Vĩnh Châu. Chưa phát hiện mẫu dương tính với bệnh đốm trắng và hoại tử gan tuỵ cấp.

* Như vậy trong tuần qua tôm trên vùng nuôi chủ yếu thiệt hại: (1) do các yếu tố môi trường (nhiệt độ, đô mặn giảm đột ngột, pH, NH₃, NO₂…) nguyên nhân là do nắng nóng kéo dài kèm theo mưa nhiều; (2)  Thiệt hại do dịch bệnh: chủ yếu là bệnh đốm trắng.

Một số khuyến cáo phòng bệnh trên tôm

 Giải pháp do môi trường:

Hiện nay, Theo kết quả quan trắc các yếu tố môi trường vùng nuôi của Chi cục Thuỷ sản: các yếu tố môi trường ngoài tự nhiên như độ mặn, độ kiềm, độ trong, oxy… và thời tiết đã không còn thích hợp để nuôi tôm nước lợ, dịch bệnh trên tôm diễn biến phức tạp, đồng thời đã hết lịch khung mùa vụ thả nuôi theo khuyến cáo của Ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Do đó, khuyến cáo bà con không nên tiếp tục thả giống mới, tập trung quản lý diện tích tôm nuôi hiện tại trên đồng, cải tạo diện tích ao nuôi bị thiệt hại do dịch bệnh chuẩn bị cho vụ nuôi năm 2019. Đối với các cở sở có đủ điều kiện công trình ao nuôi, khả năng chăm sóc quản lý tốt trước điều kiện.

Đồng thời, để hạn chế những tác động bất lợi của điều kiện thời tiết nắng nóng và mưa đột ngột xen kẽ nhau, làm cho môi trường ao nuôi dễ biến động (biến động nhiệt lớn, giảm độ kiềm, sụp tảo, khí độc bùng phát,...) tôm dễ stress và dễ nhiễm bệnh, người nuôi cần ổn định các yếu tô môi trường ao nuôi và nâng cao sức đề kháng cho tôm:

- Thường xuyên kiểm tra pH trước và sau khi mưa để điều chỉnh kịp thời. Duy trì pH ở mức thích hợp từ 7,5 - 8,5 và dao động giữa sáng và chiều không quá 0,5 đơn vị. Nếu pH thấp, sử dụng vôi nông nghiệp CaCO₃, liều lượng từ 10 - 15 kg/1.000m³. Ngoài ra, để hạn chế phèn trên bờ ao rửa xuống ao khi mưa làm giảm pH và đục nước, người nuôi nên sử dụng vôi rãi đều trên bờ ao. Vôi sẽ giúp trung hòa axit tránh giảm pH đột ngột và giúp nước ao không bị đục sau khi mưa.

- Khi có mưa, độ kiềm trong ao tụt giảm làm ảnh hưởng đến quá trình lột xác của tôm, làm tôm chậm lớn, giảm tỷ lệ sống hay thường gặp hiện tượng tôm bị mềm vỏ kéo dài do độ kiềm dưới mức thích hợp. Độ kiềm thích hợp cho tôm nuôi từ 80 -160 mg/l. Nếu độ kiềm thấp có thể sử dụng vôi Dolomite liều lượng 20 - 30 kg/1000m³.

- Đối với những ao có mực nước thấp chất lượng nước sẽ biến động lớn sau những cơn mưa, cần duy trì mực nước tối thiểu là 1,2 - 1,5m. Ngoài ra tăng cường quạt nước trong khi mưa lớn hay khi trời nắng gắt sẽ giúp xáo trộn nước tránh hiện tượng phân tầng trong ao.

- Giảm khoảng 20 - 30% lượng thức ăn khi trời mưa bởi vì nhiệt độ thấp tôm sẽ giảm bắt mồi.

-  Ngoài ra trong quá trình nuôi phải thường xuyên kiểm tra cống, bọng ao, quan sát biểu hiện hoạt động, bắt mồi của tôm nhất là vào những ngày mưa to kéo dài, nhiệt độ thấp,... đồng thời thường xuyên theo dõi các bản tin thời tiết, thông tin cảnh báo dịch bệnh trên truyền hình, đài truyền thanh để chủ động trong sản xuất.

Giải pháp phòng bệnh bệnh đốm trắng do virus:

          Tại các kênh cấp đầu nguồn có kết qủa giám sát dịch bệnh trên tôm tự nhiên dương tính với bệnh đốm trắng (Cầu Hòa Lý-Kênh Thạnh Mỹ; Bến Phà Chàng Ré; Cống Sáu Quế 1; Cống Nophol) khuyến cáo không lấy nước trực tiếp vào ao nuôi. Khi cấp nước vào ao nuôi, phải qua hệ thống ao lắng lọc, nguồn nước trước và sau khi sử dụng phải được xử lý, tiêu diệt mầm bệnh bằng các loại hóa chất được Bộ Nông nghiệp và PTNT cho phép sử dụng. Nước cấp vào ao phải lọc qua lưới dày để tránh trứng và ấu trùng của giáp xác mang bệnh đốm trắng.

          Ao nuôi cần có hàng rào ngăn các loại giáp xác như cua, còng... xâm nhập vào ao nuôi và phải có lưới ngăn chim. 

          Để hạn chế lây lan mầm bệnh giữa các ao, không nên sử dụng chung các dụng cụ (lưới, chài, vợt,...). Trước khi sử dụng, các dụng cụ cần phải được ngâm trong dung dịch Chlorine.

          Lựa chọn con giống đạt chất lượng, kiểm tra bằng cảm quan kết hợp với xét nghiệm bằng phương pháp PCR.

          Lượng thức ăn cho tôm không được thừa, sử dụng thức ăn có chất lượng và bổ sung Vitamin C, khoáng, beta-glucan...tăng sức đề kháng cho tôm.

          Thường xuyên kiểm tra màu sắc cơ thể tôm, khả năng bắt mồi, tình trạng sức khỏe của tôm để kịp thời phát hiện và xử lý bệnh. Khi các ao khác trong trại hoặc các hộ nuôi xung quanh xảy ra bệnh đốm trắng, người nuôi không nên cấp nước trực tiếp từ bên ngoài vào ao nuôi, tăng cường quản lý các yếu tố môi trường trong ao.

          * Giải pháp khi có bệnh xảy ra:

          Khi phát hiện hoặc nghi ngờ có xuất hiện bệnh báo ngay cho cơ quan thú y gần nhất, các hộ nuôi xung quanh để có biện pháp phòng bệnh kịp thời tránh lây lan trên diện rộng;

          Tôm bệnh nếu đạt kích cỡ thương phẩm: tiến hành thu hoạch sau đó tiến nh khử trùng ao, công cụ, dụng cụ diệt giáp sát và ký chủ trung gian truyền bệnh; những người tham gia thu hoạch tôm phải được vệ sinh cá nhân, không làm phát tán mầm bệnh, không xả thải nước ao nuôi chưa xử lý ra môi trường bên ngoài.

          Nếu tôm chưa đạt kích cỡ thu hoạch: phải cách ly với những ao xung quanh đồng thời vớt toàn bộ tôm bị bệnh đưa vào hố để tiêu hủy.

Đề nghị Trưởng trạm Chăn nuôi và Thú y huyện, thị xã, thành phố thường xuyên cập nhật thông tin dịch bệnh để tham mưu cho phòng Nông nghiệp và PTNT, phòng Kinh tế trong công tác chỉ đạo sản xuất, đồng thời gửi các bản tin cảnh báo dịch bệnh tôm cho đài truyền thanh huyện, thị xã, UBND các xã phường, Tổ hợp tác, Hợp tác xã để thông báo cho người nuôi tiếp nhận thông tin kịp thời.