Thời gian qua, 2 xã Phước An, Long Thọ đã nhận được hơn 200 đơn khiếu nại của người dân về tình trạng nạo vét, tận thu khoáng sản gây ảnh hưởng lớn đến việc nuôi thủy sản. Vì trong quá trình khai thác, bùn lỏng ở đáy sông gây đục ngầu cả dòng nước và khi thủy triều lên đã chảy vào các kênh rạch, người nuôi thủy sản phải lấy nước vào các ao nuôi dẫn đến thủy sản bị chết hàng loạt. Còn những hộ sống bằng nghề đánh bắt thủy sản thì phải chịu cảnh nhiều ngày “trắng lưới”, không thu được gì.
Bỏ trắng ao nuôi
Khảo sát dọc khu vực nuôi thủy sản của xã Phước An, Long Thọ, cho thấy hàng loạt ao nuôi tôm bị bỏ trống, phơi đáy vì tôm cứ thả xuống một thời gian ngắn là chết hết. Hộ ít thì mất 100-200 triệu đồng tiền giống, hộ nhiều lên đến cả tỷ đồng. Dù các hộ nuôi thủy sản đã dùng đủ cách xử lý nước nhưng đều thất bại vì lớp bùn lỏng lẫn trong nước không xử lý hết được, chảy vào các ao nuôi tôm gây ngộp.
Ông Nguyễn Văn Lộc (ấp Bà Trường, xã Phước An) nói: “Tôi có 4 hécta ao nuôi tôm, những năm trước khi chưa có nạo vét khoáng sản nuôi được 3 vụ/năm, lợi nhuận thu được cả gần tỷ đồng. Nhưng gần 1 năm nay, một số công ty nạo vét tận thu khoáng sản trên sông khiến tôm bị chết làm tôi thiệt hại gần 2 tỷ đồng tiền giống và công xử lý ao mà vẫn không nuôi tôm được”. Vì vậy, 4 hécta ao của ông Lộc được đầu tư khá bài bản hiện tại đành bỏ hoang. Hàng trăm hộ dân nuôi thủy sản thuộc xã Phước An, Long Thọ cũng đang rơi vào tình trạng như ông Lộc nên rất bức xúc đành viết đơn khiếu nại gửi xã, đề nghị huyện, tỉnh can thiệp.
Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Phước An, cho hay: “Chúng tôi đã nhận được 55 đơn khiếu nại của người dân về việc Công ty TNHH Tuấn Hải Đăng nạo vét sông Thị Vải làm ô nhiễm nguồn nước khiến thủy sản chết hàng loạt. Các hộ dân yêu cầu phía công ty phải có trách nhiệm hỗ trợ cho người dân trong khoảng thời gian khai thác”. Về việc này, xã Phước An cũng đã đề nghị huyện có biện pháp giải quyết.
UBND xã Long Thọ cũng đã nhận được gần 150 đơn của cá nhân và tập thể khiếu nại về tình trạng nạo vét, phân luồng của một số doanh nghiệp làm nước sông bị ô nhiễm chảy vào các con rạch, người dân vô tình lấy nước vào các ao nuôi nên thủy sản chết trắng ao. Cả xã có 4/5 ấp có hộ nuôi thủy sản đều bị ảnh hưởng nặng nề. Không chỉ những hộ nuôi thủy sản bị thiệt hại nặng, mà ngay cả những hộ chuyên sống bằng nghề đánh bắt thủy sản trên sông cũng nhiều ngày nay thất nghiệp vì nước đục, thủy sản chết, bỏ đi.
Bên cạnh đó, một số cá nhân lợi dụng các doanh nghiệp được cấp phép nạo vét, tận thu khoáng sản trên sông, ban đêm đưa thuyền ra hút cát trộm cũng góp phần làm ô nhiễm nguồn nước và sạt lở bờ sông gây bức xúc cho người dân.
Xử lý thật nghiêm
Trước tình hình trên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh đã yêu cầu các đơn vị: Sở Giao thông - vận tải, Sở Tài nguyên - môi trường, Công an tỉnh phối hợp với huyện kiểm tra lại tất cả các dự án được cấp phép nạo vét, tận thu khoáng sản trên sông. Trường hợp phát hiện vi phạm sẽ xử lý thật nghiêm; với những doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng, sẽ rút phép buộc ngưng hoạt động. Phía công an sẽ vào cuộc dẹp tận gốc tình trạng khai thác cát lậu trên sông.
Ông Tô Văn Cường (ấp Bà Trường, xã Phước An) bày tỏ: “Chúng tôi mong huyện và tỉnh sớm vào cuộc, xử lý dứt điểm tình trạng khai thác khoáng sản gây ô nhiễm nguồn nước. Nếu là dự án do Nhà nước cấp phép nạo vét để các phương tiện vận tải qua lại thuận lợi thì trong thời gian thi công nên hỗ trợ các hộ bị ảnh hưởng. Vì ngưng nuôi thủy sản, không có thu nhập, đời sống của các hộ bị ảnh hưởng nghiêm trọng”.
Theo Sở Tài nguyên - môi trường, nhiều người dân ở 2 xã: Long Thọ, Phước An phản ánh tình trạng nạo vét, khai thác khoáng sản trên sông gây ô nhiễm nguồn nước nghiêm trọng. Có những thời điểm có hơn 60 phương tiện khai thác cát, vận chuyển trên một đoạn sông thì việc gây ô nhiễm nguồn nước khó tránh khỏi. “Qua kiểm tra, các doanh nghiệp được cấp phép nạo vét các tuyến sông chưa thực hiện đầy đủ các biện pháp an toàn giao thông đường thủy, đăng ký phương tiện thi công, chưa lập niêm yết công khai kế hoạch bảo vệ môi trường. Sở đề xuất tỉnh kiến nghị Bộ Giao thông - vận tải dừng các dự án xã hội hóa nạo vét, duy tu các tuyến luồng hàng hải thí điểm tại Đồng Nai” - Phó giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường Nguyễn Ngọc Hưng cho biết.
Mới đây, Phó chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Chánh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan phải xử lý dứt điểm tình trạng nạo vét gây ô nhiễm và khai thác cát lậu trong tháng 12-2016.
Theo ông Dương Văn Đông, Phó giám đốc Sở Giao thông - vận tải, các dự án nạo vét, tận thu khoáng sản làm ô nhiễm nguồn nước, sạt lở 2 bên bờ sông ảnh hưởng đến những hộ dân sống gần bờ nuôi trồng, đánh bắt thủy sản nên người dân không đồng thuận. Khi xảy ra sạt lở bờ sông trong phạm vi nạo vét, nhà đầu tư không báo cho chính quyền địa phương và các sở, ngành liên quan để có biện pháp khắc phục gây giảm bức xúc cho người dân.