Hợp tác, liên kết và sản xuất theo chuẩn quốc tế

Để có được con tôm sạch và rẻ nhằm tăng tính cạnh tranh trên thị trường, cả doanh nghiệp và người nuôi tôm cần phải liên kết chặt chẽ thì mới có thể quản lý tốt chất lượng, giá cả vật tư đầu vào, giúp giảm chi phí, tăng chất lượng và hiệu quả. Tuy nhiên, việc thực hiện chuỗi liên kết tôm thời gian qua tuy mang lại một số kết quả nhất định, nhưng cũng bộc lộ không ít khó khăn, hạn chế.

Hợp tác, liên kết và sản xuất theo chuẩn quốc tế
Thu hoạch tôm tại vùng nuôi liên kết sản xuất theo tiêu chuẩn ASC.

Ngay từ năm 2016, được sự hỗ trợ của tổ chức Hợp tác quốc tế phát triển nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS), Oxfam Việt Nam và Quỹ bảo tồn thiên nhiên thế giới (WWF), 3 tỉnh nuôi tôm trọng điểm ở ĐBSCL là Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau đã tập trung tổ chức lại sản xuất theo mô hình hợp tác xã (HTX) và xây dựng các hoạt động liên kết chuỗi giá trị sản xuất tôm bền vững – công bằng, nhằm hướng người nuôi liên kết với doanh nghiệp thực hiện sản xuất theo các tiêu chuẩn trong nước (VietGAP) và quốc tế (ASC).

Sau gần 1 năm thực hiện, tháng 5-2017, HTX Nuôi tôm Hòa Nghĩa (TX. Vĩnh Châu) chính thức được cấp chứng nhận đạt chuẩn ASC cho sản phẩm tôm nuôi của mình. Sản phẩm tôm nuôi theo chuẩn ASC đầu tiên đã được Công ty Cổ phần Thủy sản Sóc Trăng (Stapimex) thu mua với giá cao hơn thị trường 15 - 20% để xuất khẩu cho đối tác là Công ty Nordic Seafood. Đây là HTX nuôi tôm đầu tiên của Sóc Trăng được chứng nhận đạt chuẩn ASC, mỗi năm có thể cung ứng khoảng 600 tấn tôm thương phẩm đạt chuẩn ASC.

Theo đánh các HTX tham gia dự án, liên kết với doanh nghiệp thực hiện ASC có rất nhiều cái lợi. Ngoài việc được hỗ trợ chi phí thực hiện, HTX còn được công ty thu mua tôm với giá cao hơn thị trường. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là các bên cần phải biết giữ chữ tín với nhau, biết chia sẻ cùng nhau lợi ích cũng như rủi ro để cùng phát triển. Thực tế cho thấy, trong 2 năm vừa qua, các HTX tham gia dự án đều có lợi nhuận tăng từ 10% đến 20%, nhờ sản phẩm đầu vào được kiểm soát tốt về mặt chất lượng, xuất xứ rõ ràng và giá luôn giảm 10% – 30%, còn giá bán cao hơn 3% – 5%. Mặt khác, khi tham gia chuỗi liên kết, các HTX có điều kiện áp dụng các giải pháp cải tiến, giúp giảm thiểu dịch bệnh trong quá trình nuôi, nuôi tôm thân thiện với môi trường, đạt tiêu chuẩn trong nước, quốc tế và có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng.


Tôm nuôi đạt chứng nhận được doanh nghiệp thu mua tận nơi với giá luôn cao hơn thị trường.

Tuy nhiên, các HTX cũng phản ánh việc thực hiện liên kết chuỗi vẫn tồn tại không ít khó khăn cần khắc phục, như: mô hình HTX chưa hoàn chỉnh nên vai trò quyết định cũng như điều phối, giám sát của ban giám đốc HTX chưa thật sự mạnh mẽ; đa số các HTX còn yếu về năng lực tài chính dẫn đến khó khăn trong liên kết đầu tư; việc thu mua theo chuỗi còn khó do điều kiện sản xuất nhỏ lẻ; các ngân hàng thương mại chưa mặn mà với mô hình cho vay theo chuỗi, chưa có khung pháp lý trong việc chế tài, xử phạt các trường hợp vi phạm hợp đồng…

Liên quan đến vấn đề vì sao đã có liên kết nhưng hoạt động của HTX vẫn chưa hiệu quả, trước hết có thể thấy là do việc tham gia chuỗi liên kết của các HTX chưa hoàn toàn mà chỉ mới thực hiện ở khâu con giống, sản xuất nhỏ lẻ, sản lượng thấp và đặc biệt các công ty cung ứng đầu vào, đầu ra chưa thật sự mặn mà với mô hình liên kết. Theo các thành viên dự án, đối với nghề nuôi tôm, dư địa để giảm chi phí, giá thành hiện vẫn còn rất lớn, chỉ cần cải thiện chỉ số FCR (hệ số thức ăn) và điện năng là người nuôi tôm có thể tiết kiệm được khoảng 6.000 đồng/kg tôm thương phẩm.

Để cải thiện chất lượng liên kết chuỗi, một trong những vấn đề quan trọng là phải sản xuất theo hướng chứng nhận quốc tế, để tăng cường truy xuất nguồn gốc, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm. Đối với khâu đầu vào, do nguồn vốn của người nuôi chưa đáp ứng, nên cần thúc đẩy việc huy động nguồn vốn tự có tại địa phương thông qua việc thu hút các đại lý, thương lái tham gia vào HTX, giúp các thành viên HTX có được sản phẩm chất lượng tốt còn đại lý thì có số lượng khách hàng lớn và ổn định.

Trước những băn khoăn có nên thực hiện VietGAP hay không vì giá bán sản phẩm tôm VietGAP vẫn không có khác biệt, ông Ngô Công Luận – Giám đốc HTX Nông ngư 14-10 Hòa Lời (Mỹ Xuyên) chia sẻ: “Lợi ích của VietGAP dễ thấy nhất là đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, hạn chế ô nhiễm môi trường, dịch bệnh và ít tác động đến an sinh xã hội. Việc thực hiện VietGAP cũng tạo tiền đề để các HTX thực hiện các tiêu chuẩn quốc tế được dễ dàng hơn. Hơn nữa, khi đã được chứng nhận VietGAP, sản phẩm của HTX luôn được phía công ty tin tưởng, sẵn sàng ưu tiên thu mua. Do đó, các HTX nếu có điều kiện thì nên làm VietGAP trước, dù có được công nhận tương đương hay không thì chúng ta vẫn có lợi hơn là không làm”.

Đồng tình với nhận xét trên, các HTX đều thống nhất rằng, làm theo chứng nhận quốc tế hay trong nước là để có thể bán được giá cao hơn, chứ không phải lúc nào cũng bán được giá cao. Bởi vì chứng nhận chỉ là điều kiện để bán được hàng, còn bán giá cao hay thấp còn tùy thuộc vào cung – cầu thị trường. Hơn nữa, một khi con tôm có được chứng nhận quốc tế, việc tiêu thụ sẽ dễ dàng hơn, giá cả cũng sẽ tốt hơn và đi kèm theo đó là lợi nhuận của người nuôi và doanh nghiệp được ổn định hơn.

Báo Sóc Trăng
Đăng ngày 02/07/2018
Tịch Chu
Kinh tế

Hợp tác gia công xuất khẩu thủy sản thế mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam

Việt Nam có thế mạnh về chế biến thuỷ hải sản, do đó các doanh nghiệp thuỷ sản Nhật Bản mong muốn tăng cường hợp tác, đặt hàng gia công sản phẩm xuất khẩu đi các thị trường khác.

Tôm thẻ
• 12:50 21/03/2024

Hội nghị thượng đỉnh đổi mới thực phẩm xanh trở lại London

Hội nghị Thượng đỉnh Đổi mới Thực phẩm Xanh (Blue Food Innovation Summit) quy tụ ngành nuôi trồng thủy sản để khám phá những cơ hội và thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất thực phẩm xanh đồng thời bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái đại dương.

Hải sản
• 10:32 13/03/2024

Bệnh Tilv và vấn đề Brazil không nhập khẩu cá rô phi Việt Nam

Theo thông báo của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường- NAFIQPM (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) kể từ ngày 14/2 Brazil tạm dừng nhập khẩu cá rô phi Việt Nam cho đến khi có kết luận rà soát bệnh do virus TiLV gây bệnh trên cá rô phi, vì đất nước này lo ngại việc nhập khuẩn làm lây lan dịch bệnh.

Cá rô phi
• 11:05 01/03/2024

Bình Định thực hiện nhiều mô hình nuôi trồng thủy sản đạt hiệu quả

Trong năm 2023 Trung tâm Khuyến nông tập trung triển khai các mô hình nuôi trồng thủy sản theo hướng đa dạng hóa các đối tượng nuôi, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm, gắn với liên kết tiêu thụ theo chuỗi giá trị đã góp phần hạn chế rủi ro bệnh dịch, cải thiện môi trường sinh thái vùng nuôi, tạo ra các sản phẩm an toàn sinh học, nâng cao giá trị kinh tế, đem lại thu nhập ổn định và bền vững cho người nuôi.

Các mô hình nuôi trồng thủy sản
• 09:59 29/02/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 13:01 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 13:01 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 13:01 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 13:01 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 13:01 29/03/2024