Khung cửa tư pháp: Đắng lòng câu chuyện ngọc trai

Phiên tòa hình sự đã bước sang ngày thứ hai. Ngồi trong phiên tòa, thi thoảng sau những áp lực căng thẳng trong tranh luận, tôi nhìn ra bên ngoài cửa sổ, ngỡ ngàng nhìn những hạt mưa bắt chéo tung bọt trắng xóa sân tòa, không hiểu vì sao mưa trái mùa hay do lòng người đổi thay khó lường...

câu chuyện ngọc trai
Ảnh minh họa

Cho đến tận bây giờ, ở xứ đảo ngọc trai nổi tiếng lôi cuốn cả những nhà đầu tư ngành trang sức ở nước ngoài đến với vùng biển phía nam, người ta cũng chưa biết rõ ai là người đầu tiên đưa việc nuôi trai cấy ngọc là một nghề. Chỉ khi tiếp ông tại văn phòng, rồi hai ngày qua lắng nghe những lời tâm sự ông trình bày tại phiên tòa, tôi biết được cách đây gần ba mươi năm, ông có thể là người đầu tiên lập nghiệp nuôi trai điệp xứ này.

Do có tay nghề từ trước giải phóng chuyên về tiện và sửa chữa máy tàu, ông thiết kế và cấu tạo những chiếc bè đầu tiên, nuôi trai sống để cấy ngọc, từ đó bắt đầu hợp tác, liên doanh với những công ty chuyên kinh doanh ngành trang sức ngọc trai của nước ngoài, hình thành nên doanh nghiệp có tên tuổi như ngày nay.

Ông kể với tôi, đầu năm 2000, họ hàng bên gia đình vợ ông cậy nhờ, năn nỉ vợ chồng ông cho vợ chồng người cháu từ một hòn đảo miền Trung đói nghèo được vào trông coi bè cho ông để có công ăn việc làm, thêm thu nhập chữa bệnh.

Từ quan hệ họ hàng huyết thống, ông không tiếc công làm một chiếc bè nuôi trai cấy ngọc, rồi bày cho người cháu khi thu mua biết phân biệt trai chết hay trai còn sống, làm sao biết thiết kế các lồng nuôi trai, nhìn con nước và lưu lượng cát chảy bên dưới mà đặt lồng sao cho trai nằm giữa dòng tảo qua để ăn mà không bị chết.

Từ chỗ chỉ là người làm thuê, người cháu được ông chỉ bảo về cách thức kinh doanh, được tính “ăn chênh lệch đầu kilôgram” thay vì trả lương để có thu nhập. Đó là chưa kể người cháu còn được hưởng lợi từ việc thu mua, nuôi cá và các dịch vụ cung cấp hải sản khác…

Câu chuyện tình huyết thống và nghĩa cử đầy lòng nhân của vợ chồng ông bỗng chốc trở thành tai họa, khi vào cuối năm 2009, do có nhu cầu lấy lại chiếc bè mà người cháu đang trông giữ, điện thoại liên lạc, thậm chí con gái ông còn đến nhà gặp cháu dâu, nhưng không liên lạc được. Xuất phát từ suy nghĩ chiếc bè do mình làm ra nên ông cùng mấy người bà con và ngư dân đến kéo chiếc bè về khu vực bãi nuôi trai của gia đình mình.

Ngay sau đó, người cháu báo mất chiếc bè và làm đơn tố cáo ông về hành vi “trộm cắp tài sản”. Ban đầu, các cơ quan tiến hành tố tụng của huyện đảo đã thẩm tra kỹ lưỡng các chứng cứ, lời trình bày của các bên và cá nhân có liên quan, thấy rõ không có dấu hiệu phạm tội hình sự, nên đã ban hành quyết định không khởi tố vụ án hình sự từ cách đây 2 năm 8 tháng. Quyết định giải quyết khiếu nại cho người tố cáo còn nêu rõ:

“Qua kết quả điều tra tài sản bị mất không xác định được chủ sở hữu là của ông, nên Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an huyện đã mời đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân, Tòa án Nhân dân huyện để thống nhất biện pháp xử lý. Kết quả cuộc họp đi đến thống nhất là hành vi không cấu thành tội phạm hình sự... Do đó, Cơ quan CSĐT - Công an huyện ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự”.

Diễn biến tố tụng bất ngờ chuyển sang khúc quanh mới khi người cháu khiếu nại, các cơ quan tiến hành tố tụng cấp tỉnh dựa trên báo cáo đề xuất của liên ngành, cho rằng hành vi của ông là trái pháp luật, chiếm giữ trái phép tài sản người khác và khi thực hiện hành vi thì lén lút với chủ sở hữu.

Từ đó, vụ án được khởi tố lại và cuối cùng ông phải nhận mức án sơ thẩm 12 tháng cải tạo không giam giữ, bồi thường giá trị chiếc bè và số điệp được coi là neo trên bè cho người bị hại… Trong suốt quá trình diễn biến phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm, hai bên luật sư tranh luận hết mình, nhưng có những điểm vướng mắc chưa được làm rõ về bản chất sự thật khách quan của vụ án.

Đó là chiếc bè bị coi là đối tượng bị trộm cắp có thuộc sở hữu của người bị hại không, vì người bị hại là người được ông thuê làm công trên bè nuôi điệp lấy ngọc trai, khai chiếc bè đã được ông bán lại vào đầu năm 2001 với giá 5 triệu đồng nhưng không có tài liệu nào chứng minh. Lời trình bày của đội trưởng thuế liên xã tại phiên tòa sơ thẩm cho thấy khi thu thuế vào năm 2007, người cháu vẫn khẳng định chiếc bè là của ông, sau này đến 2010 khi vụ án đã xảy ra, người cháu mới đi khai thuế môn bài cho mình, đóng lùi lại năm 2009.

Đó là chưa kể, do không có số điệp bị thu giữ nên quá trình thẩm định giá điệp theo yêu cầu của các cơ quan tố tụng gặp nhiều khó khăn, không bảo đảm tính xác thực của các số liệu và căn cứ thẩm định giá… Mặc dù các luật sư bào chữa đã hết lòng trình bày, chứng minh cả về hành vi khách quan, nhận thức chủ quan ông không phạm tội, nhưng tòa án cấp phúc thẩm vẫn quyết định y án sơ thẩm.

Rời khỏi phiên tòa, trong tôi dường như không thoát ra được cảm giác khi bất chợt nhớ đến lời ông kể về sự kỳ công của hạt ngọc được tích tụ qua thời gian nhiều năm trời, trong đó có công đoạn “cấy nhân” cho các con trai nhằm kích thích chúng sản sinh ngọc. Hạt ngọc được cấy trong con trai như tấm chân tình của ông dành cho người cháu nay trước phiên tòa, tất cả bỗng như đổ vỡ theo thời gian, lưu dấu câu chuyện đắng lòng ngọc trai…

Báo Lao Động, 21/12/2013
Đăng ngày 22/12/2013
Luật sư: Phan Trung Hoài
Nông thôn

Tết về! Buồn của người nuôi tôm xa xứ!

Cái nghề nuôi tôm thăng trầm lắm. Tỷ phú cũng có mà nợ ngập đầu cũng có. Bởi vậy người ta thường nói cái nghề này thật sự nó bạc bẽo lắm, nhất là vào những ngày Tết.

nuôi tôm ngày tết
• 10:48 01/01/2023

Dự báo lũ đẹp vùng Đồng bằng sông Cửu Long

Mùa nước lũ ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm nay được dự báo là “mùa lũ đẹp”, mang theo phù sa, thau rửa đồng ruộng và hứa hẹn mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Lũ miền Tây
• 11:06 20/09/2022

Đầu nguồn mùa nước nổi

Tháng 7 nước nhảy khỏi bờ” là quy luật tự nhiên được cư dân vùng đầu nguồn đúc kết từ nhiều đời. Đây cũng là lúc mùa nước nổi bắt đầu, cư dân bước vào vụ làm ăn mới. Năm nay, nước lũ về sớm, dự báo sẽ dồi dào. Mọi người háo hức mong chờ mùa “lũ đẹp”, để khai thác sản vật từ thiên nhiên ban tặng.

cá linh
• 15:57 05/09/2022

Dưới sông cá chốt...

Hôm qua, tôi vô chợ, thật bất ngờ khi thấy một chị nọ mua 1kg cá chốt với giá 250.000 đồng. Không thể nào ngờ cá chốt bây giờ có giá cao như vậy.

Cá chốt sông
• 19:33 30/08/2022

Bình Định tổ chức gặp mặt ngư dân đầu xuân 2024

Chiều 23.2, phường Tam Quan Bắc, thị xã Hoài Nhơn, Bình Định tổ chức buổi gặp mặt 200 chủ tàu và ngư dân trên địa bàn triển khai kế hoạch khai thác hải sản năm 2024 và tuyên truyền động viên ngư dân kiên trì vươn khơi, bám biển khai thác hải sản đạt kết quả cao nhất.

Họp
• 11:12 04/03/2024

Kết quả sản xuất tôm nước lợ năm 2023

Tình hình thời tiết trong năm 2023 tương đối thuận lợi cho nuôi trồng thủy sản (NTTS).

Tôm thẻ
• 10:16 27/02/2024

Thả 57.400 con cá giống để tái tạo nguồn lợi thủy sản đầm Trà Ổ

Nhằm tích cực tái tạo nguồn lợi thủy sản đầm Trà Ổ, sáng ngày 24.2 tại Nhà máy điện năng lượng mặt trời đầm Trà Ổ ở thôn Mỹ Phú Bắc xã Mỹ Lợi, UBND huyện Phù Mỹ tổ chức Lễ thả 57.400 con cá giống các loại gồm cá Trê lai, cá Trắm cỏ, cá rô đầu vuông, cá mè, cá trôi…

Thả giống
• 10:33 26/02/2024

Cận cảnh: Nuôi cá bằng... smartphone ở Vĩnh Phúc

Mấy năm gần đây, nhờ có sự hỗ trợ, hướng dẫn của các cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Vĩnh Phúc, nhiều nông dân nuôi cá nước ngọt ở các xã, huyện trên địa bàn đã áp dụng phần mềm mới thông qua điện thoại thông minh (smartphone) để chăm sóc vật nuôi hiệu quả hơn.

Điện thoại
• 14:35 05/02/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 00:11 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 00:11 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 00:11 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 00:11 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 00:11 29/03/2024