4 cách quản lý và chăm sóc cá rô phi hiệu quả nhất

Để phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả cần có những phương thức quản lý triệt để các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cá.

cá rô phi
Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả sẽ tạo ra đàn cá khỏe mạnh. Ảnh: cals.arizona

Ba yếu tố cấu thành nên bệnh ở động vật thủy sản. Bao gồm: Môi trường không đảm bảo (Environment); Vật nuôi bị stress dẫn đến hệ miễn dịch suy yếu (susceptible host); Mầm bệnh có cơ hội phát triển và xâm nhiễm do điều kiện môi trường thuận lợi và vật nuôi bị suy yếu (pathogen). 

yếu tố gây bệnh
Nguồn: MPDI

Dưới đây là một đề xuất để quản lý và chăm sóc cá rô phi hiệu quả:

1. Cải tạo và theo dõi ao nuôi thường xuyên

Ở nước ta hiện nay, hai mô hình chính được áp dụng là nuôi ao đất và lồng bè. Cả hai mô hình đều có những ưu nhược điểm khác nhau; tuy nhiên, mô hình nuôi ao đất giảm thiểu được nhiều rủi ro từ môi trường và dễ dàng quản lý hơn. 

Công đoạn cải tạo ao rất quan trọng, để có được một vụ nuôi thành công, trước tiên người nuôi cần phải cải tạo ao một cách triệt để trước mỗi mùa vụ: Bón vôi định kỳ để ổn định pH, diệt tạp và các mầm bệnh trong ao; Thường xuyên theo dõi và đảm bảo các chỉ tiêu môi trường luôn ổn định để cá sinh trưởng tốt cũng như hạn chế sự phát triển của mầm bệnh; Sử dụng các chế phẩm sinh học định kỳ cũng là một biện pháp hiệu quả để duy trì chất lượng nước của ao nuôi. 

Nước trước khi được đưa vào nên được xử lý thông qua việc sử dụng các ao lắng, điều này giúp đảm bảo chất lượng nước và tránh những sinh vật không mong muốn xâm nhiễm vào ao nuôi.

Bên cạnh đó, người nuôi cần chú ý thường xuyên quan sát và theo dõi các biểu hiện của đàn cá. Việc này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như cá nổi đầu để có các những biện pháp xử lý kịp thời. Ngoài ra, ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc áp dụng mô hình biofloc trong nuôi cá rô phi được chứng minh là phương pháp hiệu việc kiểm soát các yếu tố môi trường và gia tăng sản lượng. Thay vào đó chi phí vận hạnh sẽ tốn kém hơn so với cách nuôi truyền thống.

2. Lựa chọn con giống

Con giống chất lượng là một trong những yếu tố hàng đầu quyết định đến sự thành bại của vụ nuôi. Bên cạnh các tiêu chí như lựa chọn con giống khỏe mạnh, kích cỡ đồng đều, 

sạch bệnh, không bị xây sát hay dị tật dị hình thì việc lựa chọn giống cá rô phi đơn tính hay cá rô phi toàn đực (all-male tilapia) là lựa chọn hiệu quả để nâng cao năng suất. Vì cá đực lớn nhanh và ít bị hạn chế về kích cỡ hơn so với cá cái. Thời gian nuôi ngắn góp phần làm giảm nguy cơ tiềm ẩn xảy ra dịch bệnh.

cá rô phi giống
Cá rô phi toàn đực giúp tăng năng suất và giảm thời nuôi. Ảnh minh họa.

3. Nắm thông tin về các bệnh phổ biến

Bên cạnh đó, người nuôi nên cập nhật thông tin như tác nhân gây bệnh, dấu hiệu bệnh lý, điều kiện thời tiết, điều kiện môi trường phát sinh bệnh, và phương pháp điều trị để sẵn sàng ứng phó khi có dịch bệnh xảy ra. 

Hiện nay có 6 loại bệnh thường gặp trên cá rô phi, bao gồm: 1) bệnh viêm ruột, 2) bệnh phù mắt và xuất huyết, 3) bệnh trùng bánh xe, 4) bệnh trùng quả dưa, 5) bệnh sán lá đơn chủ và 6) bệnh rận cá. 

Trong số các bệnh thường gặp kể trên, bệnh phù mắt và xuất huyết do nhóm liên cầu khuần Stretococcus.sp là bệnh gây tỷ lệ chết cao, trung bình là 42,6% và có thể đến 100%. Những năm trở lại đây, bệnh TiLV (Tilapia lake virus - bệnh do vi rút có nhân ARN thuộc họ Orthomyxoviridae) nổi lên như một trong những loại bệnh nguy hiểm trên các loài cá rô phi với tỉ lệ chết lên đến 80% trong vòng 10 ngày. Hiện này trên thị trường đã có vaccine phòng 2 loại bệnh này và đây cũng được xem là giải pháp tối ưu nhất để bảo vệ đàn cá. 

TiLV
Một số dấu hiệu trên cơ thể gồm: hiện tượng xung huyết, xuất huyết não; ăn mòn và lở loét từ dạng điểm đến mảng trên da; mang tái nhợt; mắt bị teo lại hoặc lồi ra, có hiện tượng đục thủy tinh thể; xoang bụng và hậu môn phình to; vẩy dựng lên, có thể bong tróc; đuôi bị ăn mòn... Ảnh: Dong & cs. 2017)

Bên cạnh việc đảm bảo môi trường luôn ổn định và sử dụng vaccine, người nuôi cần định kỳ kiểm tra cá trong ao tối thiểu một lần/tháng để nắm rõ tình trạng sức khỏe của chúng. Việc này được tiến hành bằng cách bắt từ 10 đến 30 con để xác định khối lượng trung bình, thể trạng và khối lượng cá có trong ao. 

4. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng

Đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cũng là một trong những biện pháp phòng bệnh hiệu quả. Nhu cầu protein để tăng trưởng ở cá rô phi phụ thuộc vào chất lượng,  nguồn protein trong khẩu phần và kích cỡ của cá. 

Mức protein trong thức ăn tối ưu trong giai đoạn giống là 35-40% và 28-30% đối với cá trưởng thành. Cá rô phi chưa trưởng thành thường ăn 3-4% trọng lượng cơ thể trong một ngày. Cá có trọng lượng 250-400 gam thì lượng thức ăn hàng ngày tốt nhất là bằng 1,5% trọng lượng cơ thể. Bên cạnh đó việc bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C và probiotics giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cá.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bà con nông dân chăm sóc và quản lí hiệu quả đàn cá của mình.

Tổng hợp
Đăng ngày 30/03/2022
Thiện Tâm @thien-tam
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Giải quyết hiện tượng nóng đáy ao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đi kèm với năng suất cao là những thách thức ngày càng lớn về mặt môi trường ao nuôi, trong đó hiện tượng nóng đáy ao vào mùa nắng nóng là một trong những rủi ro gây thiệt hại âm thầm nhưng nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tạo điều kiện cho nhiều bệnh nguy hiểm bùng phát nếu người nuôi không kịp thời phát hiện và xử lý.

Ao nuôi
• 10:21 12/05/2025

Chọn phương pháp hóa học hay sinh học để diệt tảo?

Trong quá trình nuôi trồng thủy sản, việc kiểm soát tảo luôn là một trong những nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt khi tảo phát triển quá mức và gây ảnh hưởng đến chất lượng nước cũng như sức khỏe của vật nuôi. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp xử lý – sử dụng hóa học hay sinh học – luôn khiến nhiều người băn khoăn. Bài viết này sẽ giúp người nuôi hiểu rõ ưu, nhược điểm của từng giải pháp, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp với điều kiện thực tế ao nuôi của mình.

Tảo
• 09:00 11/05/2025

Tôm sốc nhiệt dẫn đến cong thân đục cơ

Trong quá trình nuôi tôm thẻ chân trắng, hiện tượng tôm bị sốc nhiệt dẫn đến cong thân, đục cơ là một trong những vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn cho người nuôi. Dưới đây là những chia sẻ kỹ thuật từ kinh nghiệm thực tế nhằm giúp bà con hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện và biện pháp phòng trị hiệu quả.

Tôm bị cong thân
• 10:03 09/05/2025

Bình Định tăng cường chuyển giao kỹ thuật nuôi trồng thủy sản cho nông dân

Ngày 06.5, tại xã Mỹ Thắng (huyện Phù Mỹ), Trung tâm Khuyến nông Bình Định phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phù Mỹ tổ chức 02 lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật nuôi thương phẩm tôm thẻ chân ứng dụng công nghệ Semi-Biofloc và kỹ thuật nuôi số loài động vật thân mềm có giá trị kinh tế cho 70 hộ nông dân nuôi trồng thủy sản trên địa bàn xã.

Nông dân chuyển giao kỹ thuật
• 10:21 08/05/2025

Một số lưu ý cho người chơi cá cảnh trong hồ kính

Nuôi cá cảnh trong hồ kính (bể kính) là một thú vui tao nhã được nhiều người yêu thích vì vừa giúp trang trí không gian sống, vừa mang lại cảm giác thư giãn. Tuy nhiên, để duy trì một hồ cá đẹp, sạch sẽ và những chú cá khỏe mạnh, người nuôi cần hiểu và tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản. Việc nuôi cá hồ kính không đơn thuần chỉ là mua cá và đổ nước vào bể, mà là cả một quá trình chăm sóc đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiến thức nhất định. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi nuôi cá trong hồ kính.

Nuôi bể kính
• 15:04 12/05/2025

Con don: Quà tặng từ những dòng sông quê Quảng

Ẩn mình nơi những dòng sông hiền hòa chảy qua miền quê Quảng Ngãi, con don – loài nhuyễn thể nhỏ bé nhưng đậm đà vị quê – từ bao đời nay đã gắn bó mật thiết với đời sống và ký ức của biết bao thế hệ người dân nơi đây. Không hào nhoáng, không cầu kỳ, don hiện diện như một món quà dung dị mà thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho đất Quảng, làm nên một phần linh hồn ẩm thực xứ Quảng mộc mạc mà sâu sắc.

Con don Quãng Ngãi
• 15:04 12/05/2025

Giải quyết hiện tượng nóng đáy ao

Trong những năm gần đây, mô hình nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, đi kèm với năng suất cao là những thách thức ngày càng lớn về mặt môi trường ao nuôi, trong đó hiện tượng nóng đáy ao vào mùa nắng nóng là một trong những rủi ro gây thiệt hại âm thầm nhưng nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tôm mà còn tạo điều kiện cho nhiều bệnh nguy hiểm bùng phát nếu người nuôi không kịp thời phát hiện và xử lý.

Ao nuôi
• 15:04 12/05/2025

Cá chết hàng loạt: Nguyên nhân và giải pháp cho người nuôi

Những ngày đầu tháng 5/2025, người dân TP.HCM không khỏi bàng hoàng trước cảnh tượng cá chết trắng mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Tình trạng này không chỉ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân và đặt ra nhiều câu hỏi về nguyên nhân cũng như biện pháp phòng ngừa, đặc biệt đối với người nuôi trồng thủy sản.

Cá chết
• 15:04 12/05/2025

Triển khai nghị quyết số 57-NQ/TW: Tạo động lực mới cho nông nghiệp môi trường phát triển bền vững và số hóa

Hội nghị ngày 10/5/2025 tại Bắc Ninh do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp tổ chức nhằm triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tham dự có hơn 500 đại biểu. Hội nghị đề ra 5 nhóm giải pháp trọng tâm, chia sẻ định hướng nghiên cứu và hợp tác ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp – môi trường, khẳng định chuyển đổi số là động lực then chốt để nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ tài nguyên và phát triển bền vững.

Hội nghị toàn quốc
• 15:04 12/05/2025
Some text some message..