4 cách quản lý và chăm sóc cá rô phi hiệu quả nhất

Để phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả cần có những phương thức quản lý triệt để các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cá.

cá rô phi
Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả sẽ tạo ra đàn cá khỏe mạnh. Ảnh: cals.arizona

Ba yếu tố cấu thành nên bệnh ở động vật thủy sản. Bao gồm: Môi trường không đảm bảo (Environment); Vật nuôi bị stress dẫn đến hệ miễn dịch suy yếu (susceptible host); Mầm bệnh có cơ hội phát triển và xâm nhiễm do điều kiện môi trường thuận lợi và vật nuôi bị suy yếu (pathogen). 

yếu tố gây bệnh
Nguồn: MPDI

Dưới đây là một đề xuất để quản lý và chăm sóc cá rô phi hiệu quả:

1. Cải tạo và theo dõi ao nuôi thường xuyên

Ở nước ta hiện nay, hai mô hình chính được áp dụng là nuôi ao đất và lồng bè. Cả hai mô hình đều có những ưu nhược điểm khác nhau; tuy nhiên, mô hình nuôi ao đất giảm thiểu được nhiều rủi ro từ môi trường và dễ dàng quản lý hơn. 

Công đoạn cải tạo ao rất quan trọng, để có được một vụ nuôi thành công, trước tiên người nuôi cần phải cải tạo ao một cách triệt để trước mỗi mùa vụ: Bón vôi định kỳ để ổn định pH, diệt tạp và các mầm bệnh trong ao; Thường xuyên theo dõi và đảm bảo các chỉ tiêu môi trường luôn ổn định để cá sinh trưởng tốt cũng như hạn chế sự phát triển của mầm bệnh; Sử dụng các chế phẩm sinh học định kỳ cũng là một biện pháp hiệu quả để duy trì chất lượng nước của ao nuôi. 

Nước trước khi được đưa vào nên được xử lý thông qua việc sử dụng các ao lắng, điều này giúp đảm bảo chất lượng nước và tránh những sinh vật không mong muốn xâm nhiễm vào ao nuôi.

Bên cạnh đó, người nuôi cần chú ý thường xuyên quan sát và theo dõi các biểu hiện của đàn cá. Việc này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như cá nổi đầu để có các những biện pháp xử lý kịp thời. Ngoài ra, ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc áp dụng mô hình biofloc trong nuôi cá rô phi được chứng minh là phương pháp hiệu việc kiểm soát các yếu tố môi trường và gia tăng sản lượng. Thay vào đó chi phí vận hạnh sẽ tốn kém hơn so với cách nuôi truyền thống.

2. Lựa chọn con giống

Con giống chất lượng là một trong những yếu tố hàng đầu quyết định đến sự thành bại của vụ nuôi. Bên cạnh các tiêu chí như lựa chọn con giống khỏe mạnh, kích cỡ đồng đều, 

sạch bệnh, không bị xây sát hay dị tật dị hình thì việc lựa chọn giống cá rô phi đơn tính hay cá rô phi toàn đực (all-male tilapia) là lựa chọn hiệu quả để nâng cao năng suất. Vì cá đực lớn nhanh và ít bị hạn chế về kích cỡ hơn so với cá cái. Thời gian nuôi ngắn góp phần làm giảm nguy cơ tiềm ẩn xảy ra dịch bệnh.

cá rô phi giống
Cá rô phi toàn đực giúp tăng năng suất và giảm thời nuôi. Ảnh minh họa.

3. Nắm thông tin về các bệnh phổ biến

Bên cạnh đó, người nuôi nên cập nhật thông tin như tác nhân gây bệnh, dấu hiệu bệnh lý, điều kiện thời tiết, điều kiện môi trường phát sinh bệnh, và phương pháp điều trị để sẵn sàng ứng phó khi có dịch bệnh xảy ra. 

Hiện nay có 6 loại bệnh thường gặp trên cá rô phi, bao gồm: 1) bệnh viêm ruột, 2) bệnh phù mắt và xuất huyết, 3) bệnh trùng bánh xe, 4) bệnh trùng quả dưa, 5) bệnh sán lá đơn chủ và 6) bệnh rận cá. 

Trong số các bệnh thường gặp kể trên, bệnh phù mắt và xuất huyết do nhóm liên cầu khuần Stretococcus.sp là bệnh gây tỷ lệ chết cao, trung bình là 42,6% và có thể đến 100%. Những năm trở lại đây, bệnh TiLV (Tilapia lake virus - bệnh do vi rút có nhân ARN thuộc họ Orthomyxoviridae) nổi lên như một trong những loại bệnh nguy hiểm trên các loài cá rô phi với tỉ lệ chết lên đến 80% trong vòng 10 ngày. Hiện này trên thị trường đã có vaccine phòng 2 loại bệnh này và đây cũng được xem là giải pháp tối ưu nhất để bảo vệ đàn cá. 

TiLV
Một số dấu hiệu trên cơ thể gồm: hiện tượng xung huyết, xuất huyết não; ăn mòn và lở loét từ dạng điểm đến mảng trên da; mang tái nhợt; mắt bị teo lại hoặc lồi ra, có hiện tượng đục thủy tinh thể; xoang bụng và hậu môn phình to; vẩy dựng lên, có thể bong tróc; đuôi bị ăn mòn... Ảnh: Dong & cs. 2017)

Bên cạnh việc đảm bảo môi trường luôn ổn định và sử dụng vaccine, người nuôi cần định kỳ kiểm tra cá trong ao tối thiểu một lần/tháng để nắm rõ tình trạng sức khỏe của chúng. Việc này được tiến hành bằng cách bắt từ 10 đến 30 con để xác định khối lượng trung bình, thể trạng và khối lượng cá có trong ao. 

4. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng

Đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng cũng là một trong những biện pháp phòng bệnh hiệu quả. Nhu cầu protein để tăng trưởng ở cá rô phi phụ thuộc vào chất lượng,  nguồn protein trong khẩu phần và kích cỡ của cá. 

Mức protein trong thức ăn tối ưu trong giai đoạn giống là 35-40% và 28-30% đối với cá trưởng thành. Cá rô phi chưa trưởng thành thường ăn 3-4% trọng lượng cơ thể trong một ngày. Cá có trọng lượng 250-400 gam thì lượng thức ăn hàng ngày tốt nhất là bằng 1,5% trọng lượng cơ thể. Bên cạnh đó việc bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C và probiotics giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cá.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bà con nông dân chăm sóc và quản lí hiệu quả đàn cá của mình.

Tổng hợp
Đăng ngày 30/03/2022
Thiện Tâm @thien-tam
Kỹ thuật

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 10:39 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 10:27 28/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 09:57 28/03/2024

Làm thế nào để hạn chế ốc đinh ao tôm

Ốc đinh hay còn gọi là ốc hút, có kích thước nhỏ bé chỉ từ 1cm đến 2cm. Chúng sở hữu hình dạng xoắn ốc độc đáo và thường sinh sống ở những khu vực nuôi tôm, cạnh tranh thức ăn với tôm. Vậy làm thế nào để hạn chế loài ốc này, cùng theo dõi bài viết dưới đây nhé!.

Ốc đinh
• 10:06 27/03/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 16:36 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 16:36 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:36 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 16:36 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:36 29/03/2024