Thịt tôm càng cũng là “phụ gia” món ăn lót lòng của những người lao động: bánh mặn. Bánh mặn đúc nhiều lớp, sau hấp chín, trải thịt tôm băm hòa thịt nạc heo băm. Xắt từng miếng bánh hình thoi cho vào dĩa, chan nước cốt dừa, rải mớ cà rốt, củ cải trắng ngâm chua, chan nước mắm giấm ớt, dễ lùa tới căng bụng.
Bây giờ, sông Tiền sông Hậu vẫn mênh mông nước bạc, nhưng con tôm càng ngày một ít đi. Những con tôm sông trắng xanh được xem là thực phẩm cao cấp dành cho những người “biết ăn”. Thưởng thức tôm nhanh gọn không gì bằng nướng. Ngoài ăn “suông”, để tăng thêm phần ngon miệng, người ta xé thịt tôm nướng trải lên mặt tô bún đã sắp sẵn dưa chua, xà lách, dưa leo, giá sống..., chan nước mắm giấm ớt là no cành hông.
Món ăn chơi này lâu lâu thèm miệng mới dám rớ. Bây giờ, tôm càng thường được dùng làm món kho tàu, kho mẳn, là những món ngon nhớ đời. Bàn tay người nội trợ sao tài quá. Khéo léo lặt đầu tôm, lấy gạch để trong chén ướp tiêu, bột ngọt, bột nêm, mỡ, trộn đều, sên trên bếp lửa nhỏ đến khi sánh. Tôm lột bỏ vỏ, chừa đuôi cho đẹp, rửa sạch, để ráo.
Cứ một phần muối hột dùng ba phần đường cát trắng cho vô nồi, xóc đều, để chừng ba bốn tiếng, mình tôm thấm đầy gia vị, săn trong.
Cho nồi lên bếp lửa than lớn. Khi những chiếc bong bóng phập phù trong nồi, để lửa riu riu tới lúc không còn chiếc bong bóng nào là lúc nước đã rút hết vào mình tôm, tôm chín, nhưng chưa kỹ. Gạt than khỏi bếp, khi tôm ửng đỏ, chế chén gạch tôm vào, xóc cho tôm thấm đều gạch và gia vị, để trên bếp lửa một lát rồi dọn ra bàn. (Có người thích kho sệt lấy nước chan cơm). Tôm kho tàu vàng ươm ăn nóng cùng với xà lách, rau thơm, dưa leo và cà chua xắt lát. Món này ngon ngoài mùi vị đặc trưng của tôm, vị tiêu cay, còn nhờ mùi than củi tỏa thấm mình tôm. Lại càng ngon hơn nhờ cái “vị” lành lạnh của tiết trời gần tết luẩn quẩn thịt da.
Để thay khẩu vị là nồi tôm kho mẳn. Tôm lột bỏ vỏ, ướp gia vị rồi cho vào nồi nước cùng một ít muối hột, bắc trên bếp lửa riu riu. Nước cạn, xăm xắp, tôm chín. Nước tôm kho lợn cợn những váng gạch hồng lợt, chan cơm ăn đã ngon, nhưng chấm đậu rồng non mới khoái khẩu. Đậu rồng non nổ giòn trong răng, chan chát mùi đất đai cùng vị mặn thơm của gia vị, của thịt tôm hòa quyện.
Nhiều người sành ăn tôm đều khẳng định đầu tôm là ngon hơn hết. Cắn đầu tôm cảm nhận giòn mềm, rồi vị béo ngọt tiết ra hậu bùi, lâng lâng khoái cảm.
Ăn tôm tốt cho tim mạch
Tôm tép có giá trị dinh dưỡng cao: rất giàu chất đạm, có đầy đủ các axit amin cần thiết cho cơ thể như lysin, valin, leucin, arginin... Ngoài ra còn có các loại vitamin và khoáng chất như B12, cholin, sắt, đồng, selen, canxi, photpho, iốt...
Ăn tôm có tác dụng bồi bổ cơ thể vì giàu đạm, chữa được bệnh thiếu máu vì có nhiều sắt và B12, giúp tăng cường miễn dịch và chức năng tuyến giáp. Selen là chất chống oxy hóa quan trọng, giúp chống lại các gốc tự do gây tổn thương màng tế bào và DNA. Ngoài ra, astaxanthin là chất tạo nên màu sắc trong tôm, đã được chứng minh có tác dụng giảm viêm, làm chậm quá trình lão hóa và bệnh tật.
Mối e ngại trước đây là sợ tôm chứa nhiều cholesterol có thể gây ra bệnh tim mạch. Nhưng kết quả các nghiên cứu cho thấy trong tôm (nhất là tôm hùm) chứa nhiều chất béo omega-3 tốt cho tim mạch.
Nghiên cứu của tiến sĩ E.D. Oliveira thuộc Đại học Rockefeller năm 1996 khi cho người tham gia ăn mỗi ngày khoảng 300 gam tôm (cung cấp 600mg cholesterol) trong ba tuần. Kết quả cho thấy tôm đã có một tác động tích cực trên tổng số cholesterol vì nó cải thiện cả HDL (cholesterol tốt) và triglycerid tổng cộng 25% so với chỉ làm tăng 7% LDL cholesterol xấu), tức “có lời” 18%.
Các chất béo có trong tôm chủ yếu là loại không bão hòa có tác dụng tốt cho hệ tim mạch. Nếu bạn là người bị lượng cholesterol máu cao thì cần hạn chế ăn tôm dạng chiên xào và cần tham khảo thêm lời khuyên của bác sĩ về chế độ ăn uống cholesterol.
Tôm có khả năng gây dị ứng ở mọi lứa tuổi. Nhẹ thì gây nghẹt mũi, hắt hơi, ngứa da, nổi mề đay, ngứa ran trong miệng, đau bụng, buồn nôn. Nặng có thể gây sốc phản vệ và tử vong. Vì vậy người có tiền sử dị ứng thức ăn nên cẩn thận khi ăn tôm.
Bs Nguyễn Thanh Hải
_1730863271.jpg)
