Cá trắm cỏ (Ctenopharyngodon idella) thuộc họ Cá chép (Cyprinidae) là loài cá truyền thống, giá trị kinh tế cao, thịt cá trắm cỏ thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Để đảm bảo cho việc nuôi cá trắm cỏ thành công thì công tác quản lý dịch bệnh trên cá trắm cỏ và biện pháp phòng trị bệnh đóng vai trò quan trọng. Một số bệnh thường gặp trên cá trắm cỏ như: bệnh đen đầu, đen thân, tuột vảy, xuất huyết trên cá trắm cỏ… gây rất nhiều khó khăn cho ngừời nuôi. Do đó, nghiên cứu chất chiết từ thảo dược là một phương pháp tối ưu trong biện pháp phòng chống và tăng cường miễn dịch cho cá.
Các hợp chất Polyphenol chiết xuất từ táo và các loài thực vật khác có hoạt chất sinh học chống oxy cực mạnh, giúp hạn chế hiệu quả stress nhiệt và stress oxy hóa ở vật nuôi. Nhiều nghiên cứu chứng minh, bổ sung Polyphenol là một biện pháp hiệu quả làm giảm tác hại do stress gây ra cho vật nuôi.
Trong quá trình nuôi, cá trắm cỏ phải đối mặt với nhiều yếu tố kích hoạt stress như môi trường sống, tình trạng miễn dịch, bệnh tật, sự oxy hóa tế bào,... tất cả đều tác động xấu đến sức khỏe cá nuôi và năng suất vụ nuôi. Đặc biệt sẽ làm suy yếu chức năng miễn dịch, khiến vật nuôi dễ bị nhiễm nhiều mầm bệnh hơn, giảm lượng ăn vào, giảm năng suất tăng trưởng, thậm chí tăng tỷ lệ chết. Ngoài ra chúng còn ảnh hưởng đến chất lượng thịt, vì nó có thể tác động xấu đến màu sắc, tính đàn hồi và độ pH của thịt.
Polyphenol chiết xuất từ táo có hoạt chất sinh học chống oxy cực mạnh, giúp hạn chế hiệu quả stress. Ảnh: pixel2013.
Polyphenol được biết đến với lợi ích cải thiện khả năng chống oxy hóa và phản ứng viêm ở người nhưng phản ứng tích cực và cơ chế cơ bản của chúng vẫn chưa được thiết lập rõ ràng ở cá.
Do đó, một thử nghiệm cho ăn kéo dài 60 ngày đã được tiến hành để khám phá tác dụng của polyphenol trong táo (AP) đối với việc cải thiện sức khỏe của cá trắm cỏ. Cá được cho ăn với khẩu phần đạm thực vật có bổ sung 0, 1, 5 và 10g polyphenol trong táo/kg thức ăn.
Kết quả của nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung polyphenol trong táo 5g/kg thức ăn cho thấy tốc độ tăng trưởng cao nhất so với các nghiệm thức còn lại, tuy nhiên bổ sung polyphenol trong táo với lượng 10g/kg cho thấy tốc độ tăng trưởng của cá thấp hơn so với các nhóm khác.
Chế độ ăn bao gồm polyphenol trong táo thể hiện tác dụng bảo vệ gan thông qua giảm hoạt động của alanin aminotransferase huyết thanh, aspartate aminotransferase và γ-glutamyl transaminase (P <0,05), và tác dụng hạ cholesterol máu.
Bổ sung polyphenol trong táo đã cải thiện tình trạng chống oxy hóa cao thể hiện ở các thông số chống oxy hóa trong huyết thanh và mô ruột, tiếp theo là giảm hàm lượng malondialdehyde (P <0,05).
Khả năng chống oxy hóa được cải thiện bởi polyphenol trong táo thông qua kích hoạt Nrf2, và biểu hiện quá mức của catalase và đồng/kẽm superoxide dismutase ( P <0,05).
Ngoài ra, việc bổ sung polyphenol trong táo tạo ra tác dụng chống viêm thông qua việc ức chế con đường tín hiệu TLR4, theo sau là sự giảm đáng kể trong quá trình phiên mã của các cytokine gây viêm như IL-1β, IL-6 và TNF-α ( P <0,05). Sau đó, sự tăng cường chức năng hàng rào ruột đã được quan sát thấy ở các nhóm dùng polyphenol trong táo với lượng 1g, 5g và 10g về biểu hiện quá mức của các protein tiếp giáp như ZO-1, ZO-2, ZO-3 và Occludin ( P <0,05).
Những kết quả này cho thấy Polyphenol trong táo thể hiện những tác động có lợi đối với sức khỏe của cá trắm cỏ thông qua việc cải thiện khả năng chống oxy hóa, ức chế phản ứng viêm và tăng cường chức năng hàng rào đường ruột. Nhìn chung, liều lượng polyphenol trong táo tối ưu cho cá trắm cỏ là 5 g / kg khẩu phần. Bổ sung Polyphenol trong táo giúp tiết kiệm một phần chi phí nhưng vẫn duy trì hoặc cải thiện hơn nữa chất lượng thịt, giúp tăng lợi nhuận kinh tế cho người chăn nuôi.
References: G. Yang, R. Yu, S. Geng, et al., Apple polyphenols modulates the antioxidant defense response and attenuates inflammatory response concurrent with hepatoprotective effect on grass carp (Ctenopharyngodon idellus) fed low fish meal diet, Aquaculture (2020), https://doi.org/10.1016/j.aquaculture.2020.736284