Bột đậu nành- nguồn protein thay thế bột cá trong thức ăn cho lươn

Nghiên cứu mới đây của PGS.TS. Trần Thị Thanh Hiền và ctv, 2019 đã cho thấy bột đậu nành có thể là nguồn protein thay thế bột cá trong chế biến thức ăn cho lươn giúp người nuôi giảm chi phí sản xuất.

Bột đậu nành- nguồn protein thay thế bột cá trong thức ăn cho lươn
Lươn - loài thủy sản có giá trị dinh dưỡng cao. Ảnh minh họa: Internet

Lươn đồng, danh pháp khoa học là Monopterus, là một cá thuộc họ lươn. Chúng phân bố rộng, nhưng tập trung nhiều nhất vẫn là ở vùng nhiệt đới. Lươn thích hợp với môi trường ẩm ướt như ao hồ, sông rạch, ruộng lúa,... chui rúc vào trong đất ẩm. Lươn là loài thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao và vô cùng bổ dưỡng. Những năm gần đây, lươn ngày càng được ưa chuộng trong bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, nguồn lươn từ tự nhiên không đủ đáp ứng, do đó, nuôi lươn nhân tạo trở thành một nghề sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Khi ương lươn từ bột lên giống thức ăn tươi sống như moina, trùn chỉ, trong nuôi thịt thì cá tạp được sử dụng phổ biến. Hiện nay, một số hộ sử dụng thức ăn viên để nuôi lươn, tuy nhiên trên thị trường, thức ăn sản xuất riêng cho lươn còn hạn chế. Để phát triển nghề nuôi lươn bền vững thì việc sử dụng thức ăn chế biến nuôi lươn là rất cần thiết.

Thức ăn là một trong những chi phí quan trọng quyết định đến hiệu quả kinh tế của người nuôi, chi phí này thường chiếm tỷ lệ rất cao, khoảng 70% tổng chi phí nuôi của các loài thủy sản nói chung. Chất đạm là thành phần dưỡng chất đắt nhất trong khẩu phần thức ăn của động vật thủy sản, thức ăn cung cấp đạm thường chiếm tỷ trọng 60–80% giá trị của một loại thức ăn nên rất nhiều nghiên cứu về dinh dưỡng cá đã tập trung làm giảm tỷ lệ đạm động vật (chủ yếu là bột cá) trong thức ăn và tìm ra nguồn đạm động vật khác hay đạm thực vật để thay thế bột cá. Trong chế biến thức ăn thủy sản, bột cá được xem là nguồn protein tốt nhất. Tuy nhiên, sản lượng bột cá ngày càng khan hiếm, giá thành ngày càng tăng nên giá thành thức ăn cũng tăng cao, làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của người nuôi. Hiện nay có nhiều nghiên cứu về việc thay thế bột cá bằng các nguồn protein thực vật rẻ tiền so với bột cá… Trong các nguồn đạm thực vật, bột đậu nành được xem là một nguồn đạm có nhiều triển vọng nhất khi thay thế một phần hoặc hoàn toàn bột cá trong khẩu phần thức ăn của cá, bởi vì nó có hàm lượng đạm cao, cân bằng các axít amin thiết yếu, nguồn cung cấp ổn định và có giá hợp lý (Hertrampf and Piedad-Pascual, 2000).

 thức ăn, thức ăn cho lươn, nguyên liệu, thay thế bột cá, thức ăn thủy sản

Bột đậu nành làm nguồn protein cho cá có thể liên quan đến chất lượng và cách chế biến, sự thay đổi trong công thức thức ăn và sự khác biệt về loài cá cũng như kích cỡ và hệ thống nuôi. Những hạn chế chính trong việc sử dụng bột đậu nành là do hàm lượng methionine thấp và sự hiện diện của các yếu tố chống dinh dưỡng chẳng hạn như chất ức chế protease, carbohydrate khó tiêu hóa, lectins, saponin và phytates (Liu, 1997). Do đó, việc chế biến bột đậu nành thay thế bột cá làm thức ăn thủy sản cần phải cẩn trọng về cách chế biến và liều lượng, đảm bảo cho đối tượng thủy sản vẫn đảm bảo nguồn dinh dưỡng và tăng trưởng, phát triển tốt.

Kết quả nghiên cứu Wang et al., 2006 cho thấy khi sử dụng bột đậu nành hoặc kết hợp bột nành với các nguồn protein khác có thể thay thế bột cá dao động từ 30-75% khi làm thức ăn cho một số loài cá như cá đù (Nibea miichthioides), cá tráp mõm nhọn (Diplodus puntazzo), cá da trơn Nam Mỹ (Silurus meridionalis), cá chỉ vàng (Lutjanus argentimaculatus) và cá rô phi vằn giống (Oreochromis niloticus) (Harnández et al., 2007; Ai and Xie, 2007; Catacutan and Pagador, 2004; El-Saidy and Gaber, 2002). 

Nghiên cứu mới đây của PGS.TS. Trần Thị Thanh Hiền và ctv, 2019 đã tiến hành nghiên cứu đánh giá khả năng thay thế protein bột cá bằng protein bột đậu nành ly trích dầu trong khẩu phần thức ăn của lươn ở giai đoạn giống, kích cỡ 7,2 g/con. Sáu nghiệm thức thức ăn được phối chế có cùng mức protein (45%) và năng lượng (18,5 KJ/g), với các mức thay thế protein bột cá bằng protein bột đậu nành lần lượt là 0% (đối chứng), 20%, 30%, 40%, 50% và 60%. Sau 8 tuần thí nghiệm, tỉ lệ sống của lươn ở các nghiệm thức đạt cao, dao động từ 95,0- 98,9%, không khác biệt với nghiệm thức không thay thế bột cá. 

Các chỉ tiêu về tăng trọng (WG), hệ số thức ăn (FCR) và hiệu quả sử dụng protein (PER) của lươn ở nghiệm thức đối chứng khác biệt không có ý nghĩa so với lươn ở các nghiệm thức 20% và 30% protein bột đậu nành. Điều này chứng minh rằng bột đậu nành có thể là nguồn protein thay thế bột cá trong chế biến thức ăn nuôi lươn.

Từ nghiên cứu bà con có thể sử dụng 30% protein bột đậu nành thay thế protein bột cá mà không ảnh hưởng đến tỉ lệ sống, tăng trưởng và hiệu quả sử dụng thức ăn của lươn, góp phần giảm giá thành thức ăn và nâng cao hiệu quả kinh tế cho người nuôi. 

Theo nghiên cứu PGS.TS. Trần Thị Thanh Hiền và ctv, 2019 đăng trên Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ Tập 55, Số 2B (2019): 96-103.

Đăng ngày 13/08/2019
NHƯ HUỲNH Tổng Hợp
Nguyên liệu

Chuyển đổi sang các nguồn thức ăn bền vững

Ngừng phụ thuộc vào các thành phần có nguồn gốc từ biển là ưu tiên của ngành nuôi trồng thủy sản trong nhiều thập kỷ. Protein thực vật hiện là thành phần được sử dụng nhiều nhất trong sản xuất thức ăn thủy sản trên toàn cầu

Đậu nành
• 10:17 09/10/2024

Nấm men hỗ trợ phòng bệnh thủy sản

Nấm men là một đối tượng mới với nhiều tiềm năng trong nuôi trồng thủy sản. Giúp giải quyết những khó khăn trong quá trình xữ lí môi trường nuôi, tăng đề kháng hạn chế được dịch bệnh, điều chế các chế phẩm sinh học,... đây được xem là hướng phát triển bền vững đối với nuôi trồng thủy sản hiện nay.

Nấm men
• 09:00 29/09/2024

Nguồn gốc Astaxanthin trong chuỗi thức ăn

Các nguồn astaxanthin tổng hợp và tự nhiên có ảnh hưởng lớn đến xu hướng của ngành, gây ra một làn sóng trên thị trường dược phẩm dinh dưỡng thế giới về sản phẩm dạng viên nang.

Astaxanthin
• 09:48 10/09/2024

Liệu giá có giảm khi nguyên liệu không còn phụ thuộc vào thị trường nước ngoài?

Một trong những thách thức lớn mà ngành này phải đối mặt là chi phí thức ăn, chiếm đến 60-70% tổng chi phí sản xuất. Giá thức ăn thủy sản không ngừng gia tăng trong những năm gần đây, một phần do sự biến động của giá nguyên liệu trên thị trường quốc tế. Với thực trạng này, câu hỏi đặt ra là liệu giá thức ăn có giảm khi nguyên liệu sản xuất không còn phụ thuộc vào thị trường nước ngoài?

Thức ăn công nghiệp
• 09:27 10/09/2024

Điểm nhấn tại tuần lễ Sinh vật cảnh 2024

Tuần lễ Sinh vật cảnh năm 2024, do Chi hội Cá cảnh Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), sự kiện lần này hứa hẹn mang đến một trải nghiệm sôi động và đa dạng cho những người yêu thích cá cảnh và thú cưng.

Tuần lễ Sinh vật cảnh
• 22:03 12/10/2024

Gấu nước: Một sinh vật bé nhỏ với sức sống mãnh liệt

Trong thế giới tự nhiên, không hiếm sinh vật có đời sống lâu dài; tuy nhiên, sinh vật biển có khả năng sinh tồn trong gần như mọi điều kiện môi trường như gấu nước thì thật sự rất hiếm hoi.

Bọ gấu nước
• 22:03 12/10/2024

Biện pháp phòng vệ chống lại vi-rút đốm trắng: Bảo vệ qua trung gian RNAi ở tôm

Vi-rút gây hội chứng đốm trắng (WSSV) đe dọa đáng kể đến ngành nuôi tôm trên toàn thế giới.

Tôm bệnh đốm trắng
• 22:03 12/10/2024

Tôm đóng rong nhớt cách nhận biết và giải pháp

Tôm bị đóng rong, nhớt thì trên một phần hoặc toàn bộ cơ thể sẽ bị phủ một lớp rong rêu màu xanh đen, khiến tôm hoạt động khó khăn, khó lột vỏ và chậm lớn.

Tôm đóng rong
• 22:03 12/10/2024

Chuyển đổi sang các nguồn thức ăn bền vững

Ngừng phụ thuộc vào các thành phần có nguồn gốc từ biển là ưu tiên của ngành nuôi trồng thủy sản trong nhiều thập kỷ. Protein thực vật hiện là thành phần được sử dụng nhiều nhất trong sản xuất thức ăn thủy sản trên toàn cầu

Đậu nành
• 22:03 12/10/2024
Some text some message..