Việc đánh giá hoạt động đồng quản lý được thực hiện dựa trên 4 nhóm nội dung: Nhu cầu thực hiện đồng quản lý; Tổ chức thực hiện đồng quản lý; Kết quả thực hiện đồng quản lý; Hiệu quả thực hiện đồng quản lý. Phương pháp đánh giá bằng phiếu phỏng vấn, quan trắc đánh giá rạn san hô và nguồn lợi thủy sản.
Chuyên gia đồng quản lý Đào Việt Long đang trao đổi với bà Mai Thị Hương, thành viên TCCĐ xã Nhơn Lý về hiệu quả hoạt động của mô hình đồng quản lý. Ảnh: Ái Trinh
Bà Thân Thị Hiền, Phó Giám đốc MCD cho biết, tỉnh Bình Định đã thực hiện rất tốt các mô hình đồng quản lý trong BVNLTS và xã Nhơn Lý là địa phương tiên phong, là điển hình trong thực hiện đồng quản lý BVNLTS từ năm 2017.
MCD chọn Nhơn Lý để đánh giá hiệu quả đồng quản lý ( bằng phiếu phỏng vấn) ; tham vấn đại diện các ngành chức năng, những chuyên gia thực hiện đồng quản lý tại địa phương như Chi cục Thủy sản, Phòng Kinh tế TP Quy Nhơn, Hiệp hội Thủy sản. Đồng thời, tổ chức quan trắc đánh giá rạn san hô và nguồn lợi thủy sản tại 3 khu vực biển được giao cho Tổ chức cộng động ( TCCĐ) bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Chuyên gia về giám sát san hô Nguyễn Văn Công hướng dẫn kỹ thuật quan trắc trên biển cho TCCĐ xã Nhơn Lý . Ảnh: Ái Trinh
Hoạt động quan trắc được tiến hành theo phương pháp Reefcheck và thực hiện trên 3 vùng rạn: khu vực biển Bãi Dứa xã Nhơn Lý ( ngày 20/4); khu vực biển phía Tây Hòn Khô Nhỏ xã Nhơn Hải (ngày 21/4) và khu vực biển Hòn Nhàn, phường Ghềnh Ráng ( ngày 22/4).
Tại mỗi vùng rạn, ghi lại những thông tin về 3 nhóm chính: Hợp phần đáy (san hô cứng, san hô mềm, rong, san hô chết, đá, bùn…); động vật đáy (tôm, cầu gai đen, trai tai tượng, sao biển gai…) và cá rạn (cá mú, cá dìa, cá mó, cá thia…).
Qua đây sẽ đánh giá được độ phủ san hô trên vùng rạn tại các khu vực biển cùng nguồn lợi sinh vật đi kèm.Đây là hoạt động cần thiết nhằm hỗ trợ cho TCCĐ BVNLTS địa phương đánh giá hiệu quả quản lý bảo vệ rạn san hô tại khu vực biển được giao, phục vụ tốt cho công tác quản lý về sau.
Thực hành quan trắc dưới đáy biển. Ảnh: TCCĐ
Số liệu thu được sẽ góp phần đánh giá nguồn lợi hằng năm, đánh giá hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ rạn san hô và nguồn lợi thủy sản đối với từng vùng và so sánh dữ liệu san hô, sinh vật với những vùng rạn khác trong Khu vực biển vịnh Quy Nhơn. Từ đó điều chỉnh công tác quản lý để đảm bảo bảo vệ tốt hệ sinh thái và nguồn lợi thủy sản. Từ kết quả đánh giá, thu hoạch được tại Nhơn Lý nói riêng và cả khu vực biển Vịnh Quy Nhơn nói chung, MCD sẽ hoàn thiện bộ câu hỏi và tiêu chí để tiếp tục đánh giá ở 2 tỉnh khác là Quảng Nam và Khánh Hòa.
Theo ông Đào Việt Long, chuyên gia đồng quản lý trung ương, việc đánh giá hiệu quả đồng quản lý sau 3 năm thực hiện (2020 - 2023) là cơ hội để TCCĐ, chính quyền các cấp và cơ quan chức năng cùng nhìn lại, rà soát quá trình, kết quả thực hiện đồng quản lý trong BVNLTS tại địa phương; thảo luận, đánh giá để rút ra bài học kinh nghiệm đồng quản lý; tất cả để hướng tới mục tiêu đảm bảo sinh kế bền vững và lâu dài cho bà con trên nền tảng giữ gìn môi trường, đảm bảo hệ sinh sinh thái biển phát triển ổn định.
Bình Định là địa phương đầu tiên trên cả nước thực hiện thử nghiệm “bộ tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện đồng quản lý”, việc đánh giá lần này sẽ giúp hoàn thiện chính sách đồng quản lý để có thể áp dụng rộng rãi trên cả nước.