Điều gì làm cho tăng và giảm nồng độ CO2

Sự xuất hiện của khí CO₂ tăng cao

Vào ban ngày, sự quang hợp của tảo và các thực vật khác nhau trong ao sản sinh ra oxy hòa tan. Còn ban đêm, quá trình quang hợp bị ngưng thì quá trình hô hấp diễn ra và tảo cũng như các sinh vật sẽ tiêu thụ oxy hòa tan về đêm và thải ra khí Carbonic (CO₂).

Hàm lượng khí CO₂ trong ao nuôi tôm được hình thành từ hoạt động hô hấp của các vi sinh vật, vi khuẩn, và tôm cá. Bên cạnh đó, sự thối rữa các chất cặn bã hữu cơ xảy ra trong điều kiện yếm khí hoặc vi hiếu khí cũng tạo ra khí CO₂ đáng kể.

Do biến đổi khí hậu, hàm lượng CO₂ trong khí quyển đã tăng nhanh chóng. Hàm lượng khí CO₂ ở trong khí quyển quá cao sẽ dần dần khuếch vào trong nước biển, làm ảnh hưởng độ pH bề mặt nước biển giảm. Trong đó, ngành thủy sản cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Nồng độ khí CO₂ ảnh hưởng đến tôm qua nhiều mặt. Ảnh: Tép Bạc

CO₂ thay đổi sẽ ảnh hưởng đến tôm

Hàm lượng khí CO₂ quá cao trong nước là nguyên nhân trực tiếp gây ra các tác hại tiêu cực đến sự tăng trưởng, tỉ lệ sống của tôm, bên cạnh đó còn làm giảm hoạt tính enzyme tiêu hóa và tăng hàm lượng glucose trong máu của tôm. 

Khi hàm lượng CO₂ trong nước càng cao, quá trình chuyển hóa trao đổi chất của tôm bị ảnh hưởng dẫn đến giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Bên cạnh đó, tôm sống trong nước có hàm lượng khí CO₂ cao sẽ tốn nhiều năng lượng trong việc hô hấp dẫn đến thiếu năng lượng để phát triển.

Bên cạnh đó, nếu hàm lượng CO₂ cao sẽ gây ức chế các hoạt động của enzyme tiêu hóa dẫn đến việc tiêu thụ thức ăn và sự tăng trưởng sẽ bị chậm lại. Nhưng enzyme tiêu hóa có vai trò cực kì quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn, cung cấp axit amin và các chất cần thiết cho tôm.

Và tác hại quan trọng nhất chính là nếu tôm sống trong môi trường có nồng độ khí CO₂ cao, sức khỏe và quá trình sinh trưởng của tôm sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cách đo nồng độ CO₂ có trong ao tôm

Để có thể biết được nồng độ CO₂ trong ao có cao hay không, người nuôi thường có 2 phương án được áp dụng như sau:

- Sử dụng các sản phẩm Kit Test được bán trên thị trường để nhanh chóng xác định chính xác nồng độ CO₂

- Có thể ước tính CO₂ bằng cách đo độ pH và độ kiềm vì nồng độ CO₂ cao hơn sẽ làm cho nước ao có tính axit và làm giảm độ pH. Người nuôi có thể mang mẫu nước ra các trạm xét nghiệm để có thể nhanh chóng nhận kết quả

Giảm CO₂ nhanh chóng

Hiện nay, có rất nhiều cách để có thể cân bằng lại nồng độ CO₂ nhanh chóng, hiệu quả như:

Giảm CO₂ bằng vôi

Biện pháp bón vôi cũng là giải pháp khá tốt cho người nuôi khi phát hiện nồng độ CO₂ quá cao trong ao tôm. Hàm lượng khí CO₂ có thể bị loại bỏ bởi vôi, và vôi cũng góp phần tăng hệ đệm, nguồn carbon cho quá trình quang hợp.

Ban đêm là thời điểm hàm lượng khí CO₂ tăng cao, vậy nên 22:00-24:00 là thời điểm thích hợp bón vôi để tránh trường hợp CO₂ cao vào lúc sáng sớm. Với mỗi phân tử vôi tham gia phản ứng với CO₂ tạo ra 2 ion HCO₃-, ion này có vai trò quan trọng trong việc chống lại sự thay đổi pH của nước.

CO₂ ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng thức ăn. Ảnh: Tép Bạc

Giảm CO₂ bằng cách sục khí đáy ao

Cách dùng sục khí đáy ao là cách đảm bảo được sự an toàn cho ao tôm. Vì khi sử dụng các biện pháp dùng vôi liên tục sẽ ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng của tôm, tốn kém nhiều chi phí cho người nuôi. Vì vậy, người nuôi nên thiết kế và lắp đặt các thiết bị sục khí đáy ao hợp lý. Khi lắp đặt cần chú ý về số lượng và các vị trí cần lắp quạt nước sục khí để đảm bảo độ chính xác, mang lại hiệu quả cho ao nuôi.

Biện pháp này sẽ giúp tăng hàm lượng khí O₂ hòa tan, ngược lại sẽ làm giảm lượng khí CO₂ cho ao nuôi nhằm đạt được các mục tiêu trong nuôi tôm.

Giảm CO₂ bằng vi sinh

Ô nhiễm môi trường nước cũng là nguyên nhân chính làm tăng hàm lượng khí CO₂ đáng kể. Giữ cho ao nuôi tôm sạch bằng các chế phẩm vi sinh là biện pháp an toàn, tiết kiệm và hiệu quả nhất nhằm giảm hàm lượng khí CO₂.

Thông thường trong ao nuôi có độ kiềm cao vừa phải thì khí CO₂ không còn là vấn đề đáng quan tâm. Vì độ kiềm có tác dụng làm hệ đệm cho pH không bị biến động nhiều. Đầu vụ nuôi, bà con chú ý cần nên thiết lặp các thiết bị cần thiết, sử dụng các biện pháp từ các nguyên liệu hoặc hóa chất thủy sản hợp lý, giúp tiết kiệm chi phí và gia tăng hiệu quả vụ nuôi.