Nhiều địa phương không giảm
Theo Cục Thủy sản, năm 2023, tổng sản lượng thủy sản đạt 9,269 triệu tấn, tăng 2% so với năm 2022. Trong đó, khai thác 3,861 triệu tấn, tương đương với năm 2022; nuôi trồng 5,408 triệu tấn, tăng 3,5% so với năm 2022.
Chỉ tiêu kế hoạch đề ra cho năm 2023, tổng sản lượng 9,05 triệu tấn; trong đó khai thác 3,68 triệu tấn và nuôi trồng 5,37 triệu tấn. Kết quả thực hiện năm 2023 so với chỉ tiêu kế hoạch, tổng sản lượng vượt 2,4%; trong đó, khai thác vượt 4,9%, nuôi trồng vượt 0,5%.
Sản lượng nuôi trồng vượt kế hoạch là dấu hiệu tốt, còn khai thác vượt kế hoạch là chưa tốt khi định hướng phát triển bền vững ngành thủy sản của nước ta là phải giảm khai thác. Trong sản lượng khai thác năm 2023, khai thác biển 3,66 triệu tấn, chiếm gần 95% còn cho thấy việc kiểm soát hoạt động khai thác biển để thực hiện khuyến nghị của EU dù tập trung nhiều nỗ lực nhưng chưa đạt yêu cầu.
Hoạt động kiểm soát khai thác biển cũng có dấu hiệu tích cực là đã giảm được số lượng tàu cá. Đến cuối năm 2023, cả nước chỉ còn 83.430 chiếc, giảm được 6.292 chiếc so với năm 2022 là 89.722 chiếc (tỷ lệ giảm 7%). Trong đó, tàu có chiều dài 6 - 12 m là 37.770 chiếc (giảm 5.230 chiếc); tàu 12 - 15 m là 16.000 chiếc (giảm 480 chiếc); tàu 15 - 24 m là 26.500 chiếc (giảm 470 chiếc); tàu trên 24 m là 2.510 chiếc (giảm 112 chiếc). Tuy nhiên, vẫn còn số lượng lớn là 9.855 tàu cá nguy cơ cao vi phạm quy định IUU.
Nhiều địa phương có nghề cá phát triển vẫn để tăng sản lượng khai thác trong năm 2023. Tỉnh Bình Thuận năm 2023 khai thác hơn 235.000 tấn, tăng 1,7% so với năm 2022. Tỉnh Khánh Hòa năm 2023 khai thác 101.243 tấn, tăng 1,13% so với năm 2022.
Năm 2024 tiếp tục giảm khai thác
Kế hoạch của Bộ NN&PTNT, năm 2024, ngành thủy sản tiếp tục điều chỉnh giảm sản lượng khai thác, tăng sản lượng nuôi trồng và triển khai mạnh các giải pháp để tăng giá trị đối với cả sản lượng nuôi và khai thác.
Cụ thể, tổng sản lượng 9,22 triệu tấn; trong đó, khai thác 3,54 triệu tấn, giảm 8,3% so với năm 2023; nuôi trồng 5,68 triệu tấn, tăng 5% so với năm 2023. Dự báo của Bộ NN&PTNT, năm 2024 vẫn có nhiều diễn biến bất thường, đặc biệt là nguồn lợi hải sản suy giảm, tình hình an ninh trật tự trên biển diễn biến phức tạp, khó lường. Các nước trong khu vực tăng cường kiểm soát hoạt động khai thác biển, ngư trường khai thác hải sản của ngư dân ta bị thu hẹp đáng kể. Để thích ứng, ngành thảy sản nước ta phải điều chỉnh mạnh mẽ để giữ sự ổn định, phát triển.
Các địa phương cũng đề ra kế hoạch giảm khai thác với các giải pháp cụ thể.
Tỉnh Bình Thuận đặt sản lượng khai thác năm 2024 chỉ 210.000 tấn, giảm gần 12% so với năm 2023. Để đạt được, ngành nông nghiệp có kế hoạch cơ cấu lại đội tàu khai thác; giảm tàu cá vùng ven bờ, vùng lộng; khuyến khích hoạt động xa bờ gắn với dịch vụ hậu cần để phát triển hiện đại, bền vững. Thực hiện tốt công tác quản lý tàu cá, đảm bảo 100% tàu cá được đăng ký, đăng kiểm, cấp phép khai thác theo hạn ngạch.
Tỉnh Quảng Ninh năm 2023 có sản lượng trên 177.200 tấn (khai thác gần 77.000 tấn, nuôi trồng trên 100.200 tấn), tăng 7,8% so với năm 2022, tăng 4,12% so với kế hoạch đề ra đầu năm. Trong đó, khai thác chưa giảm và còn nhiều tàu không đăng ký, đăng kiểm.
Năm 2024, Quảng Ninh đặt kế hoạch sản lượng khai thác 76.000 tấn, giảm khoảng 1%; nuôi trồng 111.000 tấn, tăng 11%. Đặc biệt, kiên quyết xử lý tình trạng tàu cá không đăng ký, đăng kiểm, không có giấy phép khai thác và từ ngày 1/4/2024 sẽ đưa lên bờ những chiếc tàu “3 không” này.
Tỉnh Kiên Giang có ngư trường rộng lớn với nghề cá phát triển, năm 2023 khai thác 437.200 tấn, bằng 91,08% kế hoạch và giảm được gần 13% so với năm 2022. Sang năm 2024, tỉnh chủ trương tiếp tục giảm khai thác xuống còn 435.000 tấn, giảm khoảng 1% bằng việc giảm cường lực khai thác. Kiên Giang sẽ tập trung phát triển nuôi biển.