Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp giới thiệu những loại thuốc, hóa chất hoặc chế phẩm đầy màu sắc, cam kết ăn khớp về khả năng xóa sạch EHP trên tôm. Tuy nhiên, người nuôi có thật sự nên tin tưởng? Hiện tại, có một số lý do khiến người nuôi cần cân nhắc trước khi đầu tư cho những giải pháp được gắn mác "chắc chắn” như vậy.
Hiểu rõ EHP trên tôm
EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) là một loại vi bào tử gây bệnh trên tôm, đặc biệt ở các loài tôm nuôi như tôm thẻ chân trắng và tôm sú. Mầm bệnh này tấn công vào tế bào gan tụy, gây giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng, khiến tôm chậm lớn.
EHP thường không gây tàn phá tức thời như các bệnh nhiễm khuẩn khác, nhưng lâu dài, nó sẽ dẫn đến hiện tượng tôm biến dạng, giảm trọng lượng và tỷ lệ thu hoạch thấp. Để hiểu và kiểm soát bệnh, người nuôi cần hiểu rõ nguồn gốc và đặc tính của mầm bệnh này.
Cấu tạo của một loại ký sinh trùng Enterocytozoon hepatopenaei (EHP). Ảnh: biogency.com.vn
Tôm bị EHP thường gặp ở giai đoạn nào?
EHP đặc biệt nguy hiểm ở giai đoạn tôm còn nhỏ hoặc trong quá trình nuôi tích cực khi tôm bắt đầu tăng trưởng nhanh. Điều này do tốc độ phát triển nhanh của tế bào gan tụy trong thời kỳ đầu của chu kỳ sinh trưởng của tôm. Nếu không phát hiện kịp thời, mầm bệnh EHP sẽ lan nhanh trong ao nuôi, gây hiệu quả nghiêm trọng cho toàn bộ quá trình nuôi.
Ngoài ra, EHP thường xảy ra trong những điều kiện ao nuôi không đạt chuẩn, chẳng hạn như: nước bị ô nhiễm, mật độ nuôi quá cao, hoặc sử dụng giống tôm không rõ nguồn gốc.
Biểu hiện của EHP trên tôm
Tôm bị nhiễm EHP thường có các biểu hiện sau:
Dấu hiệu nhận biết bệnh EHP trên tôm. Ảnh: biogency.com.vn
- Tôm bị nhiễm bệnh thường không đạt kích thước mong muốn dù được chăm sóc tốt.
- Tôm dễ bị mềm vỏ, làm giảm chất lượng thương phẩm.
- EHP có thể gây ra tình trạng phân trắng, một trong những dấu hiệu điển hình của tôm bị nhiễm bệnh.
- Tôm giảm cảm giác thèm ăn, khiến lượng thức ăn tiêu thụ giảm đi rõ rệt.
- Khi kiểm tra nội tạng, gan tụy tôm nhiễm EHP thường có dấu hiệu teo nhỏ hoặc bất thường về màu sắc.
Làm sao để trị được EHP trên tôm?
Cho đến hiện nay, chưa có một phương pháp nào được chứng minh là có thể "trị dứt điểm" EHP trên tôm. Phần lớn các giải pháp được đưa ra hiện nay tập trung vào việc kiểm soát và hạn chế sự lây lan của bệnh. Những bước sau đây được khuyến nghị để giảm thiểu tác động của EHP trong ao nuôi:
Kiểm soát tốt nguồn giống sẽ hạn chế được rủi ro về bệnh EHP trên tôm hiện nay
- Sử dụng giống sạch bệnh: Đảm bảo nguồn giống không mang mầm bệnh thông qua kiểm tra PCR trước khi thả nuôi.
- Cải thiện quản lý ao nuôi: Giữ môi trường ao sạch sẽ, giảm thiểu chất thải hữu cơ và thường xuyên kiểm tra các thông số chất lượng nước.
- Sử dụng vi sinh: Áp dụng các chế phẩm vi sinh để tăng cường hệ vi sinh vật có lợi trong ao, hạn chế điều kiện phát triển của EHP.
- Quản lý thức ăn: Không cho tôm ăn dư thừa, tránh tích tụ thức ăn thừa gây ô nhiễm nước và là nơi lý tưởng cho mầm bệnh phát triển.
Hiện nay đã trị được EHP chưa?
Hiện nay, việc "trị dứt điểm" EHP trên tôm vẫn là một thách thức lớn đối với ngành nuôi trồng thủy sản. Các sản phẩm quảng cáo với cam kết "trị dứt điểm" cần được xem xét kỹ lưỡng và đối chiếu với các nghiên cứu khoa học đáng tin cậy. Cho đến nay, không có bằng chứng rõ ràng nào chứng minh rằng một sản phẩm cụ thể có thể hoàn toàn loại bỏ EHP. Vì vậy, người nuôi cần thận trọng và không nên đặt niềm tin tuyệt đối vào những quảng cáo không được kiểm chứng.
Thay vì chạy theo các sản phẩm được quảng cáo là "trị dứt điểm EHP", người nuôi nên tập trung vào việc quản lý ao nuôi tốt và phòng bệnh từ đầu. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro từ EHP mà còn đảm bảo hiệu quả kinh tế lâu dài. Sự thận trọng và thông minh trong việc lựa chọn phương pháp là chìa khóa để thành công trong nghề nuôi tôm.