Mô hình Aquaponic mới: Tôm thẻ kết hợp cà chua chịu mặn

Sự kết hợp giữa tôm thẻ chân trắng với cà chua chịu mặn là một hướng đi mới trong mô hình aquaponic (kết hợp từ nuôi trồng thủy sản (Aquaculture) và thủy canh (Hydroponics)).

aquaponic
Nguồn: vegetablegrowersnews.com

Mô hình với mong muốn mang lại một số lợi thế cho nông nghiệp bền vững, bao gồm tái sử dụng nước, giảm thiểu xả thải và tăng lợi nhuận bằng cách tận dụng mối quan hệ cộng sinh giữa chất thải hữu cơ, khoáng hóa vi khuẩn và lọc thực vật.

Mô hình aquaponic nuôi kết hợp tôm thẻ chân trắng và cà chua chịu mặn

Một loại cà chua chịu mặn được tạo thành từ cây cà chua được ghép vào gốc của cây cà chua chịu mặn hoang dại ở vùng Guasave (Mexico) với mật độ trồng 3 cây/m. Tôm thẻ chân trắng có trọng lượng 0,28 g/con, được thả với mật độ 125 con/m3. Thử nghiệm được thực hiện với 3 độ mặn khác nhau 2; 4 và 6 g/L (2; 4; 6 ‰).

Mô hình aquaponic là một hệ thống gồm có hệ thống nuôi trồng thủy sản tuần hoàn (RAS - recirculation aquaculture system- gồm bể nuôi chính, bể lắng, bộ lọc sinh học) và hệ thống thủy canh. Hệ thống được vận hành bằng cách nước sau khi đi qua hệ thống thủy canh sẽ được giữ lại trong bể chứa, bể chứa được trang bị máy bơm chìm và nước sẽ được đưa vào trong các bể nuôi nuôi tôm, tại đây ở đáy mỗi bể tôm có đầu ống nước ra, nước sẽ ra và di chuyển vào bể lọc sinh học và sau đó nước lại được chuyển về hệ thống thủy canh.

Như vậy, nước sẽ được vận chuyển tuần hoàn giữa các bể nuôi tôm thẻ chân trắng và hệ thống thủy canh trồng cà chua. Do vậy, nước trong các bể nuôi tôm được thay mới khoảng 2,1 m3/ngày với tốc độ dòng chảy là 1,5 L/phút. Trong suốt thời gian thử nghiệm các thông số vật lý, hóa học và sinh học của chất lượng nước cũng được ghi nhận đặc biệt chỉ số NO2-, NO3- hay sự hiện diện của vi khuẩn.

Sản phẩm tôm thẻ chân trắng

Tôm thẻ chân trắng có thể tồn tại và phát triển ở độ mặn thấp với thành phần hoặc tỷ lệ các ion hòa tan đầy đủ (Ray và ctv., 2017). Tuy nhiên ở độ mặn 6 g/L thì khối lượng tôm (g/con), tỉ lệ sống cao hơn so với tôm ở độ mặn 2, 4 g/L (P<0,05). Sản lượng tôm cao nhất ở độ mặn 6 g/L (1,12 kg/m3) cũng được ghi nhận cao hơn ở 2 độ mặn còn lại.
tôm thẻ
Tôm thẻ trong mô hình nuôi kết hợp với cà chua mới được thử nghiệm ở nhiều độ mặn khác nhau. Ảnh minh họa.
Tất cả các tác giả trước đây đều kết luận rằng các thông số hoạt động của tôm (ngoại trừ tổng trọng lượng tăng lên- TWG) không bị giới hạn đáng kể bởi các đặc tính của nước. Tuy nhiên, thử nghiệm này cho thấy những nhược điểm của việc kiểm soát chất lượng nước kém và ảnh hưởng của độ mặn đối với động vật thủy sản cũng như cây trồng.

Sản phẩm cà chua

Trong mô hình aquaponic này ở độ mặn 4 g/L thì trọng lượng và chất lượng quả là tốt hơn so với độ mặn 2 và 6 g/L. Nước mặn cũng hạn chế sự hấp thu chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự phát triển của chồi, rễ và năng suất của cà chua (Zhang và ctv., 2017). Bên cạnh đó cây cà chua chịu mặn lại có hiện tượng bị nhiễm bệnh hại ngọn trong thời gian thử nghiệm độ mặn khác nhau đặc biệt là ở độ mặn cao 6 g/L, chiếm hơn 40% tổng hiện tích.
Như vậy độ mặn chính là yếu tố chính dẫn đến có sự khác nhau về sản lượng, trọng lượng quả và vấn đề dịch bệnh trên cây cà chua. Qua đó, có giả thuyết cho rằng có sự tương quan giữa hiệu suất lọc sinh học đối với chất lượng nước và chất lượng của trái cây. Đây cũng là vấn đề cần được quan tâm khi vận hành mô hình aquaponic. 
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh tôm thẻ chân trắng và cà chua được nuôi/trồng trong môi trường khí hậu được kiểm soát cho năng suất cao hơn. Đối với mô hình aquaponic trong nhà kính thì chi phí ban đầu về cơ sở hạ tầng rất cao.
cà chua chịu mặn
Cà chua chịu mặn được tạo thành từ cây cà chua được ghép vào gốc của cây cà chua chịu mặn hoang dại ở vùng Guasave (Mexico). Ảnh minh họa.
Tuy nhiên, để tăng lợi nhuận trong thì trong các mô hình nuôi tôm cần nuôi hai hoặc nhiều vụ/năm. Đồng thời đối với cây trồng thì việc trồng luân canh sẽ giúp lợi nhuận ròng cao hơn so với độc canh. Như vậy, nghiên cứu này giải quyết khó khăn trong việc tích hợp tôm biển với cà chua dễ bị nhiễm mặn. Bước tiếp theo là sẽ đánh giá về chi phí - lợi ích sản xuất khi mở rộng và giải quyết các thiếu sót kỹ thuật. 
Mô hình aquaponic ngoài việc thu về sản lượng vật nuôi và cây trồng thì nó còn có các mục địch bao gồm việc sử dụng các chất dinh dưỡng hòa tan trong nước nuôi trồng thủy sản cho cây trồng để tránh thải vào các vùng nước, giảm thiểu thay nước và giảm chi phí vận hành của RAS (hệ thống tuần hoàn) (Pantanella, 2018).
Ngoài ra, có thể trồng được nhiều loại cây trồng bị hạn chế về thời tiết (mùa vụ) (Pantanella, 2018). Mô hình này đáp ứng được mục tiêu của nông nghiệp hiện đại bền vững là giảm tác động đến môi trường (Cole và ctv, 2018) và giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn tài nguyên không thể tái tạo.
Nguồn: Armenta-Bojorquez, A.D. và ctv (2021). Pacific white shrimp and tomato production using water effluents and salinity-tolerant grafted plants in an integrated aquaponic production system. Journal of Cleaner Production.
Đăng ngày 15/11/2021
Hồng Huyền @hong-huyen
Kỹ thuật

Những tác hại từ độ đục nước ao nuôi

Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm chính là độ đục của nước ao. Độ đục cao có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, từ cản trở quá trình quang hợp của tảo, ảnh hưởng đến hệ sinh thái ao nuôi, cho đến làm suy giảm chất lượng nước, gây bệnh cho tôm. Dưới đây là những tác hại chính của nước ao bị đục và cách khắc phục tình trạng này.

Ao nuôi tôm
• 09:49 06/03/2025

Ương tôm: Bước đệm quan trọng cho vụ nuôi thành công

Trong nuôi tôm, chất lượng con giống đóng vai trò quyết định, chiếm đến 50% thành công của vụ nuôi. Nếu con giống không đạt chuẩn, tôm dễ bị hao hụt, chậm lớn, còi cọc và dễ mắc bệnh, gây tổn thất không nhỏ cho bà con.

Tôm thẻ
• 10:36 28/02/2025

Tôm chậm lớn, vỏ mềm: Dấu hiệu thiếu khoáng hay do bệnh?

Việc tôm chậm lớn và vỏ mềm là những dấu hiệu có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó phổ biến nhất là tình trạng thiếu khoáng và bệnh tôm. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tốc độ sinh trưởng của tôm, khiến người nuôi gặp nhiều khó khăn trong quá trình nuôi. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, tôm có thể bị chết hàng loạt hoặc tăng trưởng kém, gây thiệt hại lớn về kinh tế. Bài viết này sẽ giúp người nuôi nhận diện nguyên nhân gây ra tình trạng tôm chậm lớn, vỏ mềm và cách khắc phục hiệu quả.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:34 28/02/2025

Dấu hiệu phân biệt tôm chết do khí độc với tôm chết do virus, vi khuẩn

Việc tôm chết bất thường luôn là nỗi lo lớn đối với người nuôi. Tuy nhiên, để có biện pháp xử lý phù hợp, trước hết cần xác định nguyên nhân khiến tôm chết là do khí độc hay do tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn. Dưới đây là những dấu hiệu giúp người nuôi phân biệt hai nguyên nhân này.

Tôm thẻ
• 10:17 27/02/2025

Infographic: Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam tháng 1 năm 2025

Trong tháng 1 năm 2025, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đối mặt với nhiều biến động, khi kim ngạch chỉ đạt hơn 66 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước.

Xuất khẩu cá ngừ
• 13:27 11/03/2025

Mùa lạnh: Mối nguy về bệnh đốm trắng trên tôm

Bệnh đốm trắng là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm đối với nghề nuôi tôm, bệnh thường xảy ra nhiều ở tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Tỷ lệ gây chết tôm có thể từ 90 – 100% chỉ sau vài ngày nhiễm bệnh, đồng nghĩa với tình trạng tôm chết hàng loạt, gây tổn thất nặng nề về mặt kinh tế cho bà con nuôi tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 13:27 11/03/2025

Hiện tượng cong thân, đục cơ trên tôm

Bệnh cong thân là bệnh lý phổ biến trong ngành nuôi tôm, thường bắt gặp nhiều nhất trên tôm thẻ chân trắng.

Tôm cong thân
• 13:27 11/03/2025

Những cách “giao tiếp” độc lạ của sinh vật biển

Khi nhắc đến giao tiếp trong thế giới động vật, chúng ta thường nghĩ ngay đến những tiếng kêu đặc trưng của các loài trên cạn. Tuy nhiên, không chỉ trên cạn mà ngay cả dưới lòng đại dương sâu thẳm, nhiều loài sinh vật biển cũng sở hữu những cách thức giao tiếp bằng âm thanh vô cùng độc đáo.

Sinh vật biển
• 13:27 11/03/2025

Bình Định phê duyệt 42 tàu cá đủ điều kiện khai thác thủy sản trên các vùng biển xa

Tháng 2 vừa qua, UBND tỉnh Bình Định ban hành quyết định số 585/QĐ-UBND ngày 21/02/2025 phê duyệt danh sách tàu cá đủ điều kiện tham gia khai thác hoặc dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa theo Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (đợt 02 năm 2025).

Tàu cá
• 13:27 11/03/2025
Some text some message..