Nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt chi phí sản xuất về thủy sản giữa các nước

Ngành thủy sản đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu, không chỉ là nguồn cung cấp thực phẩm quan trọng mà còn góp phần tạo công ăn việc làm và thúc đẩy thương mại quốc tế. Tuy nhiên, chi phí sản xuất thủy sản lại có sự khác biệt đáng kể giữa các quốc gia.

Thủy hải sản
Điều kiện tài nguyên và giá nguyên vật liệu là những yếu tố chính đến đến sự khác biệt chi phí sản xuất về thủy sản giữa các nước

Hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt này, Tép Bạc sẽ giúp các doanh nghiệp và nhà quản lý trong ngành thủy sản cùng nhau phân tích về các điểm dẫn đến sự khác biệt này. Từ đó, đưa ra những chiến lược hợp lý, tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất trong lĩnh vực thủy sản.

Sự khác biệt về điều kiện tự nhiên

Khí hậu và môi trường

Khí hậu và môi trường là những yếu tố tự nhiên ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí nuôi trồng thủy sản. Ví dụ, nhiệt độ và chất lượng nước là hai yếu tố quyết định đến sự sinh trưởng và phát triển của các loài thủy sản. Ở các quốc gia nhiệt đới như Việt Nam và Thái Lan, nhiệt độ ấm áp quanh năm và môi trường nước phong phú giúp giảm chi phí sưởi ấm và xử lý nước, trong khi các quốc gia ôn đới phải chi tiêu nhiều hơn cho việc điều hòa nhiệt độ và duy trì môi trường nước ổn định.

Tài nguyên thiên nhiên

Sự đa dạng và sẵn có của các loại giống thủy sản và thức ăn tự nhiên cũng là một yếu tố quan trọng. Các quốc gia có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho sự phát triển của các loài thủy sản như tôm và cá sẽ có lợi thế về chi phí. Ví dụ, tôm ở các nước nhiệt đới như Việt Nam và Thái Lan phát triển tốt nhờ nguồn tài nguyên phong phú và điều kiện môi trường thuận lợi, trong khi các nước ôn đới phải nhập khẩu giống và thức ăn, làm tăng chi phí sản xuất.

Yếu tố kỹ thuật và công nghệ

Mức độ áp dụng công nghệ

Mức độ áp dụng công nghệ vào quá trình sản xuất thủy sản là một yếu tố quyết định đến chi phí sản xuất. Các quốc gia có mức độ tự động hóa cao và ứng dụng công nghệ hiện đại trong nuôi trồng và chế biến thủy sản sẽ giảm được chi phí lao động và nâng cao năng suất. Ví dụ, các hệ thống nuôi trồng tuần hoàn và các công nghệ xử lý nước tiên tiến giúp giảm chi phí sản xuất và tăng cường hiệu quả nuôi trồng.

Chất lượng, giá thành và nguồn gốc thức ăn

Giá thức ăn thủy sản tăng cao là một trong những nguyên nhân chính làm tăng chi phí sản xuất. Thức ăn chiếm phần lớn chi phí nuôi trồng thủy sản và giá cả biến động có thể ảnh hưởng đáng kể đến tổng chi phí sản xuất. Do đó, sự khác biệt về chất lượng và nguồn gốc của thức ăn thủy sản cũng ảnh hưởng đến chi phí. Thức ăn công nghiệp có chất lượng cao thường đắt đỏ hơn nhưng mang lại hiệu quả nuôi trồng cao hơn. Các quốc gia phụ thuộc vào thức ăn nhập khẩu sẽ phải chịu chi phí cao hơn so với các quốc gia có khả năng tự sản xuất thức ăn thủy sản chất lượng.

Chính sách và quy định của chính phủ

Hỗ trợ và khuyến khích từ chính phủ

Chính sách hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ các chính phủ có thể giúp giảm chi phí sản xuất cho các doanh nghiệp thủy sản. Ví dụ, tại Việt Nam, các chương trình hỗ trợ phát triển nuôi trồng thủy sản từ chính phủ giúp các doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn và kỹ thuật mới, giảm bớt gánh nặng chi phí.

Quy định về môi trường và an toàn thực phẩm

Sự khác biệt về quy định và tiêu chuẩn môi trường, an toàn thực phẩm giữa các quốc gia cũng ảnh hưởng đến chi phí sản xuất. Các quốc gia có quy định khắt khe về môi trường và an toàn thực phẩm như Châu Âu phải đầu tư nhiều hơn vào các biện pháp kiểm soát và xử lý, làm tăng chi phí sản xuất. Ngược lại, các quốc gia Châu Á với quy định ít khắt khe hơn có thể giảm bớt chi phí này.

Chi phí năng lượng, lao động và quản lý

Mức lương và chi phí lao động

Mức lương và chi phí lao động là một trong những yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến chi phí sản xuất thủy sản. Ở các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Thái Lan, chi phí lao động thấp hơn nhiều so với các nước phát triển, giúp giảm bớt tổng chi phí sản xuất. Ngược lại, các nước phát triển phải trả lương cao hơn cho người lao động, làm tăng chi phí sản xuất.

Bảng: So sánh chi phí sản xuất tôm thẻ chân trắng tại các quốc gia

Quốc giaChi phí trực tiếp/kg (USD)Mật độ nuôi /m2Tỷ lệ sống (%)Kích cỡ thu hoạch (con/kg)Ghi chú
Ấn Độ2.47308560Khu vực Andhra Pradesh: 5-12ppt; FCR, 1.21
Indonesia3.35-4.03100-12580-9030Thu hoạch tỉa; Tỷ lệ sống sót có thể giảm khi tôm nhiễm bệnh
Indonesia2.85140-16080-8560
Malaysia4.351918145Nuôi theo mô hình CPF; DOC 70
Malaysia3.7780-1006560Nuôi ao đất, lót bạt; DOC 85
Philippines3.473008050FCR 1.3; DOC 120
Thái Lan3.381507570DOC 80-90; FCR 1.3-1.4
Thái Lan3.691006560DOC 80-90; FCR 1.3-1.4
Việt Nam4.00150-30030-40/50-8050-60Tỷ lệ sống ao đất lót bạt là 50-80%, ao đất không lót bạt là 30-40%
Việt Nam2.50150-300>8530Nuôi theo mô hình ShrimpVet

Hiệu quả quản lý và tổ chức sản xuất

Hiệu quả quản lý và tổ chức sản xuất cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chi phí. Các quốc gia và doanh nghiệp có năng lực quản lý tốt sẽ tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm bớt lãng phí và nâng cao hiệu quả. Ví dụ, sự khác biệt về hiệu quả quản lý giữa các doanh nghiệp thủy sản ở các quốc gia có thể dẫn đến sự chênh lệch lớn về chi phí sản xuất.

Chi phí năng lượng (điện, xăng dầu) ở các quốc gia

Chi phí năng lượng là yếu tố không thể thiếu trong sản xuất thủy sản, bao gồm chi phí điện cho các hệ thống lọc nước, bơm nước và chi phí xăng dầu cho vận chuyển. Sự biến động về giá năng lượng ở mỗi quốc gia khác nhau có thể làm tăng hay giảm chi phí sản xuất của thủy sản đi rất nhiều.

Thị trường và chuỗi cung ứng

Quy mô và đặc điểm của thị trường nội địa

Quy mô và đặc điểm của thị trường nội địa cũng ảnh hưởng đến chi phí sản xuất. Ở các quốc gia có nhu cầu tiêu thụ thủy sản lớn như Nhật Bản và Trung Quốc, thị trường nội địa mạnh mẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt chi phí vận chuyển và tiếp cận người tiêu dùng một cách hiệu quả hơn. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí mà còn tăng cường tính cạnh tranh của sản phẩm.

Chi phí vận chuyển và logistics

Chi phí vận chuyển và logistics cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tổng chi phí sản xuất thủy sản. Các quốc gia có hệ thống hạ tầng phát triển và logistics hiệu quả sẽ giảm bớt chi phí này. Ví dụ, các quốc gia có hệ thống cảng biển và giao thông vận tải phát triển như Hà Lan có thể giảm bớt chi phí vận chuyển và logistics, trong khi các quốc gia kém phát triển phải chịu chi phí cao hơn.

Kết luận

Sự khác biệt về chi phí sản xuất thủy sản giữa các quốc gia là kết quả của nhiều yếu tố phức tạp, bao gồm điều kiện tự nhiên, kỹ thuật và công nghệ, chính sách và quy định của chính phủ, chi phí lao động và quản lý, cũng như thị trường và chuỗi cung ứng. Hiểu rõ các nguyên nhân này giúp các doanh nghiệp và nhà quản lý trong ngành thủy sản đưa ra những chiến lược hợp lý, tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất. Việc này không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành thủy sản toàn cầu.

Đăng ngày 17/07/2024
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Kinh tế

TS Nguyễn Thanh Tùng làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II

Chiều 25/2, tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, Thứ trưởng Phùng Tiến đã trao Quyết định điều động, bổ nhiệm TS Nguyễn Thanh Tùng giữ chức Viện trưởng Viện này.

Viện Nuôi trồng Thủy sản II
• 10:09 04/03/2022

6 năm “sóng gió” của cộng đồng thủy sản, chỉ vì một quy định

Mới đây, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) đã có đơn thỉnh nguyện gửi Thủ tướng Chính phủ, cùng một số Bộ, ngành về kiến nghị việc sửa đổi quy định “kiểm dịch” đối với sản phẩm thuỷ sản dùng làm thực phẩm.

chế biến cá hồi
• 13:35 21/12/2021

Đề nghị đưa ngành chế biến thủy sản ra khỏi danh mục có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ TN&MT, góp ý và đề nghị sửa đổi một nội dung quan trọng trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường 2021 đang được Bộ TN&MT hoàn tất.

chế biến cá tra
• 12:52 22/10/2021

Bắt 2 tàu cá vi phạm quy định vùng khai thác

2 tàu cá đang khai thác thủy sản trái quy định vùng khai thác đã bị lực lượng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Cửa Lò - Bến Thủy phát hiện bắt giữ.

tàu cá vi phạm
• 15:10 21/10/2021

Thị trường cá rô phi trong và ngoài nước hiện nay

Cá rô phi là một trong những loài thủy sản nuôi phổ biến nhất trên thế giới nhờ khả năng thích nghi cao, tốc độ sinh trưởng nhanh và giá trị dinh dưỡng tốt. Tuy nhiên, thị trường cá rô phi toàn cầu và tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều biến động đáng chú ý trong giai đoạn 2024–2025.

Cá rô phi
• 08:00 11/05/2025

Giá tôm nguyên liệu khởi sắc

Sau nhiều tháng ảm đạm, thị trường tôm nguyên liệu tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã có những chuyển biến tích cực. Giá tôm thẻ chân trắng liên tục tăng trong những tuần gần đây, mang đến sự phấn khởi cho người nuôi sau thời gian dài phải “treo ao” vì giá thấp, chi phí cao và dịch bệnh phức tạp.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:16 09/05/2025

Dấu mốc tự hào chinh phục thị trường quốc tế: Việt Nam lọt top 4 đối tác thủy sản Singapore

Trong bức tranh hội nhập và phát triển của ngành thủy sản Việt Nam, một tín hiệu tích cực đã được ghi nhận từ thị trường Singapore – một trong những thị trường tiêu dùng thực phẩm cao cấp và khắt khe nhất khu vực Đông Nam Á. Lần đầu tiên, Việt Nam vươn lên vị trí thứ tư trong danh sách các đối tác cung cấp thủy sản lớn nhất cho đảo quốc sư tử, ghi dấu một bước tiến quan trọng và đầy cảm xúc trong hành trình đưa hải sản quê nhà ra thế giới.

Xuất khẩu thủy sản
• 09:50 09/05/2025

Xuất khẩu thủy sản tháng 4/2025: Tín hiệu tích cực cho toàn ngành

Tháng 4/2025 khép lại với nhiều tín hiệu tích cực cho ngành thủy sản Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu đạt mức tăng trưởng đáng khích lệ sau thời gian dài đối mặt với nhiều khó khăn từ thị trường và chi phí sản xuất. Theo thống kê sơ bộ từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng giá trị xuất khẩu thủy sản trong tháng 4/2025 đạt khoảng 850 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu tháng thứ ba liên tiếp ngành ghi nhận đà hồi phục rõ nét.

Tôm xuất khẩu
• 10:28 08/05/2025

Lãi đậm, công nhàn với mô hình nuôi cá - ếch kết hợp

Tại huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang, mô hình nuôi kết hợp giữa ếch và cá đang mở ra cơ hội gia tăng thu nhập cho nhiều hộ nông dân. Nổi bật là anh Lâm Văn Hiệp, người đã mạnh dạn áp dụng mô hình này tại ấp 8, huyện Vị Thủy và đạt được hiệu quả kinh tế đáng kể.

cho ếch ăn
• 02:24 18/05/2025

Bí quyết xử lý nước bằng thuốc tím mà người nuôi cần biết

Trong nuôi trồng thủy sản, việc duy trì chất lượng nước ao và kiểm soát dịch bệnh là yếu tố quyết định đến năng suất và hiệu quả kinh tế. Một trong những giải pháp thường được áp dụng để xử lý nước và phòng ngừa mầm bệnh chính là thuốc tím, hay còn gọi là kali permanganat (KMnO₄). Với đặc tính oxy hóa mạnh, hợp chất này mang lại nhiều lợi ích thiết thực nếu được sử dụng đúng cách và đúng thời điểm.

Thuốc tím
• 02:24 18/05/2025

GlobalG.A.P: Nhãn GGN thể hiện nuôi trồng thủy sản có trách nhiệm với việc ghi nhãn chuẩn hóa, dễ hiểu

Mặc dù nhu cầu về thực phẩm có nguồn gốc bền vững ngày càng tăng, người tiêu dùng vẫn gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc và phương pháp sản xuất của sản phẩm do có quá nhiều loại nhãn hàng khác nhau trên thị trường.

• 02:24 18/05/2025

Tôm bị mủ gan: Có hay không?

Trong ngành nuôi tôm, cụm từ mủ gan thường được nhắc đến khi tôm có dấu hiệu bất thường. Nhưng liệu mủ gan có thực sự là một bệnh lý riêng biệt, hay chỉ là triệu chứng của các vấn đề khác? Hiểu rõ hiện tượng này không chỉ giúp bà con nuôi tôm phát hiện sớm mà còn tìm ra cách xử lý hiệu quả, đảm bảo vụ mùa năng suất. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ thực hư về mủ gan, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến giải pháp xử lý.

Tôm bị bệnh
• 02:24 18/05/2025

EDTA có thể thay đổi cả vụ mùa của bạn như thế nào?

EDTA (Ethylenediaminetetraacetic acid) là một hợp chất hữu cơ có khả năng tạo phức với nhiều loại ion kim loại thông qua quá trình chelation (tạo phức chất), giúp ổn định các kim loại trong dung dịch. Với đặc tính này, EDTA đã trở thành một trong những chất phụ trợ được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản.

Bột edta
• 02:24 18/05/2025
Some text some message..