Ô nhiễm tiếng ồn ảnh hưởng thính giác và khả năng sinh sản của cá lù đù

Tiếng ồn do con người tạo ra đã gia tăng trong thập kỷ qua đặt ra hạn chế mới đối với những loài động vật sống giao tiếp bằng âm thanh, ảnh hưởng đến hành vi, sinh lý, làm giảm phạm vi giao tiếp và khả năng phát hiện các tín hiệu ở các loài như côn trùng, cá, động vật lưỡng cư, chim, động vật có vú trên cạn và dưới biển. Điều này hiện được thừa nhận là một nguồn ô nhiễm lâu dài đang làm thay đổi cảnh quan âm thanh trên toàn thế giới.

cá lù đù
Cá lù đù (Argyrosomus regius) thuộc họ Sciaenidae là một trong những loài cá lớn nhất sử dụng phương pháp giao tiếp bằng âm thanh. Ảnh minh họa

Một số tác động tiêu cực của tiếng ồn đối với các sinh vật sống dưới nước đã được mô tả. Tại các khu vực nhạy cảm nằm ở vùng nước ven biển và cửa sông có dân cư đông đúc, nơi tàu thuyền ra vào thường xuyên là nguồn ô nhiễm tiếng ồn phổ biến nhất. Lưu ý rằng các loài cá thường sử dụng âm thanh để cảm nhận môi trường xung quanh bao gồm cả việc phát hiện động vật ăn thịt và con mồi cũng như một số loài tạo ra âm thanh để tán tỉnh và thực hiện giao phối, sinh sản. Ở những vùng này, tiếng ồn của tàu thuyền thường trùng lặp với dải tần số nghe và tạo ra âm thanh của cá gây nên nhiều tác động tiêu cực đến khả năng nghe, quá trình sinh sản, cuối cùng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cá. 

Cá lù đù (Argyrosomus regius) thuộc họ Sciaenidae là một trong những loài cá lớn nhất sử dụng phương pháp giao tiếp bằng âm thanh, có giá trị thương phẩm cao, được nuôi ở một số quốc gia từ những năm 1990. Cá lù đù trưởng thành thường di cư đến các khu vực ven biển như cửa sông để đẻ trứng nơi chúng có thể tạo ra những bản “hợp xướng” hay “điệp khúc” để bắt đầu quá trình sinh sản. Ở loài này cả con đực, con cái trưởng thành và con non (ít nhất 30 cm) đều có thể phát ra tiếng kêu.

Hiện nay, tác động có hại của tiếng ồn do con người gây ra thường được đánh giá thông qua sự thay đổi ngưỡng nghe ở một vài loài, do đó vẫn còn thiếu hụt cái nhìn sâu sắc về tác động của tiếng ồn nhân tạo đối với các phản ứng, hành vi và ảnh hưởng đến sự sinh sản của cá tự nhiên. Nghiên cứu này được thực hiện để đánh giá ảnh hưởng của tiếng ồn từ tàu thuyền đến việc truyền và nhận các “cuộc gọi tín hiệu” - những cuộc gọi này tạo điều kiện thuận lợi cho sự kết hợp và giao phối trong mùa sinh sản của cá lù đù. 

tiếng ồn

Tiếng ồn của tàu thuyền ảnh hưởng tiêu cực đến cà lù đù. Ảnh ManuelVieira

Trong họ Sciaenidae, các loài có thể được phân loại khác nhau dựa trên tính đa dạng cả về cơ chế phát ra tiếng kêu và cấu trúc tiếp nhận âm thanh. Thật vậy, kết quả phân tích chỉ số từ thính lực đồ cho thấy độ nhạy cảm của cá lù đù con với âm thanh dưới 300 Hz. Khi so sánh thính lực đồ với các loài khác bằng phương pháp đánh giá tương tự, cá lù đù thể hiện độ nhạy với âm thanh tốt hơn cá bống và cá cóc. Tuy nhiên, độ nhạy được báo cáo ở đây có thể thay đổi khi trưởng thành như được quan sát thấy ở một số loài khác. Có một câu hỏi được đặt ra là liệu khả năng nghe hay độ nhạy khi tiếp xúc âm thanh có mang tính di truyền hoặc khả năng biến thể khi di truyền hay không? Theo hiểu biết của các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu này, hiện vẫn chưa có thông tin chính xác được báo cáo về vấn đề nêu trên, đặc biệt là trên các loài thuộc họ cá lù đù. Ngoài ra, việc tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn có thể đã ảnh hưởng đến độ nhạy thính giác của cá.

Các hoạt động của con người đang biến đổi môi trường sống tự nhiên và tạo ra các điều kiện mà động vật phải thích nghi hoặc từ bỏ. Nghiên cứu hiện tại đã chỉ ra rằng tiếng ồn của thuyền tạo ra có thể lấn át đi các tiếng kêu của cá đồng thời gây trở ngại cho quá trình phát tín hiệu thu hút, kết hợp và giao phối của cá, đặc biệt khi tàu thuyền di chuyển thường xuyên trong mùa sinh sản. 

Mặc dù việc giảm thiểu tiếng ồn có thể là một vấn đề phức tạp nhưng rất cần những biện pháp giải quyết hiệu quả. Các nhà khoa học đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kết hợp nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và thực địa để có được cái nhìn bao quát chi tiết hơn cũng như sự cần thiết khi có đủ kiến thức để thực hiện các hoạt động giám sát tiếng ồn nhân tạo ở các loài và trong các giai đoạn sống khác nhau.

Nguồn:  Vieira, M., Beauchaud, M., Amorim, M. C. P., & Fonseca, P. J. (2021). Boat noise affects meagre (Argyrosomus regius) hearing and vocal behaviour [online], viewed 10 December 2021, from <https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2021.112824>. 

Đăng ngày 20/12/2021
Uyên Đào @uyen-dao
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Tháo gỡ 'nút thắt' trong cấp phép nuôi biển tại Quảng Ninh

Quảng Ninh nổi bật với hơn 45.100 ha vùng biển quy hoạch cho nuôi trồng thủy sản, mở ra tiềm năng lớn cho ngành nuôi biển. Tuy nhiên, thủ tục hành chính rườm rà, thiếu hướng dẫn cụ thể và nhận thức hạn chế của ngư dân đang kìm hãm sự phát triển. Bài viết phân tích những khó khăn, giải pháp thực tiễn tại Quảng Ninh và định hướng thúc đẩy nuôi trồng thủy sản bền vững, hướng tới xuất khẩu.

Nuôi biển
• 10:32 13/06/2025

Bão giá thức ăn, con giống năm 2025: Lời giải cho bài toán lợi nhuận

Năm 2025 đang đến gần, đặt ra cho ngành tôm Việt Nam một bài toán kinh tế nan giải: làm thế nào để tồn tại và phát triển khi các chi phí đầu vào cốt lõi là thức ăn và con giống được dự báo sẽ tiếp tục ở mức cao? Trong bối cảnh này, quản lý chi phí không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành yếu tố sống còn, quyết định sự thành bại của mỗi vụ nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 11:47 12/06/2025

Nuôi trồng kết hợp đa bậc dinh dưỡng (IMTA): Giải pháp bền vững cho ngành thủy sản

Trong bối cảnh ngành thủy sản toàn cầu đang đối diện với các thách thức nghiêm trọng như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, dịch bệnh thủy sản và áp lực cạnh tranh gia tăng, nhu cầu chuyển đổi sang các mô hình sản xuất bền vững ngày càng trở nên cấp thiết.

Nuôi trồng thủy sản
• 10:59 12/06/2025

Cà Mau quyết liệt bảo vệ nguồn lợi thủy sản, xử lý nghiêm vi phạm

Ngày 9‑6‑2025, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã phát đi chỉ đạo khẩn cấp và toàn diện về tăng cường quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên địa bàn. Động thái này được đưa ra dù thời gian qua, qua nỗ lực của chính quyền và cộng đồng, nguồn lợi thủy sản đã có sự phục hồi rõ rệt, mang lại thu nhập cao hơn cho ngư dân. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cá non, cá bố mẹ khi chưa đến thời gian sinh sản vẫn tiếp diễn, gây lo ngại về tác động lâu dài đến hệ sinh thái cũng như hiệu quả tái tạo nguồn lợi.

• 13:43 10/06/2025

Kiên Giang nâng chỉ tiêu đạt trên 830.000 tấn thủy sản năm 2025

Tỉnh Kiên Giang đang đẩy mạnh nhiều giải pháp để hoàn thành mục tiêu sản lượng thủy sản 2025, ở mức 830.300 tấn, tăng 10.000 tấn so với con số dự kiến hồi đầu năm – bao gồm 420.000 tấn khai thác biển và 410.300 tấn nuôi trồng.

Nuôi trồng biển
• 14:16 16/06/2025

Xuất khẩu cá tra sang EU: Cẩn trọng nhưng kỳ vọng phục hồi trong nửa cuối năm 2025

Trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động, ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu cá tra, đang cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực tại thị trường châu Âu. Sau giai đoạn trầm lắng năm 2023 và đầu năm 2024, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, nhằm thích ứng với các yêu cầu khắt khe từ Liên minh châu Âu (EU). Những nỗ lực này đang dần phát huy hiệu quả.

Cá tra
• 14:16 16/06/2025

Sản lượng khai thác thủy sản trong 6 tháng đầu năm ước đạt 144.200 tấn, tăng 3,1% so với cùng kỳ

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Bình Định, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng sản lượng khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh ước đạt 144.200 tấn, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm 2024. Sản lượng nuôi trồng thủy sản đạt khoảng 7.100 tấn, tăng 8%, trong đó sản lượng tôm đạt 4.700 tấn, tăng 10,3% và đạt 44,8% kế hoạch năm.

Đánh bắt biển
• 14:16 16/06/2025

Giảm tỷ lệ hao hụt khi thả ếch giống

Nghề nuôi ếch dần trở nên phổ biến và được ưa chuộng bởi không tốn nhiều vốn lại cho thu nhập khá cao, thời gian nuôi ngắn, phù hợp nuôi hình thức nông hộ. Tuy nhiên, để nuôi ếch hiệu quả không chỉ đơn giản là cho ăn hàng ngày mà cần có kỹ thuật phù hợp để hạn chế hao hụt. Tình trạng hao hụt thường xảy ra do nhiều nguyên nhân như thức ăn chưa phù hợp, cách chăm sóc chưa đúng,... Việc hiểu rõ về kỹ thuật nuôi và sản xuất giống đúng cách là yếu tố quan trọng giúp vụ nuôi thành công.

Ếch
• 14:16 16/06/2025

Nước mưa ảnh hưởng đến hồ cá cảnh như thế nào?

Hồ cá cảnh là một hệ sinh thái thu nhỏ, nơi các yếu tố môi trường cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển ổn định của cá, cây thủy sinh và vi sinh vật. Một trong những yếu tố môi trường thường bị bỏ qua nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn đến hồ cá chính là nước mưa. Mặc dù nước mưa là một nguồn nước tự nhiên, nhưng nó có thể mang lại cả lợi ích lẫn tác hại nếu không được quản lý đúng cách. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của nước mưa đến hồ cá cảnh, đặc biệt là những hồ đặt ngoài trời.

Hồ cá
• 14:16 16/06/2025
Some text some message..