Vai trò của beta-glucan và tỏi trong kích thích các hoạt động miễn dịch ở tôm

Beta-glucan và tỏi là chất kích thích miễn dịch trên tôm, tức là có khả năng cải thiện một hoặc nhiều phản ứng từ hệ thống không đặc hiệu của tôm.

Tôm thẻ chân trắng
Tôm thiếu hệ thống miễn dịch đặc hiệu nên miễn dịch tự nhiên (bẩm sinh) là hình thức phòng thủ thiết yếu của chúng. Ảnh: bmkgenetics.

Đặc trưng về hệ miễn dịch của tôm

Tôm là động vật có hệ thống miễn dịch khác biệt đáng kể so với động vật có xương sống. Tôm thiếu hệ thống miễn dịch đặc hiệu nên miễn dịch tự nhiên (bẩm sinh) là hình thức phòng thủ thiết yếu của chúng.

So với cá, tôm có hệ thống miễn dịch tương đối sơ khai. Chúng thiếu một hệ thống miễn dịch đặc hiệu và hoàn toàn phụ thuộc vào hệ thống miễn dịch không đặc hiệu để chống lại tác nhân gây bệnh. Hệ thống miễn dịch bẩm sinh được cấu thành bởi các phản ứng miễn dịch tế bào và dịch thể.

Đáp ứng miễn dịch tế bào chủ yếu diễn ra trong các tế bào máu. Các tế bào máu đóng một vai trò trung tâm trong phản ứng miễn dịch không đặc hiệu của tôm, chủ yếu dựa vào quá trình thực bào, melanin hóa, bao bọc, gây độc tế bào và đông máu. Các yếu tố bảo vệ dịch thể, chẳng hạn như protein đông máu, agglutinin, enzym thủy phân và peptit kháng khuẩn được giải phóng khi ly giải tế bào máu, quá trình này được thúc đẩy bởi lipopolysaccharid (LPS), peptidoglycans và β-1,3-glucans. Khả năng miễn dịch này hoạt động như một biện pháp bảo vệ đầu tiên khỏi bệnh tật và các mối đe dọa gây chết khác.  

Điều này có nghĩa là bất kỳ tác nhân lạ nào cũng được phản ứng lại y như nhau và không có khả năng ghi nhớ. Do đó, miễn dịch tự nhiên là cần thiết để chống lại các mầm bệnh trên tôm.

Có thể tiêm vaccine cho tôm?

Nguyên tắc chính của việc tiêm phòng là việc đưa một mầm bệnh đã được làm vô hại (không gây bệnh) vào cơ thể con vật khỏe mạnh. Tác nhân gây bệnh kích thích khả năng phòng thủ tự nhiên của sinh vật (hệ thống miễn dịch). Phản ứng miễn dịch chính này kích hoạt khả năng ghi nhớ cho phép sinh vật tự bảo vệ hiệu quả khi bị lây nhiễm bởi cùng một mầm bệnh trong tương lai.

Tuy nhiên, phản ứng này lại không thể xảy ra ở tôm do chúng không có khả năng ghi nhớ miễn dịch. Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tôm và các loài giáp xác khác vẫn có thể phát triển phản ứng miễn dịch gần với phản ứng miễn dịch của các động vật có xương sống. Tuy nhiên, việc áp dụng những kết quả này trên quy mô lớn sẽ là quá sớm.

Cách bù đắp sự thiếu hụt miễn dịch có được ở tôm

Trong nuôi trồng thủy sản, hình thức nuôi và điều kiện môi trường đều khiến tôm nuôi phải đối mặt với các tình huống căng thẳng. Những yếu tố gây stress cho tôm bao gồm ô nhiễm, hàm lượng oxy hòa tan thấp, biên độ dao dộng nhiệt, thao tác về đánh bắt phân cỡ, sốc áp suất thẩm thấu- có thể trực tiếp gây chết hoặc tạo điều kiện cho các tác nhân bệnh cơ hội phát triển.

Cũng giống với các loài vật nuôi, tôm sẽ dựng một số hàng rào vật lý để ngăn chặn sự phát triển của mầm bệnh. Lớp vỏ chitin chính là hàng rào vật lý đầu tiên. Nó bao gồm 1 lớp chất nhầy với tác dụng kháng khuẩn bề mặt hiệu quả. Sau khi vượt qua hàng rào vật lý, mầm bệnh sẽ chịu tác động của các tế bào máu có khả năng miễn dịch.

Như vậy, cách tốt nhất để giảm thiểu những tác động này là phát triển hàng rào vật lý và tạo môi trường nuôi lý tưởng (không có các yếu tố gây stress). Thực tế, một môi trường nuôi lý tưởng không có rủi ro không tồn tại. Sự suy thoái môi trường, các mầm bệnh như vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng luôn tồn tại trong hệ thống nuôi. Để bù đắp sự khiếm khuyết về ghi nhớ miễn dịch, một số chất có tác dụng kích thích miễn dịch giúp cho cơ thể tôm sẵn sàng chống lại dịch bệnh.

Thuật ngữ "chất kích thích miễn dịch" chứng minh có khả năng cải thiện một hoặc nhiều phản ứng (có thể đo lường được) từ hệ thống không đặc hiệu của tôm. Chất kích thích miễn dịch nhằm mục đích giữ cho hệ thống miễn dịch của tôm cảnh giác bằng cách kích hoạt phản ứng từ hệ thống miễn dịch không đặc hiệu của chúng. Về mặt này, Βeta glucans và Manno-oligosaccharides (MOS) đặc biệt được biết đến để kích hoạt hệ thống miễn dịch và chức năng của các tế bào thực bào, cải thiện khả năng chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn và vi rút. Hơn nữa, các chất chống oxy hóa như Vitamin C và Vitamin E có thể giúp tăng khả năng chống căng thẳng. Các nguyên tố vi lượng, chẳng hạn như selen, cũng có đặc tính chống oxy hóa và có thể hạn chế tác động của các gốc tự do.

Điều quan trọng là phải đảm bảo rằng các chất kích thích miễn dịch này được cung cấp đủ lượng thông qua thức ăn hoặc trực tiếp trong điều kiện nuôi, đặc biệt là trong giai đoạn thường gây stress như phân cỡ sang ao, vận chuyển,  sốc áp suất thẩm thấu (do thay đổi độ mặn), v.v.

đại thực bào
   Beta-Glucan kích hoạt đại thực bào để tạo các miễn dịch chống lại mầm bệnh.

Hoạt động của beta glucan đối với việc kích hoạt hệ thống phòng bệnh của tôm

Beta-glucan hoạt động như chất kích thích tăng trưởng, chất kích hoạt hệ thống miễn dịch tự nhiên. Lipopolysaccharid (LPS), peptidoglycans và β-1,3-glucans là các chất được tìm thấy ở vi sinh vật như nấm và vi khuẩn,…. Khi các nhóm tác nhân này xâm nhập vào cơ thể tôm, hệ thống miễn dịch của tôm có khả năng phát hiện thành phần này trong vi sinh vật này và trực tiếp kích hoạt các chức năng phòng thủ của tế bào như thực bào, melanization, bao bọc và đông máu. 

Hoạt động của tỏi đối với hệ miễn dịch của tôm

Tỏi được chứng minh có thể cải thiện phản ứng miễn dịch của tôm sú Penaeus monodon thông qua sự gia tăng nhanh chóng số lượng bạch cầu đơn nhân và hoạt động thực bào được tăng cường trong một khung thời gian dài hơn, do đó có thể cung cấp khả năng bảo vệ tăng cường chống lại sự lây nhiễm mầm bệnh. Ngoài ra tỏi cũng làm gia tăng protein huyết tương ở tôm thẻ giúp tôm phòng vệ tốt hơn trong điều kiện nuôi nhốt.

NĂM 2021 CÔNG TY ANOVA ĐƯA RA THỊ TRƯỜNG SẢN PHẨM MỚI 
AQUA-BETA GARLIC với thành phần là BETA-GLUCAN VÀ TỎI  TRONG KÍCH THÍCH CÁC HOẠT ĐỘNG MIỄN DỊCH Ở TÔM
thuốc thủy sản
AQUA- BETA GARLIC là sản phẩm chứa Betaglucan được chiết xuất từ thành tế bào của nấm men bia có độ tinh khiết cao và bột tỏi cao cấp có tác dụng:
- Kích hoạt hệ miễn dịch của tôm cá, tăng cường các hoạt động miễn dịch, phòng ngừa các bệnh đốm trắng, EMS, phân trắng, gan tụy trên tôm; viêm ruột, xuất huyết, sưng chướng bụng, gan thận mủ, lở loét, thối đuôi trên cá.
- Hỗ trợ điều trị các bệnh do ký sinh trùng, nguyên sinh động vật gây ra.
- Giảm stress do thời tiết bất lợi, sốc môi trường.

CÔNG TY LIÊN DOANH TNHH ANOVA
36 Đại Lộ Độc Lập, KCN VSIP, P.Bình Hòa, TP.Thuận An, Tỉnh Bình Dương
Tel: 0274.3782770 (317)  -  Fax: 0274.3782700 – Hotline:18001536
Website: www.anova.com.vn    -   Email: [email protected]

Đăng ngày 08/06/2021
BỘ PHẬN KỸ THUẬT CÔNG TY LD TNHH ANOVA
Doanh nghiệp

Giải pháp hồi phục nhanh chóng sức khỏe tôm, cá sau khi nhiễm bệnh

Để tôm cá nhanh chóng hồi phục sức khỏe thì Khoáng chất và Vitamin chính là chìa khóa để giải quyết bài toán hóc búa này

khoáng cho tôm
• 13:00 09/03/2022

Hội chứng zoea 2 – Thách thức của các trại sản xuất giống tôm thẻ chân trắng Litopenaeus vannamei

Nuôi trồng thủy sản ngày càng phát triển kéo theo mức độ thâm canh hóa và thương mại hóa tăng nhanh làm dịch bệnh dễ bùng phát. Dịch bệnh là thách thức lớn đối với các trại sản xuất tôm giống, đặc biệt các bệnh liên quan vi khuẩn có hại như bệnh phát sáng, gây ra thiệt hại kinh tế nghiêm trọng đối với các trại giống (Austin and Zhang, 2006). Gần đây, nhiều trại sản xuất giống tôm thẻ trên thế giới, đặc biệt ở khu vực châu Á trong đó có nước ta đã gặp phải vấn đề về tỷ lệ sống thấp ở giai đoạn zoea 2 do sự suy yếu của ấu trùng trong quá trình lột xác.

Elanco
• 10:34 27/12/2021

Người tìm ra nguyên nhân gây bệnh EMS - Donald Lightner vừa qua đời

Ông Donald Lightner – Nhà nghiên cứu bệnh học thủy sản tìm ra nguyên nhân bệnh EMS, đã qua đời ở tuổi 76 vào ngày 5/5/2021 tại Tucson, Arizona, Mỹ.

Donald Lightner
• 11:08 14/05/2021

Dịch "đốm trắng" bùng khiến người nuôi tôm lao đao

Chưa xuống giống hết diện tích theo kế hoạch thì vụ nuôi xuân hè 2021, hàng chục ha tôm nuôi của huyện Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã bị thiệt hại do bệnh đốm trắng.

Bệnh đốm trắng.
• 09:50 14/05/2021

VietAgros 2026: Nhịp cầu kết nối Nông nghiệp xanh

Ngành nông nghiệp Việt Nam đang đặt trọng tâm vào chiến lược phát triển xanh, coi đây là chìa khóa cho tăng trưởng bền vững.

Tôm thẻ
• 09:00 03/12/2025

VNF Infographic Series: Chitosan – Cơ chế kháng khuẩn

Bạn có biết, chitosan được đánh giá là một lựa chọn kháng khuẩn an toàn và hiệu quả với ít tác dụng phụ so với các chất kháng khuẩn hóa học thông thường? Vậy cơ chế nào giúp chitosan tiêu diệt/ức chế vi khuẩn mà không làm ảnh hưởng tới các tế bào sống?

• 11:21 27/11/2025

Skretting Việt Nam hợp tác với Entobel: Thương mại hóa thức ăn tôm từ bột côn trùng

Tháng 11/2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong ngành thức ăn thủy sản khi Skretting Việt Nam và Entobel chính thức công bố hợp tác chiến lược. Theo đó, dòng thức ăn tôm thương mại đầu tiên tại Việt Nam có chứa bột protein côn trùng (H-Meal) đã được đưa vào sản xuất, mở ra kỷ nguyên mới về dinh dưỡng bền vững và giảm phụ thuộc vào nguồn lợi biển.

Skretting Việt Nam
• 09:41 27/11/2025

VNF Infographic Series: Chitosan – Polymer sinh học đa ứng dụng

Bạn có biết, quy mô thị trường chitosan toàn cầu được dự đoán sẽ tiếp tục tăng và đạt 47 tỷ USD vào năm 2030 (Theo báo cáo của Grand View Research)?* Điều này thể hiện sự gia tăng đáng kể nhu cầu đối với chitosan nhờ vào những ứng dụng rộng rãi của nó.

Chitosan – Polymer sinh học đa ứng dụng
• 15:59 20/11/2025

Động cơ tăng tốc của thủy sản Việt Nam dưới tầm nhìn Nghị quyết 57

Xuất khẩu thủy sản Việt Nam dự kiến đạt mốc 11 tỷ USD vào cuối năm nay bất chấp những biến động của thị trường. Con số ấn tượng này không chỉ đến từ lợi thế tự nhiên mà còn là minh chứng rõ nét cho vai trò của khoa học công nghệ trong việc nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của ngành.

Chế biến tôm
• 18:32 09/12/2025

Phán quyết POR19 tháng 12/2025: Kịch bản nào cho con tôm Việt vào Mỹ năm 2026?

Tháng 12/2025 được ví như “giờ G” định đoạt số phận hàng tỷ USD của ngành tôm Việt Nam tại thị trường Mỹ.

Con tôm
• 18:32 09/12/2025

Nữ nông dân An Giang tay trắng làm nên cơ nghiệp, thu 800 triệu mỗi năm từ con sò huyết

Từ đôi bàn tay trắng, phải nghỉ học từ lớp 6 để mưu sinh, chị Thái Kim Hiền (xã Vĩnh Châu B, TX. Vĩnh Châu, Sóc Trăng) đã kiên trì vượt qua vô vàn khó khăn, thất bại để gây dựng nên một cơ nghiệp vững chắc. Mô hình nuôi kết hợp sò huyết và cá bống mú hiện mang về cho gia đình chị thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Thu hoạch sò
• 18:32 09/12/2025

Làng biển tan hoang, ngư dân gượng dậy mưu sinh sau bão

Trận bão lũ lịch sử đi qua đã để lại một khung cảnh tan hoang, tang thương cho các làng biển ở thị xã Sông Cầu, Phú Yên.

Mưa bão
• 18:32 09/12/2025

Vấn đề thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản

Cuối tháng 11/2025, tại thành phố Hồ Chí Minh có hội nghị quản lý thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản cho biết một số vấn đề đáng quan tâm.

Ao tôm
• 18:32 09/12/2025
Some text some message..