Với tiềm năng rõ ràng, tôm sinh thái Việt Nam có cơ hội lớn để mở rộng trên thị trường quốc tế. Bài viết sẽ phân tích khái niệm tôm sinh thái và tiềm năng kinh tế tại châu Âu và Mỹ.
Tôm sinh thái là gì? Và tiêu chuẩn quốc tế ra sao?
Tôm sinh thái là loại tôm nuôi trong môi trường tự nhiên, ít tác động đến hệ sinh thái xung quanh và không sử dụng các hóa chất hay kháng sinh. Khác với nuôi truyền thống, mô hình này chú trọng bảo tồn rừng ngập mặn và giữ cân bằng sinh thái tự nhiên.
Để đạt các tiêu chuẩn quốc tế như ASC và BAP, quy trình nuôi tôm sinh thái phải tuân thủ nghiêm ngặt về quản lý môi trường, an toàn lao động và bảo vệ đa dạng sinh học. Các chứng nhận này là yếu tố cần thiết để sản phẩm dễ dàng thâm nhập thị trường quốc tế, đồng thời cam kết chất lượng và độ an toàn cho người tiêu dùng.
Lợi ích của tôm sinh thái đối với môi trường và sức khỏe con người
Như đã nêu, mô hình giúp bảo vệ và phục hồi các khu rừng ngập mặn, đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ khí CO2 và giảm thiểu hiện tượng nóng lên toàn cầu. Đồng thời, giảm thiểu lượng chất thải ô nhiễm ra môi trường nước và không ảnh hưởng đến các loài sinh vật khác. Ngoài ra, hệ sinh thái đa dạng trong rừng ngập mặn còn hỗ trợ sự phát triển tự nhiên của tôm, giúp chúng tăng trưởng khỏe mạnh mà không cần can thiệp hóa chất.
Về sức khỏe con người, sản phẩm tôm sinh thái được đánh giá là sạch và an toàn vượt trội nhờ không chứa dư lượng hóa chất và kháng sinh. Điều này làm giảm nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng, đồng thời giúp các sản phẩm trở nên đáng tin cậy hơn.
Tiềm năng phát triển và mở rộng thị trường tại châu Âu và Mỹ
Tại Châu Âu
Xu hướng tiêu thụ sản phẩm bền vững ở châu Âu và Mỹ đang gia tăng mạnh mẽ trong vài năm qua. Theo số liệu từ Liên minh Nuôi trồng thủy sản bền vững châu Âu, khoảng 60% người tiêu dùng tại các quốc gia châu Âu ưu tiên các sản phẩm thủy sản được chứng nhận sinh thái, với thị trường Đức và Hà Lan ghi nhận nhu cầu tăng trưởng nhanh nhất đối với các sản phẩm bền vững, trong đó có tôm.
Các nhà bán lẻ lớn tại châu Âu như Carrefour và Lidl đã cam kết chỉ cung cấp các sản phẩm thủy sản có chứng nhận ASC hoặc BAP, nhằm đáp ứng tiêu chuẩn về môi trường và sức khỏe cho người tiêu dùng. Điều này mở ra một cơ hội lớn cho tôm sinh thái Việt Nam trong việc thâm nhập và phát triển thị trường tại châu Âu.
Tại thị trường Mỹ
Tại Mỹ, thị trường tiêu thụ tôm sinh thái cũng cho thấy sự tăng trưởng khả quan. Nghiên cứu của Viện Nuôi trồng Thủy sản Quốc tế (GAA) chỉ ra rằng, trong năm 2023, doanh số bán tôm được chứng nhận bền vững tăng hơn 25% so với năm trước, nhờ sự chuyển hướng của các chuỗi cung ứng bán lẻ lớn như Walmart và Whole Foods, những đơn vị đã bắt đầu ưu tiên các sản phẩm thủy sản được chứng nhận sinh thái. Việc này phản ánh sự quan tâm ngày càng cao từ người tiêu dùng Mỹ đối với các sản phẩm không chỉ an toàn mà còn thân thiện với môi trường.
Cơ hội và yêu cầu cho tôm sinh thái Việt Nam
Để đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ hai thị trường này, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam cần đảm bảo quy trình sản xuất đạt các tiêu chuẩn quốc tế như ASC hoặc BAP, đồng thời phải có hệ thống kiểm tra chất lượng nghiêm ngặt.
Nhờ vào các chứng nhận này, tôm sinh thái Việt Nam không chỉ có tiềm năng tiếp cận mà còn nâng cao giá trị sản phẩm trên thị trường quốc tế.
Nếu tận dụng tốt xu hướng này, ngành tôm Việt Nam sẽ có cơ hội gia tăng đáng kể sản lượng xuất khẩu sang châu Âu và Mỹ, từ đó củng cố vị thế trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu với các quốc gia khác như Ecuador và Ấn Độ.