Những dụng cụ cần để vệ sinh bể cá cảnh cơ bản cần có như: Dụng cụ chà tảo, lưỡi dao cạo (lưỡi bằng nhựa cho kính acrylic), chất tẩy trắng, dụng cụ xi phông hút cặn bể cá, xô (chỉ dành cho bể cá hoặc sử dụng xô mới), giấm/nước lau kính (dành cho bể cá), vật liệu lọc nước, bàn chải nhỏ vệ sinh bộ lọc, khăn lau, chất khử clo,..
Thứ tự vệ sinh bể cá đúng cách
1. Mặt trong bể cá
2. Đồ trang trí (đá, cây nhân tạo, v.v.)
3. Nền sỏi đáy bể
4. Mặt ngoài bể cá và thiết bị
5. Bộ lọc nước
Bước 1: Làm sạch mặt kính bên trong
Bắt đầu vệ sinh bể cá cảnh bằng việc sử dụng cây chà tảo lau sạch mặt kính bên trong bể. Có rất nhiều dụng cụ chà tảo hay cọ bể trên thị trường, từ dụng cụ có cán dài đến dụng cụ cọ bể bằng nam châm.
Bắt đầu vệ sinh bể cá cảnh bằng việc làm sạch mặt kính bên trong.
Mua miếng lót của dụng cụ chà tảo tại cửa hàng chuyên dụng thay vì miếng lót của bộ phận chà rửa thông thường. Mặc dù chúng gần giống nhau, nhưng miếng lót thông thường có thể có cặn xà phòng hoặc hóa chất. Những chất này ít ảnh hưởng nếu bạn sử dụng trong bồn rửa bát nhưng với bể cá thủy sinh nó có thể gây chết cho cá của bạn.
Đối với cặn cứng đầu trên kính, hãy dùng dao cạo để cạo sạch. Nếu hồ cá của bạn là kính acrylic, hãy sử dụng một lưỡi dao cạo bằng nhựa, vì dao cạo khác sẽ làm xước mặt kính.
Bước 2: Làm sạch đồ trang trí trong bể
Sau khi mặt bên trong bể kính sạch, hãy loại bỏ rong rêu và màng bẩn bám trên đá, cây nhân tạo và đồ trang trí của bể cá. Không làm sạch chúng bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa vì rất khó để loại bỏ hoàn toàn xà phòng và việc còn tồn dư một ít hóa chất từ việc tẩy rửa cũng có thể gây hại cho cá. Việc dùng dụng cụ cạo tảo trong nước ấm sẽ loại bỏ tảo và chất bẩn từ đá và thực vật.
Đối với cặn bẩn cứng đầu, chuẩn bị dung dịch thuốc tẩy 10% và ngâm các vật dụng trong 15 phút. Cọ sạch cặn bẩn còn sót lại, rửa lại thật sạch và để khô trong không khí để loại bỏ tồn dư clo còn sót lại. Hãy đặt chúng trở lại bể cá khi không còn mùi clo. Hoặc có thể nhúng chúng trong nước có chất khử clo (natri thiosunfat).
Đồ trang trí trong bể cá cần được vệ sinh sạch sẽ.
Một số thực vật sống có thể sử dụng thuốc tẩy để loại bỏ tảo khỏi chúng. Để làm sạch cây thủy sinh, hãy chuẩn bị dung dịch thuốc tẩy 5%, ngâm cây từ 2 - 3 phút, sau đó rửa sạch.
Để đá, đồ trang trí và cây thủy sinh ra khỏi bể trong khi bạn hút sạch sỏi. Điều này giữ cho chúng không bị mảnh vụn trong quá trình hút đọng lại. Hãy chắc chắn mua một cái xô mới và chỉ dùng nó cho bể cá. Nếu bạn sử dụng một cái xô có chứa xà phòng hoặc chất tẩy rửa trong đó, bạn có thể đưa các hóa chất không mong muốn vào bể cá của mình.
Bước 3: Hút cặn bể cá để làm sạch đáy bể
Tiếp theo, làm sạch đáy bể bằng cách sử dụng dụng cụ hút cặn. Đảm bảo hút chất cặn và chất thải trên đáy bể và bề mặt của sỏi kỹ lưỡng để tất cả các mảnh vụn được loại bỏ.
Làm sạch đáy bể bằng cách sử dụng dụng cụ hút cặn.
Bên cạnh việc loại bỏ các mảnh vụn và chất thải dưới đáy bể thì cần thay thế 25% lương nước trong bể hàng tháng bằng nước sạch đã khử clo. Lưu ý: cần đảm bảo nước thay thế có cùng nhiệt độ với nước hồ cá của bạn.
Bước 4: Vệ sinh mặt kính bên ngoài và thiết bị khác
Sau khi làm sạch bên trong bể cá, hãy vệ sinh cách thiết bị khác của bể cá như: đèn chiếu sáng, nắp bể và kính bên ngoài... Nước rửa kính thông thường có chứa amoniac, chất độc đối với cá. Do đó bạn có thể sử dụng giấm hoặc chất tẩy rửa có thành phần an toàn cho cá.
Bước 5: Vệ sinh bộ lọc 2 tuần 1 lần
Sau khi bên ngoài sạch sẽ, đá, cây và các đồ trang trí khác có thể đem lại vào trong bể. Bây giờ, hãy đợi một vài tuần trước khi làm sạch bộ lọc. Tại sao phải đợi 1 – 2 tuần? Bởi lần vệ sinh bạn vừa thực hiện đã làm xáo trộn sự cân bằng của cộng đồng vi khuẩn có lợi trên cây, đá và sỏi.
Và điều may mắn là, nhiều vi khuẩn có lợi cư trú trong bộ lọc, vì vậy việc chờ đợi này giúp hạn chế đảo lộn hoàn toàn hệ vi sinh trong bể cá cảnh. Tuy nhiên, nếu bạn thay bộ lọc cùng lúc với các bước vệ sinh bể cá ở trên sẽ làm gia tăng đột biến hàm lượng amoniac độc hại khi không còn đủ vi khuẩn có lợi để loại bỏ độc tố.
Nếu bạn có bộ lọc có chứa carbon, chất hấp thụ amoniac hoặc chất trao đổi ion, thì nên thay mới nếu nó đã quá ba tuần. Vì sau một vài tuần, chất lượng hấp thụ khí độc của bộ lọc đã sụt giảm đáng kể và không đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ của nó.
Cần vệ sinh bộ lọc mỗi 2 tuần 1 lần.
Với lọc cơ học thô (ví dụ như sứ lọc, san hô lọc, sợi lọc hoặc bọt biển) nên được rửa nhẹ để loại bỏ các mảnh vụn và đưa trở lại bộ lọc thay vì thay thế chúng. Nên sử dụng nước có cùng nhiệt độ với nước hồ cá và giá thể nhanh chóng được đưa trở lại bộ lọc để các khuẩn lạc vi khuẩn phát triển trên đó sẽ không bị mất hoàn toàn.
Đừng quên làm sạch ống lọc và các bộ phận khác của bộ lọc bằng bàn chải chuyên dụng sẽ giúp loại bỏ cặn bẩn tích tụ trong tất cả các khe nhỏ.
Việc vệ sinh bể cá thường xuyên và đúng cách sẽ đem lại cho bạn một bể cá đẹp và khỏe mạnh. Nhớ lau kính hàng tuần, hút sạch đáy sỏi mỗi khi bạn thay nước và làm sạch đá hoặc thực vật ngay khi bạn nhìn thấy các mảnh vụn hoặc tảo để giữ bể cá luôn khỏe và đẹp nhé!