Bảo tồn thành công giống cá mương bản địa

Đề tài nhằm bảo tồn giống cá mương bản địa, qua đó đóng góp vào mục tiêu phát triển kinh tế thủy sản bền vững của ngành thủy sản Phú Yên.

cá mương
Cá mương. Ảnh: Cò Lả Câu Cá.

Hội đồng KH-CN tỉnh vừa nghiệm thu đề tài: “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học sinh sản và thăm dò sản xuất giống nhân tạo cá mương (Hemicult leucisculus, Basilewsky, 1855) tại Phú Yên” do ThS Lương Trọng Bích, nghiên cứu viên của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III làm chủ nhiệm.

Cá mương giảm mạnh số lượng

Theo ThS Phạm Trường Giang, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III, cá mương là loài cá nước ngọt thuộc họ cá chép có chất lượng thịt thơm ngon và có giá trị kinh tế. Từ lâu, cá mương được coi là đặc sản, gắn liền với thị hiếu ẩm thực của người dân các huyện Tuy An, Đồng Xuân. Kết quả nghiên cứu của nhóm thực hiện đề tài cho thấy: cá mương xuất hiện nhiều trên sông Kỳ Lộ đoạn từ La Hai đến thị trấn Chí Thạnh và tập trung nhiều ở khu vực cầu Ngân Sơn.

Thời gian gần đây, do các điều kiện chủ quan, khách quan như: ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và tình trạng khai thác thủy sản tận diệt bằng các ngư lưới cụ bị cấm (dùng xung điện, thuốc nổ, hóa chất…), nguồn lợi thủy sản nói chung giảm sút nghiêm trọng. Những điều kiện trên cũng ảnh hưởng đến tập tính sinh sản và làm biến mất các bãi đẻ tự nhiên của cá mương dẫn đến sản lượng khai thác cá mương ở sông Ngân Sơn giảm đến mức đáng báo động.

Nhận thấy sự nguy cấp cũng như giá trị đặc biệt của loài cá này mang lại, UBND tỉnh Phú Yên đã đặt hàng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III thực hiện nghiên cứu bảo tồn trong bối cảnh trên thế giới và Việt Nam chưa có công trình nghiên cứu về sinh sản nhân tạo loại cá này. Đề tài thực hiện thành công được kỳ vọng sẽ giúp địa phương chủ động sản xuất giống cá mương, góp phần tái tạo nguồn lợi và bảo tồn nguồn đặc sản của địa phương; đồng thời góp phần đa dạng giống loài nuôi, tạo thêm sinh kế mới.

Bảo tồn giống cá đặc sản

Sau đề tài của ThS Lương Trọng Bích, tỉnh Phú Yên đang triển khai thực hiện nghiên cứu bảo tồn các nguồn gen bản địa có nguy cơ bị tuyệt chủng, đồng thời khai thác, phát triển các loài bản địa có năng suất sinh trưởng, sinh sản ổn định, có giá trị kinh tế. Ông Lê Văn Cựu, Giám đốc Sở KH-CN, cho biết bước đầu tỉnh đang tập trung nghiên cứu bảo tồn nguồn gen.


Nhóm tác giả khai thác cá mương ở huyện Tuy An để phục vụ nghiên cứu. Ảnh: THÁI HÀ

Sau khi đã bảo tồn thành công, sẽ có những bước tiếp theo để hoàn thiện quy trình nuôi, xây dựng thương hiệu góp phần mang lại hiệu quả kinh tế cho người dân địa phương. Bởi trong bối cảnh thị trường hội nhập cùng với yêu cầu tiêu dùng ngày càng cao thì việc tạo dựng thương hiệu cho các sản phẩm hàng hóa là khâu quan trọng để đặc sản của các địa phương tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Sau hai năm thực hiện, chủ nhiệm đề tài Lương Trọng Bích cho biết ông và nhóm cộng sự đã sản xuất nhân tạo thành công giống cá mương bằng cách tiêm kích thích tố (HCG, LH-Rha) cho cá đẻ và thu được 23.000 con cá mương giống kích cỡ 1-3cm. Kết quả nghiên cứu của đề tài là căn cứ để Sở NN-PTNT chỉ đạo các đơn vị chức năng đẩy mạnh tuyên truyền sâu rộng đến người dân thông tin về mùa vụ, kích cỡ khai thác, biện pháp khai thác hợp lý các bãi giống, con giống tự nhiên; gắn khai thác với công tác bảo vệ nguồn lợi các bãi giống tự nhiên trong vùng. Sau khi sản xuất giống nhân tạo thành công, nhóm tác giả và cơ quan chức năng địa phương đã tiến hành nhiều đợt thả cá giống về môi trường tự nhiên nhằm tái tạo nguồn lợi thủy sản trong tương lai.

Theo ông Lê Văn Cựu, nhóm tác giả đã vượt qua nhiều trở ngại để thực hiện tốt công tác bảo tồn, phát triển nguồn gen cá mương. Việc nghiên cứu và nhân giống cá mương thành công đã giúp tỉnh Phú Yên lưu giữ được nguồn gen thủy sản quý hiếm; đồng thời cũng giúp Trung tâm Giống và Kỹ thuật thủy sản có khả năng chủ động trong công tác sản xuất giống, chủ động nguồn con giống phục vụ cho nhu cầu nghiên cứu và nuôi thương phẩm. Tuy nhiên, để loài cá này không bị mai một theo thời gian cần những nghiên cứu sâu hơn cũng như có sự hỗ trợ, định hướng của chính quyền địa phương với kế hoạch và giải pháp cụ thể để khai thác hiệu quả nguồn lực. 

Tuy nhiên, giám đốc Sở KH-CN Phú Yên Lê Văn Cựu cũng nhấn mạnh thêm, bảo tồn chỉ là bước đầu và sẽ vô nghĩa nếu bảo tồn xong rồi để đó. Vì vậy, thời gian tới, Sở KH-CN sẽ tham mưu UBND tỉnh tìm kiếm các giải pháp xây dựng quy trình nuôi, hướng đến xây dựng thương hiệu. Bởi, đặc sản địa phương cũng là sản phẩm hàng hóa, do vậy cũng chịu sự tác động bởi các quy luật cạnh tranh và cung cầu, muốn tồn tại, phát triển được thì đặc sản địa phương cần phải được tạo lập, bảo tồn và nâng cao giá trị hàng hóa. Xây dựng thương hiệu cho cá mương chính là giải pháp hiệu quả để người dân tạo lập, bảo tồn, phát triển được các giá trị của sản phẩm này.

Báo Phú Yên
Đăng ngày 09/12/2019
Thái Hà
Môi trường

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Xuất hiện pin làm từ vỏ cua, có thể tái chế 1000 lần

Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại pin được làm từ vỏ cua, dễ phân hủy hơn nhiều so với pin lithium-ion.

Pin làm từ vỏ cua
• 09:46 12/01/2023

Các tỉnh ven biển chủ động phòng tránh thiên tai sạt lở

Trong những năm gần đây, Việt Nam đang phải đối mặt với những tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu.

Ven biển
• 10:51 15/04/2025

Có nên áp dụng cơ chế thưởng cho người báo tin xả rác giống như xuyệt điện thủy sản?

Trong bối cảnh bảo vệ môi trường ngày càng được chú trọng, việc xử lý các hành vi vi phạm môi trường như xả rác bừa bãi đang trở thành một thách thức lớn. Một trong những giải pháp được nhiều địa phương triển khai để khuyến khích người dân tham gia giám sát, tố giác vi phạm là cơ chế khen thưởng cho người báo tin, đặc biệt là những hành vi xả rác. Liệu cơ chế này có thể áp dụng hiệu quả như mô hình "treo thưởng" chống xuyệt điện thủy sản tại Cà Mau?

• 10:16 08/04/2025

Xử lý chất thải và bảo vệ môi trường trong các trang trại nuôi tôm hiện đại

Xử lý chất thải và bảo vệ môi trường trong các trang trại nuôi tôm hiện đại là một yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động nuôi trồng thủy sản đối với hệ sinh thái xung quanh, đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển bền vững. Trong bối cảnh ngành nuôi tôm đang đối mặt với các vấn đề môi trường như ô nhiễm nước, suy giảm chất lượng đất và khí thải, việc áp dụng công nghệ xử lý chất thải tiên tiến và các biện pháp bảo vệ môi trường là rất cần thiết.

Nước thải
• 09:00 07/04/2025

Phân tích dòng rác thải nhựa trong nuôi tôm ở tỉnh Sóc Trăng

Nuôi tôm nước lợ đang sử dụng và thải ra lượng rác nhựa rất lớn, trở thành vấn đề cấp bách phải giải quyết để bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh. Nhằm hỗ trợ việc giải quyết, Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) vừa nghiên cứu phân tích dòng rác thải nhựa trong nuôi tôm ở tỉnh Sóc Trăng, đưa ra khuyến nghị “Giảm thiểu-Tái sử dụng-Tái chế” (3R).

Rác thải nhựa
• 09:00 05/04/2025

Giá thủy sản đồng loạt tăng mạnh trước Đại lễ 30/4 - 1/5

Đại lễ 30/4 - 1/5 là dịp đặc biệt, không chỉ kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, mà còn là thời điểm tôn vinh sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu non sông liền một dải. Cùng với không khí lễ hội, nhu cầu tiêu thụ thủy sản sẽ tăng mạnh, đẩy giá các mặt hàng này lên cao trong những ngày gần lễ.

Hải sản
• 16:47 28/04/2025

Cá chình sói “quái vật đáy biển”

Cá chình sói sở hữu một vẻ ngoài đáng sợ, khả năng săn mồi chớp nhoáng, cùng với bộ hàm có thể nhai nát cả một con cua.

Cá chình sói
• 16:47 28/04/2025

Công nghệ gen và chọn giống tôm kháng bệnh: Tiềm năng và thách thức

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, tôm là một trong những loài động vật quan trọng, góp phần tạo ra giá trị kinh tế lớn cho nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước ở khu vực Đông Nam Á.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:47 28/04/2025

Tôm mới thả mà ao có rong đáy

Trong quá trình nuôi tôm, đặc biệt ở giai đoạn đầu sau khi thả giống, việc quan sát các hiện tượng bất thường trong ao là vô cùng quan trọng để kịp thời xử lý và tránh thiệt hại. Một trong những hiện tượng mà nhiều bà con nông dân gặp phải nhưng thường bỏ qua là sự xuất hiện của rong đáy ngay sau khi thả tôm. Nhiều người xem đó là hiện tượng tự nhiên hoặc thậm chí nghĩ rằng rong tốt cho ao nuôi. Tuy nhiên, “tôm mới thả mà có rong đáy” thực chất lại là một cảnh báo nguy hiểm, cần được nhận diện và xử lý đúng cách.

Ao đóng rong
• 16:47 28/04/2025

Ngựa vằn phiên bản dưới nước: Loài cá độc đáo đang "làm mưa làm gió" giới nuôi cảnh

Cá ngựa vằn (Danio rerio) đang nhanh chóng trở thành cái tên nổi bật trong cộng đồng nuôi cá cảnh. Với vẻ ngoài đặc trưng bởi những sọc vằn đen - trắng xen kẽ như loài ngựa vằn trên cạn, cộng thêm tập tính thân thiện và khả năng thích nghi cao, loài cá nhỏ bé này không chỉ thu hút người yêu thủy sinh mà còn là đề tài nghiên cứu khoa học quan trọng trên toàn thế giới.

Cá ngựa vằn
• 16:47 28/04/2025
Some text some message..