Bấp bênh nghề nuôi cá nước lạnh

Hướng làm giàu mới cho nông dân

Nghề nuôi cá nước lạnh ở nước ta bắt đầu từ năm 2005 tại Sapa (Lào Cai) và phát triển rất nhanh, với đối tượng nuôi chủ yếu là cá tầm. Theo đánh giá của Tổng cục Thủy sản (Bộ NNPTNT), nghề nuôi cá nước lạnh đã góp phần phát triển kinh tế, tạo ra các mô hình sản xuất mới, đa dạng hoá sản phẩm nuôi trồng thuỷ sản, nhất là ở các tỉnh trung du miền núi phía Bắc, miền Trung- Tây Nguyên.

Ông Ma Quang Trung - Giám đốc Sở NNPTNT Lào Cai cho biết: “Nghề nuôi cá nước lạnh ở Lào Cai đang mang lại lợi nhuận khá lớn cho người dân và trở thành "hiện tượng" của ngành thủy sản. Hiện Lào Cai có diện tích ao, bể nuôi đạt trên 15.000m3, sản lượng gần 150 tấn cá thương phẩm/năm. Dự kiến, đến năm 2015, với tốc độ phát triển bình quân 10%/năm, tổng sản lượng cá nước lạnh toàn tỉnh sẽ đạt 520 tấn”.

Tuy mới được đưa vào nuôi thả trong những năm gần đây, nhưng cá nước lạnh được xem là “cú hích” để thúc đẩy tăng trưởng của ngành nông nghiệp trong lĩnh vực chăn nuôi - thủy sản của tỉnh Lâm Đồng. Theo báo cáo của Sở NNPTNT Lâm Đồng, đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh đã có 12 doanh nghiệp và hộ gia đình tổ chức sản xuất cá giống và cá nước lạnh thương phẩm, với sản lượng sản xuất 100.000 cá hồi giống, 390.000 con cá tầm giống và 350 tấn cá nước lạnh thương phẩm, trên diện tích gần 80ha mặt nước nuôi thả.

Nhiều khó khăn, rủi ro

Tuy vậy, ông Dương Tiến Thể - Phó Vụ trưởng Vụ Nuôi trồng Thủy sản (Tổng cục Thủy sản) cho rằng: “Phát triển sản xuất cá tầm, cá hồi tại Việt Nam vẫn còn mang tính tự phát, chưa có luận cứ làm cơ sở cho việc phát triển 2 nhóm đối tượng này một cách bền vững tại các vùng có tiềm năng của nước ta. Chính vì vậy, thời gian gần đây chúng ta thấy rõ được hậu quả của việc phát triển ồ ạt, đó là giá cá tầm sụt giảm mỗi năm. Nếu tháng 10.2011, giá cá nước lạnh tại thị trấn Sapa đạt khoảng 300.000 đồng/kg, thì đến tháng 7 năm nay chỉ còn 250.000 đồng/kg”.

Ông Nguyễn Trọng Cử - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại đầu tư Việt Đức (Lào Cai) cho hay: “Chỉ có một số nhà quản lý nhận ra rằng, nuôi trồng thủy sản nước lạnh là tiềm năng chưa có định hướng phát triển, chưa có quy hoạch cụ thể. Các địa phương cũng chưa áp dụng chính sách khuyến nông cho nghề nuôi này. Các viện nghiên cứu liên quan hầu như chưa vào cuộc mạnh mẽ, chưa giúp được gì nhiều để thủy sản nước lạnh phát triển đúng với tiềm năng và kỳ vọng”.

Không chỉ thế, hiện tình trạng cá tầm, cá hồi thương phẩm Trung Quốc nhập lậu ồ ạt với giá bán rẻ hơn cá sản xuất tại Việt Nam đang khiến người nuôi trong nước ế hàng và thua thiệt. Ông Trần Yên – chủ cơ sở nuôi cá hồi, cá tầm ở Lai Châu bức xúc: “Cá tầm, cá hồi thương phẩm Trung Quốc nhập lậu cung cấp cho riêng thị trường Hà Nội không dưới 15 tấn/ngày. Nếu tính chung cả nước thì lượng cá nhập lậu cực lớn. Điều đó khiến các cơ sở nuôi cá nước lạnh Việt Nam lao đao”.