Bệnh phổ biến trên cá cảnh nước ngọt

Tìm hiểu, chuẩn bị trước các kiến thức cần thiết trước khi nuôi cá cảnh giúp người nuôi tiết kiệm được chi phí cũng như có biện pháp chữa trị kịp thời giúp vật nuôi của mình khỏe mạnh và gia tăng được tuổi thọ.

Cá cảnh
Cá vàng là loài cá thông dụng trong nuôi cá cảnh. Ảnh: Wiki Cá cảnh

Giun mỏ neo

“Giun mỏ neo” thực chất không phải là một loại giun mà là loài giáp xác (Lernaea sp.) sống ký sinh trên cá nước ngọt - kể cả cá cảnh, vốn được nuôi trong điều kiện đặc biệt. 

Giun mỏ neoGiun mỏ neo trên cá

Giun mỏ neo sống bám trên bề mặt da cá, chúng vùi đầu vào bên trong cơ thể cá để hút dưỡng chất (máu) từ vật chủ. Chúng được tìm thấy phổ biến ở cá vàng và cá koi. 

Các triệu chứng của giun mỏ neo 

Nếu cá của bạn có giun mỏ neo, các dấu hiệu phổ biến mà bạn sẽ thấy trên cá là vảy đỏ và bị viêm tại vùng có “giun” ký sinh. Khi bị ký sinh cá có xu hướng cọ sát cơ thể vào các vật trong bể hoặc quậy nước - đây là hành vi thể hiện sự khó chịu của cá và chúng muốn loại bỏ loài ký sinh trùng này. 

Nếu nhìn gần, có thể thấy cơ thể của ký sinh trùng đang vươn ra, đó là bộ phận sinh sản của chúng. Cơ thể của giun mỏ neo sẽ giống như sợi chỉ xanh trắng mắc vào cá của bạn.  

Điều trị giun mỏ neo 

Đối với cá trưởng thành, giun mỏ neo thường có thể dễ dàng loại bỏ bằng cách kéo chúng ra khỏi cơ thể cá.  Tốt nhất, sau đó bạn nên làm sạch toàn bộ bể để loại bỏ trứng, ấu trùng hoặc ký sinh trùng còn sót trong bể. 

Nên ngâm cá với nước muối trong thùng riêng trong vài phút. Về cơ bản, liều sử dụng từ 15 đến 20 miligam muối cho mỗi lít nước. Ngâm cá trong vòng 10 đến 45 phút, tùy thuộc vào kích thước của cá và tình trạng sức khỏe của nó. Nếu là cá nhỏ hoặc yếu, nên cho chúng tiếp xúc với nước lợ tối đa là 10 phút. 

Đối với cá nhỏ, hoặc cá bị mắc ký sinh trùng quá nhiều, bạn có thể tham khảo đến các phương pháp sử dụng thuốc ngâm và rửa hồ (với liều dùng theo khuyến cáo và dựa vào tình trạng sức khỏe của cá). 

Nhiễm khuẩn 

Không chỉ riêng các loài cá được nuôi thương phẩm, cá cảnh vẫn có thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn. Nhiễm trùng (nhiễm khuẩn) thường xảy ra sau khi cá bị thương ở một phần bất kỳ trên cơ thể. Một loại vi khuẩn phổ biến gây nhiễm trùng thường gặp phải là Aeromonas salmonicida.

Nhiễm khuẩnNhiễm khuẩn trên cá

Nguyên nhân lớn dẫn đến nhiễm trùng do vi khuẩn là do chất lượng nước kém và chế độ ăn uống kém. Điều này có thể gây căng thẳng cho cá dẫn đến hệ thống miễn dịch kém hơn tạo điều kiện thuận lợi cho sự lây nhiễm vi khuẩn xâm nhập. 

Dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn 

Nếu cá bị nhiễm trùng do vi khuẩn, thì đây là một số dấu hiệu phổ biến nhất mà bạn sẽ thấy: đốm đỏ trên cơ thể, loét trên mang, sưng bụng, … 

Điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn 

Bạn có thể tham khảo các loại thuốc chuyên dụng để điều trị, tuy nhiên phải đảm bảo liều dùng và chủng loại phù hợp với các khuyến cáo và tình trạng sức khỏe hiện tại của cá.  

Cá mặc bệnh cần được chuyển đến bể cách ly trước khi điều trị.  Và tiến hành vệ sinh bể rước khi thả cá trở lại.  

Bệnh táo bón 

Dường như chúng ta chưa hoặc ít khi nghe qua căn bệnh này ở cá. Tuy nhiên, hãy suy nghĩ rằng, nếu cá của bạn không thể bài tiết được phân đúng cách, chúng cũng sẽ nhanh chóng bị táo bón. Điều này có thể khiến cá bị ốm nặng và có thể chết. 

Có hai nguyên nhân chính gây táo bón ở cá: là do chế độ ăn uống không phù hợp hoặc chúng đang bị nhiễm ký sinh trùng 

Các triệu chứng của bệnh táo bón ở cá 

Nếu cá bị táo bón, bạn có thể thấy bụng của chúng chướng lên. Táo bón có thể khiến cá tiến triển các bệnh bàng quang nên bạn sẽ thấy khả năng bơi/nổi của cá không bình thường. 

Điều trị táo bón ở cá 

Một trong những cách đơn giản nhất để điều trị cá bị táo bón là tăng lượng chất xơ trong chế độ ăn và tẩy giun cho cá. Bạn nên thay đổi khẩu phần ăn cho cá, tăng cường thức ăn thô, thực phẩm sống như sâu bọ, đậu Hà Lan, rau bina... Nếu là thức ăn khô thì trước khi cho ăn nên ngâm nước cho mềm để giúp cá tiêu hóa tốt hơn. 

Một cách khác để điều trị táo bón là bổ sung muối Epson vào bể chứa của bạn. Thêm 1 đến 3 thìa cà phê muối cho mỗi 5 lít nước sẽ hữu ích. Muối Epson sẽ hoạt động như một chất làm giãn cơ và giúp chúng có thể đi vệ sinh dễ dàng hơn. 

Sán lá

Sán là loại ký sinh trùng bên ngoài mà cá có thể mắc phải. Hầu hết các loại sán sẽ ký sinh trong mang cá. Hai loại sán phổ biến nhất được nhìn thấy ở cá là Dactylogyrus Gyrodactylus.ills. Sán cá thường có thể xâm nhập vào bể từ một con cá khác bị nhiễm sán. 

Sán láSán lá

Các triệu chứng của sán 

Sán sẽ bám vào mang và da cá dẫn đến nhiễm trùng thứ cấp do vi khuẩn. 

Điều trị sán 

Hiện nay, thuốc trị sán hiệu quả nhất là Praziquantel (sử dụng theo liều dùng khuyến cáo và phù hợp với tình trạng sức khỏe của cá). Sau khi điều trị sán, bạn có thể điều trị vết thương do chúng để lại trên cá bằng thuốc kháng sinh. 

Bệnh vây kẹp 

Giống như tên gọi, bệnh vây kẹp xảy ra khi vây cá bị kẹp gần cơ thể của chúng. Hầu hết các loài cá khi mắc bệnh sẽ ôm vây rất gần cơ thể nếu điều kiện nước phù hợp. Bệnh vây kẹo cũng có thể do các ký sinh trùng bên ngoài gây ra. 

Các triệu chứng của vây kẹp 

Cá bị tình trạng vây kẹp có thể dễ dạng nhận thấy, bởi tình trạng vây ôm gần sát cơ thể, cá bơi không linh hoạt, lờ đờ. 

Điều trị bệnh vây kẹp 

Khi bắt gặp cá bị bệnh vây kẹp, trước tiên bạn hãy kiểm tra điều kiện nước trong bể. Ngoài ra, hãy tìm kiếm xem có bất kỳ loài ký sinh trùng nào xuất hiện bên trên bề mặt cơ thể cá hay không. Nếu bạn nhìn thấy bất kỳ loài ký sinh trùng nào, bạn sẽ cần phải loại bỏ chúng theo cách thủ công (nghĩa là bắt chúng ra khỏi vật chủ). Sau đó hãy tiến hành dọn vệ sinh bể nuôi theo các cách vệ sinh thông thường và sát trùng bể. 

Nấm

Cá nước ngọt có thể bị nhiễm 2 loại nấm phổ biến sau: Saprolegnia và Ichthyophonus hoferi  

NấmNấm trên cá

Các triệu chứng của nhiễm nấm 

Nhiễm nấm có thể gây tổn thương các cơ quan nội tạng. Các dấu hiệu thường thấy ở cá bị nhiễm nấm là sự xuất hiện của các mảng bông màu xám trên da, mang, vây và xung quanh mắt. 

Nguyên nhân của nhiễm nấm 

Nhiễm nấm là do điều kiện nước nuôi không sạch, chất hữu cơ chết và thối rữa trong bể. 

Điều trị nhiễm nấm 

Điều đầu tiên bạn cần làm để điều trị nhiễm nấm ở cá là vệ sinh bể ngay lập tức. Sau đó, sử dụng thuốc tím cho vào nước để đảm bảo rằng bạn đã loại bỏ mọi mầm bệnh bên trong bể. Sau khi làm sạch hoàn toàn bể cá bạn có thể hòa AIP Fungus Cure vào nước theo liều khuyến nghị. 

Bệnh “lỗ loét trên đầu” hay còn gọi là “thủng đầu”

Bệnh lỗ loét trên đầu cá cảnh thường rất dễ phát hiện, biểu hiện là đầu cá có những vết lõm nhỏ dọc theo đường bên của cá cảnh.

Cá thủng đầuBệnh lỗ loét trên đầu ở cá

Các triệu chứng của bệnh lỗ loét ở đầu 

Nếu cá xuất hiện dầu hiệu của bệnh, điều đầu tiên là bạn sẽ bắt đầu thấy những vết lõm nhỏ trên da của chúng. Ban đầu chỗ lõm nhẹ và sau đó sẽ nhanh chóng loang rộng ra và lây lan. Một số cá bị bệnh này sẽ bỏ ăn. 

Nguyên nhân của bệnh 

Lỗ loét ở đầu là do một sinh vật đơn bào gọi là Hexamita gây ra. Đây là một bệnh phổ biến ở cá dĩa. Một nguyên nhân khác được cho là sự thiếu hụt các khoáng chất trong nước do sử dụng nước quá tinh khiết hoặc sử dụng quá nhiều than hoạt tính. 

Điều trị bệnh 

Cách tốt nhất để điều trị là cách ly và điều trị bằng API General Cure theo liều lượng khuyến cáo. 

Đăng ngày 28/02/2023
Mạnh Kha @manh-kha
Dịch bệnh

Ghẹ vuông chắc thịt không thua ghẹ biển!

Nếu có dịp về Năm Căn, Ngọc Hiển, Ðầm Dơi, ngoài tôm, cua, cá, sò…. thì đừng quên thưởng thức đặc sản ghẹ vuông. Ghẹ vuông chắc thịt, ngon nên được nhiều người dân địa phương, du khách cũng như thị trường tiêu thụ ưa chuộng.

Ghẹ vuông
• 11:58 07/06/2021

Ảnh đẹp thủy sản: Món ăn mang đậm nét đồng quê Việt

Ảnh đẹp thủy sản hôm nay lại mang chúng ta đến gần hơn với những món ăn gắn liền của tuổi thơ qua các nhìn ảnh vô cùng đẹp đẽ, những món ăn mà đã gắn liền với biết bao thế hệ.

Cua đồng.
• 19:49 28/05/2021

Ảnh đẹp: Loài hoa của miền sông nước

Miền Tây không chỉ có sông nước mênh mông mà cảnh sắc lại hữu tình. Kết hợp từ những loài hoa tím hồng rực rỡ hòa quyện tạo nên màu sắc của đồng bằng. Đi đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp dễ dàng các loài hoa ấy.

Hoa sen.
• 12:13 24/05/2021

Nhật ký về quê

Quê hương là chùm khế ngọt, dù bạn có đi xa bao lâu thì quê hương cũng luôn mở vòng tay chào đón bạn quay trở về, nếu có một ngày bản thân cảm thấy mệt mỏi ở chốn sài gòn nhộn nhịp thì hãy tạm gác mọi chuyện về quê một chuyến nhé!

Tôm càng xanh.
• 13:44 20/05/2021

Lỏng ruột trên tôm và những điều cần lưu ý

Trong nuôi trồng thủy sản, hiện tượng tôm bị lỏng ruột là một rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng thành ruột mềm, dễ đứt gãy, phân tôm không kết dính. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhiễm khuẩn (Vibrio spp.), độc tố thức ăn hoặc stress môi trường, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Bệnh không chỉ tác động đến tốc độ tăng trưởng mà còn làm tăng tỷ lệ hao hụt, ảnh hưởng năng suất vụ nuôi.

Hình minh họa tôm thẻ
• 12:17 19/05/2025

Dịch bệnh TPD bùng phát trên tôm

Trong thời gian gần đây, dịch bệnh trên tôm tại các vùng nuôi trọng điểm đang diễn biến phức tạp, lan rộng nhiều khu vực với tỷ lệ thiệt hại ngày càng gia tăng. Đáng chú ý nhất là sự bùng phát mạnh của bệnh TPD (bệnh gan tụy cấp tính trên tôm), gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 07/05/2025

Peptide kháng khuẩn ứng dụng trong phòng bệnh tôm

Trong nuôi tôm, so với giai đoạn năm 1991 nhiều loại kháng sinh được bà con sử dụng có khả năng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây bệnh tôm, bằng việc hòa vào nước tạt trực tiếp xuống ao nuôi khi tôm bị bệnh hay trộn vào thức ăn cho ăn trực tiếp để phòng bệnh. Đến năm 2024 hầu hết các chủng vi khuẩn có khả năng kháng đa số các loại kháng sinh.

Kháng khuẩn tôm
• 10:29 05/05/2025

Hiệu quả của peptide kháng khuẩn (AMPs) trong phòng trị bệnh tôm

Trong ngành nuôi tôm, so với giai đoạn năm 1991, người nuôi từng sử dụng nhiều loại kháng sinh để phòng và trị bệnh.

Vi khuẩn
• 10:36 24/04/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 01:13 20/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 01:13 20/06/2025

Làm tối môi trường nuôi có giúp tăng sắc tố tôm?

Màu sắc tôm rất quan trọng, cả về mặt chất lượng cảm quan và giá trị thương phẩm. Màu sắc tôm tươi ngon, đặc trưng của từng loài giúp người tiêu dùng nhận biết và đánh giá chất lượng sản phẩm. Ở một số quốc gia, màu sắc tôm thường được dùng để phân loại và định giá tôm chất lượng cao.

Tôm luộc
• 01:13 20/06/2025

Thủy sản Việt Nam chuyển động cùng thế giới đổi thay

Trước rủi ro từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp thủy sản Việt Nam chủ động tái cơ cấu thị trường xuất khẩu và để đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng, sản phẩm được chế biến đa dạng hơn. Trong khó khăn đang rõ khả năng chuyển động cùng thế giới thay đổi của thủy sản Việt Nam.

Nuôi trồng thủy sản
• 01:13 20/06/2025

Làm sao để phân biệt được ốc bươu vàng và ốc bươu đen?

Ốc bươu vàng và ốc bươu đen là hai loài thường xuyên được nhắc tới. Tuy nhiên, đây là hai loại ốc hoàn toàn khác nhau cả về sinh học, tác động đến môi trường và giá trị kinh tế. Việc phân biệt đúng giữa hai loài ốc này là vô cùng quan trọng đối với bà con nông dân, tránh những hậu quả đáng tiếc như thả nhầm ốc bươu vàng vào ao nuôi hoặc ruộng lúa.

Ốc bươu
• 01:13 20/06/2025
Some text some message..