Bí ẩn của loài sam và máu sam “sát” độc tố

Tôm hùm vào tới nhà hàng phải trên 3 triệu đồng/kg. Sam 400.000 đồng/con. Thử “sáng tạo” ra món tiết canh sam coi sao, có khi ngon bổ rẻ hơn tiết canh tôm hùm cũng không chừng?

so biển
Con so biển đuôi tròn. Ảnh: TL

Sam giống cua mà không phải là cua. Nó chỉ giống ở chỗ cùng ngành động vật chân đốt (arthropoda). Họ hàng xa lắc. Sam quá già (động vật cổ còn sót lại). Cua còn trẻ. Loài, giống, bộ, họ, lớp đều khác nhau hết. Sam thuộc lớp merosmata, nghĩa là chân mọc ngay miệng (trời, chân kiểu này có dài cách mấy cũng xấu).

Sam Mỹ kiếm tiền tỉ

Dân Mỹ gọi sam là cua móng ngựa (horseshoe crab). Sam sống ở những vùng biển cạn, nơi mà mỗi mililít nước có cả tỉ vi khuẩn gram âm. Tại sao bị thương chúng không chết do nhiễm khuẩn? Không như loài có vú, sam thiếu hệ miễn dịch; do đó không thể tạo ra các kháng thể. Tuy nhiên, nó có một số các hợp chất có thể “trói” và làm bất hoạt vi khuẩn, nấm và virút. Hợp chất đó gọi tắt là LAL được xem là một phần trong hệ “miễn dịch” sơ khai đó. Bởi vậy có thể tìm thấy con sam mang nhiều vết sẹo mà vẫn sống tốt.

Ngành y dược dùng LAL trong máu sam để thử các loại thuốc chích, vắcxin xem có bị sót hoặc nhiễm độc tố của vi khuẩn gram âm gây nguy hiểm khi sử dụng không. Chính vì sam đẻ ra tiền, nên người ta mới có ý nghĩ bảo vệ sự sinh tồn của chúng.

Để không giết con vật lấy máu như các bợm nhậu làm tiết canh tôm, mỗi con sam người ta chỉ lấy 30% máu – để giúp loài người, có khi xã hội sam phải phát động chiến dịch “chủ nhật xanh” như ta đang có chủ nhật hồng. Trong vòng 72 tiếng, con sam bị lấy máu được đưa trở về biển; chỉ khoảng một tuần, lượng máu của chúng phục hồi như trước, nhưng phải mất khoảng hai đến ba tháng các sắc tố hemocyanin trong máu mới đạt được số lượng bình thường. Tỷ lệ sam mất máu qua đời, theo những kẻ khai thác máu chỉ là 3%. Nhưng họ cũng không công bố số sam chết khi lấy máu. Trong khi đó các cơ quan nhà nước và các đại học đưa ra tử suất từ 10 – 15%.

trứng sam biển
Trứng sam biển làm gỏi. Ảnh: TL

Cũng có kẻ lý luận vì có nhiều loài vật sống phụ thuộc vào trứng sam, nên cần bảo vệ nó. Con người, nhất là dân nhậu Việt, thì chỉ mới biết sống ký “ngon, bổ” vào trứng sam mà thôi.

Sam Việt kiếm tiền lẻ

Sam biển Việt Nam có hai loại: loại ăn được gọi là sam đuôi tam giác, và loại ăn chết người gọi là so biển. Trong so biển có độc tố tetrodotoxin làm liệt cơ hô hấp, ngưng thở, gây tử vong chỉ với liều lượng rất thấp. So biển độc như cá nóc. Tuyệt đối không ăn... thử hai loại này.

Sam Việt khác sam Mỹ, nên máu của sam Việt không thể chui vào ngành y dược để kiếm tiền tỉ, nhưng chui vào ngành ẩm thực kiếm tiền lẻ thì chắc được. Sam nổi tiếng với món trứng, nên sam đực trở thành đồ bỏ và sam cái mới là đồ lấy, mặc dầu chúng dính nhau như... sam. Sam rất ít thịt; chỉ có ở gần miệng và cuống đuôi. Trứng sam ăn thô sau khi nướng sẽ mau ớn. Thường trứng được trộn gỏi. Món gỏi Thái nổi tiếng Yam Khai Maengda gồm trứng sam, thịt heo, hành, tiêu, ớt, rau mùi trộn chung.

Một con sam có trứng ở nhà hàng Duyên Hải, Cần Giờ chừng 400.000 đồng, ăn cỡ tám người mới hết trứng. Ở đây ngoài trứng sam nướng, còn có gỏi trứng sam và trứng sam kho quẹt cho vị lạ lẫm, hơi béo và thơm làm sao.Thời buổi, tôm hùm mắc mỏ, mà nghĩ đến món tiết canh sam với nhân là trứng sam thì khỏi chê vào đâu được. Các tay nhậu thử “sáng tạo” xem sao?

Thế giới Tiếp thị/Dân Việt, 02/06/2014
Đăng ngày 03/06/2014
Công Khanh
Ẩm thực

Cua Cà Mau: Đặc sản thiên nhiên vùng Đất Mũi

Cua Cà Mau nổi tiếng khắp nơi nhờ thịt chắc, ngọt và gạch béo bùi, là đặc sản trứ danh của vùng sông nước miền Tây. Được nuôi tự nhiên trong môi trường nước mặn và lợ, cua Cà Mau có sức sống dẻo dai, chất lượng vượt trội so với các vùng khác. Với giá trị dinh dưỡng cao và hương vị thơm ngon, cua Cà Mau luôn là lựa chọn yêu thích trong các bữa tiệc hải sản

Cà Mau
• 09:49 12/11/2024

Don Quảng Ngãi: Vị ngon khó quên của miền Trung

Don Quảng Ngãi là một món ăn độc đáo của xứ Quảng, nổi bật với vị ngọt thanh từ con don nhỏ bé sống ở các dòng sông. Với cách chế biến giản dị nhưng đậm đà, món ăn này không chỉ là đặc sản mà còn là niềm tự hào của người dân Quảng Ngãi.

Quảng Ngãi
• 09:00 30/10/2024

Đảo thiên đường Quan Lạn: Du lịch biển và khám phá "vàng ròng" của Quảng Ninh

Bên cạnh vẻ đẹp tự nhiên, Quan Lạn còn nổi tiếng với đặc sản sá sùng - loài hải sản quý hiếm được mệnh danh là "vàng ròng" của vùng biển. Sá sùng không chỉ là nguyên liệu bổ dưỡng trong ẩm thực mà còn có giá trị kinh tế cao, góp phần tạo nên sự phong phú và độc đáo cho du lịch ẩm thực tại đảo.

Đảo Quan
• 14:09 19/10/2024

Hòn ngọc quý Phú Quốc: Hương vị đặc sắc từ "vàng đen" của đại dương

Phú Quốc, ngoài vẻ đẹp hoang sơ của biển đảo, còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích ẩm thực hải sản, đặc biệt là nhum biển. Nuôi nhum tại Phú Quốc không chỉ tạo nên nguồn hải sản tươi ngon mà còn mang đến cho du khách cơ hội khám phá những món ăn độc đáo, đậm chất địa phương.

Hòn đảo ngọc Phú Quốc
• 12:00 15/10/2024

Loài tảo mới làm thức ăn cho cá tôm

Các nhà nghiên cứu Philippines tại Trung tâm Phát triển Thủy sản Đông Nam Á (SEAFDEC/AQD) đang thử nghiệm “tảo spaghetti”, có tên khoa học là Chaetomorpha linum, trong thành phần thức ăn cho cá và tôm nhằm giảm chi phí thức ăn thủy sản.

Tảo
• 01:14 27/11/2024

Thực hư trị bệnh EHP trong nuôi tôm

EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) là một loại vi khuẩn ký sinh nội bào gây bệnh nghiêm trọng trên tôm nuôi. Loại vi khuẩn này làm suy giảm khả năng tiêu hóa và tăng trưởng của tôm, dẫn đến thiệt hại kinh tế lớn cho người nuôi.

Tôm bệnh EHP
• 01:14 27/11/2024

Tiềm năng phát triển nghề nuôi hải sâm tại Bình Định

Hải sâm hay còn có tên gọi khác là đỉa biển hay sâm biển là một loài động vật biển chuyên ăn các loại xác chết của các loài động vật khác, vì lý do đó nên chúng còn thường được gọi là "Lao công của biển cả".

Hải sâm
• 01:14 27/11/2024

Bình Định tiếp tục hỗ trợ chi phí nguyên liệu cho 07 tàu cá trong đợt bổ sung năm 2023

Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định vừa có quyết định số 3840/QĐ-UBND ngày 05/11/2024 phê duyệt đợt bổ sung năm 2023 cho các tàu cá được hỗ trợ kinh phí theo Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg ngày 13/7/2010 của Thủ tướng Chính phủ.

Tàu thuyền
• 01:14 27/11/2024

Chứng nhận ASC cho 1.860 ha tôm-rừng của 375 hộ dân

Ngày 21/11/2024, ở xã Tân Ân Tây (Ngọc Hiển, Cà Mau), 1.860 ha tôm-rừng của 375 hộ dân được tổ chức Bureau Veritas trao chứng nhận ASC và đây là chứng nhận ASC nhóm cho tôm-rừng đầu tiên tại Việt Nam cũng như trên thế giới.

Tôm rừng
• 01:14 27/11/2024
Some text some message..