Khi nước lũ từ thượng nguồn đổ về sẽ cuốn trôi phèn, chất hữu cơ phân hủy, độc tố thuốc bảo vệ thực vật hòa vào dòng nước của các con sông, kinh rạch (nước cỏ, nước son) sẽ làm thay đổi đột ngột điều kiện môi trường (pH giảm, độ trong thấp), thậm chí ô nhiễm môi trường nước, từ đó có thể gây ảnh hưởng trực tiếp lên cá nuôi bè, hay gây ảnh hưởng gián tiếp lên cá nuôi ao thông qua hoạt động lấy nước, thay nước.
Nước lũ đổ về cũng khiến cho mực nước trong các vùng nội đồng dâng cao gây ra hiện tượng tràn bờ, phá bờ, đặc biệt là gây ra áp lực phèn lên ao nuôi cá khi nước lũ mới xuất hiện, từ đó gây thất thoát hay tác động xấu lên cá nuôi.
Trước diễn biến và những tác hại của lũ đối với thủy sản nuôi, ông Phan Hữu Hội, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang khuyến cáo người nuôi thủy sản một số giải pháp để hạn chế thiệt hại có thể xảy ra do lũ tràn về trong thời gian tới.
Theo đó, đối với ao nuôi cá tra, nếu cá nuôi đạt cỡ thương phẩm thì nên thu hoạch ngay để tránh lũ. Cá chưa đạt kích cỡ người nuôi cần gia cố, tu bổ, kiểm tra bờ ao, bờ cống. Bờ ao phải đắp cao hơn mức nước cao nhất ít nhất từ 0,4-0,5m trở lên, rào lưới vây xung quanh ao để tránh cá thất thoát khi nước dâng cao, tràn bờ.
Nước lũ cũng có thể tạo áp lực phèn từ ngoài rò rỉ vào ao gây biến động pH nên người nuôi cần đào rãnh xung quanh ao và rải vôi vào rãnh này (từ 5 - 7kg/100m2) để ngăn không cho phèn bên ngoài tràn vào ao. Sau đó, ngâm vôi vào nước, lấy nước trong tạt đều khắp ao (từ 2-3kg/100m3) để nâng pH, đồng thời lắng tụ các chất hữu cơ lơ lửng trong nước. Trong thời gian có lũ, cần hạn chế thay nước ao nuôi để không gây biến động môi trường nước trong ao làm ảnh hưởng xấu đến cá nuôi.
Đối với nuôi cá lồng bè, thường xuyên kiểm tra lồng nuôi cá, tu sửa lại những chỗ yếu, dễ bị hư hỏng, vệ sinh tẩy dọn lồng sạch sẽ để đảm bảo nước lưu thông nhanh và môi trường trong sạch; củng cố lại các dây neo, di chuyển lồng, bè nuôi vào những nơi kín gió, dòng chảy nhẹ.
Nếu cá đạt kích cỡ thương phẩm thì cần tranh thủ thu hoạch. Nếu cá chưa tới cỡ thu hoạch cần chăm sóc kỹ, cho ăn đầy đủ, đúng liều lượng, tăng cường sức đề kháng cho cá trong “mùa nước son” bằng cách trộn Vitamin C vào thức ăn, thường xuyên theo dõi sức khỏe của cá để có biện pháp xử lý kịp thời. Cần lưu ý, trong mùa nước son, bà con nuôi cá bè không nên thả giống do môi trường nước xấu nên tỷ lệ cá hao hụt sẽ rất cao.
Đối với nuôi cá, ương cá trên ruộng lúa trong những khu vực có lũ hàng năm, nếu cá đạt kích cỡ thương phẩm thì tranh thủ thu hoạch, tránh thất thoát. Trong trường hợp cá chưa đạt cỡ thu hoạch thì phải có phương án phòng tránh lũ như gia cố lại bờ, bờ bao chắc chắn không để rò rỉ và cao hơn mức nước 0,5m; đồng thời đặt lưới ni lông vây quanh khu vực nuôi và thường xuyên kiểm tra hệ thống cống, bờ ao, mương rãnh để nước thoát nhanh và chuẩn bị máy bơm chống ngập khi cần thiết.
Còn đối với những hộ trong vùng lũ có dự định ương cá giống thì nên đợi sau khi lũ rút mới tiến hành thả cá bột để ương nuôi.