Cần có giải pháp phòng, chống dịch bệnh thủy sản hiệu quả

Thời gian qua, việc nuôi trồng nhiều loại thủy sản ở nước ta phải đối mặt với nhiều khó khăn và thiệt hại do ảnh hưởng của dịch bệnh, thiên tai và tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu ngày càng tăng.

thu hoạch cá tra
Hiện nay, việc nuôi cá tra và nhiều loại thủy sản chưa bền vững do dễ gặp các rủi ro do thiên tai, dịch bệnh và đầu ra sản phẩm còn bấp bênh. Trong ảnh: Thu hoạch cá tra tại ao nuôi của một hộ dân ở quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ.

Để ngành thủy sản phát triển bền vững, đòi hỏi nước ta phải có kế hoạch quốc gia và huy động được các nguồn lực, sự tham gia của tất cả các bên liên quan trong chủ động phòng, chống hiệu quả các loại dịch bệnh trên thủy sản.

Nhiều thiệt hại do dịch bệnh, thiên tai

Theo Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), trong 10 tháng năm 2020, tổng diện tích nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại hơn 41.980ha, gấp 1,91 lần so với cùng kỳ năm 2019. Ngoài ra, còn có khoảng 7.424 lồng, bè, vèo, bể nuôi thủy sản cũng bị thiệt hại.

Đối tượng thủy sản nuôi bị thiệt hại nhiều nhất là tôm nuôi nước lợ. Tổng diện tích nuôi tôm nước lợ bị thiệt hại là hơn 39.536,6ha, chiếm 94,18% trong tổng diện tích thủy sản nuôi bị thiệt hại, cao gấp 1,93 lần so với cùng kỳ năm 2019 và chiếm 5,56% tổng diện tích nuôi tôm của cả nước (số liệu diện tích thả nuôi cập nhật đến ngày 22-10-2020 của Tổng cục Thủy sản là 711.434ha). Cụ thể, diện tích tôm nuôi nước lợ bị thiệt hại do các loại dịch bệnh là 5.482,71ha, giảm 6% so với cùng kỳ năm 2019, với các loại bệnh phổ biến như hoại tử gan tụy cấp, bệnh đốm trắng, đỏ than, phân trắng, đường ruột... Diện tích tôm thiệt hại do biến đổi môi trường và thời tiết là 2.778,85ha, thiệt hại nhưng không xác định được nguyên nhân là 31.275,14ha.

Diện tích nuôi cá tra bị thiệt hại cũng ở mức rất cao, với tổng diện tích hơn 1.125ha, tăng 16,46 lần so với cùng kỳ năm 2019, chiếm 21,34% tổng diện tích nuôi cá tra của cả nước. Trong 10 tháng qua, dịch bệnh trên cá tra xảy ra tại 32 xã, phường thuộc 4 tỉnh, thành phố gồm: Quảng Nam, Đồng Tháp, Vĩnh Long và Cần Thơ, với tổng diện tích bị thiệt hại hơn 1.125ha. Các bệnh thường gặp là: bệnh gan thận mủ, bệnh do ký sinh trùng, bệnh xuất huyết... Ngoài ra, có hơn 1.320ha diện tích nuôi nghêu, ếch, tôm càng xanh và một một số loài thủy sản nước ngọt, cũng như nhiều lồng bè nuôi cá bớp, cá mú... cũng bị thiệt hại do môi trường và các loại bệnh (trắng gan, xuất huyết, chướng hơi...) và thiệt hại chưa rõ nguyên nhân.

Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ NN&PTNT, ngành nuôi trồng thủy sản thường xuyên đối mặt với thiên tai (mưa, bão, lũ lụt, hạn hán, biến đổi khí hậu và xâm nhập mặn...), ô nhiễm môi trường (xả thải của nhà máy, khu công nghiệp gây ô nhiễm sông, kênh, rạch...) và dịch bệnh. Giai đoạn 2012-2015, bình quân mỗi năm có trên 47.600ha và trên 15.000 lồng, bè và vèo nuôi thủy sản bị thiệt hại, ước tính tổn thất trên 3.000 tỉ đồng/năm. Giai đoạn 2016-2020 (tính đến hết tháng 8-2020), bình quân mỗi năm có gần 45.000ha và trên 26.000 lồng, bè, vèo nuôi trồng thủy sản bị thiệt hại, ước tổn thất trên 2.960 tỉ đồng/năm.

Xây dựng chiến lược ứng phó

Ông Nguyễn Văn Long, Phó Cục trưởng Cục Thú y, Bộ NN&PTNT, cho biết: "Để có kế hoạch tổng thể cho việc phát triển tôm, cá tra và nhiều loại thủy sản khác, Bộ đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép xây dựng Kế hoạch quốc gia phòng, chống dịch bệnh thủy sản, trong đó lập kế hoạch rất chi tiết, phù hợp với vùng miền, từng đối tượng nuôi và từng loại dịch bệnh để chúng ta có giải pháp phòng chống phù hợp, tương ứng các điều kiện có thể xảy ra như thời tiết biến đổi cực đoan, xâm nhập mặn và kể cả môi trường ô nhiễm".

Kế hoạch quốc gia phòng, chống một số dịch bệnh nguy hiểm trên thủy sản, giai đoạn 2021-2025, hướng đến mục tiêu chung nhằm nâng cao năng lực tổ chức kiểm soát các loại dịch bệnh nguy hiểm trên một số đối tượng thủy sản. Trong đó tập trung vào các đối tượng nuôi chủ lực như tôm, cá tra và đối tượng có giá trị cao như tôm hùm, cá hồi, cũng như đối tượng có sản lượng nuôi nhiều là cá rô phi, nghêu. Mục tiêu cụ thể cũng được xác định trong 5 năm tới là kiểm soát hiệu quả một số dịch bệnh nguy hiểm đang lưu hành, kiểm soát tỷ lệ diện tích thủy sản nuôi bị dịch bệnh ở mức thấp hơn 3% tổng diện tích thả nuôi. Giám sát chủ động một số tác nhân gây bệnh nguy hiểm trên thủy sản và xây dựng bản đồ dịch tễ lưu hành bệnh. Ngăn chặn có hiệu quả những bệnh nguy hiểm mới có nguy cơ xâm nhiễm vào Việt Nam. Nâng cao chất lượng công tác phòng, chống và cảnh báo dịch bệnh nhằm góp phần phát triển ngành thủy sản bền vững và đẩy mạnh xuất khẩu. Xây dựng thành công ít nhất 5 cơ sở, chuỗi sản xuất tôm, cá tra an toàn dịch bệnh. Tổ chức giám sát dịch bệnh đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, cơ sở sản xuất tôm, cá tra và một số loài thủy sản khác…

Tại hội nghị xây dựng kế hoạch quốc gia phòng, chống dịch bệnh thủy sản giai đoạn 2021-2025 phục vụ xuất khẩu, vừa diễn ra ở TP Cần Thơ, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, dịch bệnh, ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đang đe dọa đến sự phát triển bền vững của ngành thủy sản. Do vậy, cần có kế hoạch quốc gia phòng chống dịch bệnh thủy sản để huy động tốt các nguồn lực và xác định hệ thống giải pháp, cách thức tổ chức thực hiện nhằm phòng chống dịch bệnh thủy sản hiệu quả.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng chỉ rõ, giống thủy sản không đảm bảo chất lượng là một trong những yếu tố làm suy giảm sức đề kháng, làm thủy sản nuôi dễ nhiễm bệnh. Tổng cục Thủy sản cần phối hợp chặt với các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ và địa phương để kiểm soát, đảm bảo nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng giống. Đặc biệt, đối với giống tôm, vừa qua Tổng cục Thủy sản đã làm khá tốt việc kiểm soát giống tôm nhưng cần quyết liệt hơn, tần suất phải cao hơn mới đảm bảo được chất lượng giống. Vật tư đầu vào cũng phải kiểm soát chặt, đặc biệt là các chế phẩm sinh học phục vụ nuôi thủy sản, mã số vùng nuôi cũng phải kiểm soát kỹ. Mặt khác, tăng cường áp dụng các giải pháp khoa học công nghệ, công nghệ thông tin và sử dụng vắc-xin trong phòng bệnh thủy sản. Cục Thú y cần tiếp thu các ý kiến tại hội nghị, cũng như tiếp tục xin ý kiến các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp và địa phương để hoàn thiện Kế hoạch quốc gia phòng, chống dịch bệnh thủy sản giai đoạn 2021-2025. Đảm bảo có một kế hoạch xác thực tiễn, có hiệu lực, hiệu quả, góp phần quan trọng vào thực hiện thành công Luật Thủy sản 2017 và Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Báo Cần Thơ
Đăng ngày 06/11/2020
Khánh Trung
Dịch bệnh

Ghẹ vuông chắc thịt không thua ghẹ biển!

Nếu có dịp về Năm Căn, Ngọc Hiển, Ðầm Dơi, ngoài tôm, cua, cá, sò…. thì đừng quên thưởng thức đặc sản ghẹ vuông. Ghẹ vuông chắc thịt, ngon nên được nhiều người dân địa phương, du khách cũng như thị trường tiêu thụ ưa chuộng.

Ghẹ vuông
• 11:58 07/06/2021

Ảnh đẹp thủy sản: Món ăn mang đậm nét đồng quê Việt

Ảnh đẹp thủy sản hôm nay lại mang chúng ta đến gần hơn với những món ăn gắn liền của tuổi thơ qua các nhìn ảnh vô cùng đẹp đẽ, những món ăn mà đã gắn liền với biết bao thế hệ.

Cua đồng.
• 19:49 28/05/2021

Ảnh đẹp: Loài hoa của miền sông nước

Miền Tây không chỉ có sông nước mênh mông mà cảnh sắc lại hữu tình. Kết hợp từ những loài hoa tím hồng rực rỡ hòa quyện tạo nên màu sắc của đồng bằng. Đi đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp dễ dàng các loài hoa ấy.

Hoa sen.
• 12:13 24/05/2021

Nhật ký về quê

Quê hương là chùm khế ngọt, dù bạn có đi xa bao lâu thì quê hương cũng luôn mở vòng tay chào đón bạn quay trở về, nếu có một ngày bản thân cảm thấy mệt mỏi ở chốn sài gòn nhộn nhịp thì hãy tạm gác mọi chuyện về quê một chuyến nhé!

Tôm càng xanh.
• 13:44 20/05/2021

Lỏng ruột trên tôm và những điều cần lưu ý

Trong nuôi trồng thủy sản, hiện tượng tôm bị lỏng ruột là một rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng thành ruột mềm, dễ đứt gãy, phân tôm không kết dính. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhiễm khuẩn (Vibrio spp.), độc tố thức ăn hoặc stress môi trường, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Bệnh không chỉ tác động đến tốc độ tăng trưởng mà còn làm tăng tỷ lệ hao hụt, ảnh hưởng năng suất vụ nuôi.

Hình minh họa tôm thẻ
• 12:17 19/05/2025

Dịch bệnh TPD bùng phát trên tôm

Trong thời gian gần đây, dịch bệnh trên tôm tại các vùng nuôi trọng điểm đang diễn biến phức tạp, lan rộng nhiều khu vực với tỷ lệ thiệt hại ngày càng gia tăng. Đáng chú ý nhất là sự bùng phát mạnh của bệnh TPD (bệnh gan tụy cấp tính trên tôm), gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 07/05/2025

Peptide kháng khuẩn ứng dụng trong phòng bệnh tôm

Trong nuôi tôm, so với giai đoạn năm 1991 nhiều loại kháng sinh được bà con sử dụng có khả năng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây bệnh tôm, bằng việc hòa vào nước tạt trực tiếp xuống ao nuôi khi tôm bị bệnh hay trộn vào thức ăn cho ăn trực tiếp để phòng bệnh. Đến năm 2024 hầu hết các chủng vi khuẩn có khả năng kháng đa số các loại kháng sinh.

Kháng khuẩn tôm
• 10:29 05/05/2025

Hiệu quả của peptide kháng khuẩn (AMPs) trong phòng trị bệnh tôm

Trong ngành nuôi tôm, so với giai đoạn năm 1991, người nuôi từng sử dụng nhiều loại kháng sinh để phòng và trị bệnh.

Vi khuẩn
• 10:36 24/04/2025

Đà Nẵng: Người nuôi mất trắng sau một đêm

Đợt mưa lũ trái mùa từ ngày 11 đến 13 tháng 6 năm 2025, do ảnh hưởng của cơn bão số 1 (WUTIP), đã gây ra những thiệt hại nặng nề cho người dân các tỉnh miền Trung, đặc biệt là các hộ nuôi trồng thủy sản tại Đà Nẵng. Lũ lên nhanh và bất ngờ trong đêm đã khiến nhiều gia đình mất trắng tài sản, với ước tính thiệt hại lên đến hàng tỷ đồng.

Bão
• 04:29 15/06/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 04:29 15/06/2025

Tháo gỡ 'nút thắt' trong cấp phép nuôi biển tại Quảng Ninh

Quảng Ninh nổi bật với hơn 45.100 ha vùng biển quy hoạch cho nuôi trồng thủy sản, mở ra tiềm năng lớn cho ngành nuôi biển. Tuy nhiên, thủ tục hành chính rườm rà, thiếu hướng dẫn cụ thể và nhận thức hạn chế của ngư dân đang kìm hãm sự phát triển. Bài viết phân tích những khó khăn, giải pháp thực tiễn tại Quảng Ninh và định hướng thúc đẩy nuôi trồng thủy sản bền vững, hướng tới xuất khẩu.

Nuôi biển
• 04:29 15/06/2025

Doanh nghiệp thủy sản bị ép giá: Người nuôi và người lao động chịu thiệt

Trong chuỗi cung ứng thủy sản, doanh nghiệp đóng vai trò cầu nối giữa người nuôi và thị trường. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản Việt Nam đang đối mặt với sự chên ép giá từ các chuỗi bán lẻ lớn quốc tế. Và hậu quả không chỉ dừng lại ở mức doanh thu doanh nghiệp bị suy giảm, mà gánh nặng còn trực tiếp chuyển về người nuôi.

Tôm thẻ
• 04:29 15/06/2025

VASEP nhiệm kỳ mới (2025-2030): Chủ động thích ứng – Đổi mới sáng tạo – Phát triển bền vững

Trước bối cảnh thị trường đầy biến động và những yêu cầu ngày càng khắt khe, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa tổ chức thành công Đại hội tàn thể lần thứ 7, bầu ra ban lãnh đạo mới và đặt ra phương châm hành động cho 5 năm tới. Đây là thông điệp quan trọng, định hướng cho toàn ngành, từ doanh nghiệp lớn đến từng hộ nuôi trồng.

Vasep
• 04:29 15/06/2025
Some text some message..