Tính đến nay nghề nuôi vẹm xanh trên đầm Nha Phu đã hình thành được hơn 15 năm. Ban đầu chỉ có một số hộ nuôi nhỏ lẻ, sau khi thành công số người nuôi vẹm ngày một nhiều hơn. Đặc biệt, từ năm 2008, do giá vẹm lên cao trên dưới 10.000 đ/kg (còn hiện nay khoảng 25.000 đ/kg) nên số người nuôi vẹm ngày càng nhiều, diện tích nuôi cũng tăng đột biến.
Vẹm xanh bị chết hả vỏ
Theo ông Huỳnh Anh Tuấn, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Lệ Cam, chỉ riêng thôn Lê Cam, xã Ninh Phú có 81 hộ, thì đã trên 50 hộ nuôi vẹm. Trong đó, người nuôi ít vài trăm trụ, nhiều lên đến hàng chục trụ. Về trụ nuôi làm đơn giản bằng các trụ gỗ cây bạch đàn hay keo, cây bàng… nhỏ bằng bắp tay, được quấn bằng lưới mùng giữa thân tre đoạn ngâm dưới nước, chừa trống lại phần gốc cắm dưới bùn và phần ngọn nhô trên mặt nước. Giá đầu tư mỗi trụ nuôi khoảng 12.000 đồng.
Theo đánh giá của người nuôi vẹm, mặc dù chi phí đầu tư ban đầu không lớn nhưng cho thu nhập cao từ nghề này, có thể nói không quá là, “1 vốn 10 lời”. Bởi người nuôi không đầu tư con giống và thức ăn, mà chỉ cần cắm trụ xuống biển, vẹm con sẽ bám vào thân trụ. Sau đó, đợi chúng lớn bằng 2 ngón tay thì tiến hành thu hoạch.
“Sau 8-9 tháng thì người nuôi bắt đầu thu vẹm. Trung bình, 1.000 trụ nếu nuôi ngon lành, sau khi trừ chi phí người nuôi kiếm trên 100 triệu đồng”, ông Tuấn không giấu diếm. Nhưng việc nuôi vẹm lợi “khủng” như trên là trước đây. Còn 3 năm qua người nuôi vẹm ở thôn Lê Cam liên tục thua lỗ, vì vẹm nuôi lớn bằng ngón tay cứ chết dần chết mòn.
Đưa chúng tôi ra khu vực nuôi vẹm của gia đình ở đầm Nha Phu, anh Huỳnh Thanh Vũ buồn nẫu ruột nói: "Tưởng chừng năm nay nhà tôi nuôi vẹm trúng lớn, vì lúc đầu quan sát vẹm con bám dày đặt vào trụ. Ấy vậy mà vài tuần nay tôi lặn xem vẹm nuôi đã chết hàng loạt, còn leo que vài con. Trong khi đó tình trạng vẹm nuôi vẫn đang tiếp tục chết”
Theo anh Vũ, vụ này gia đình anh thả nuôi 3.000 trụ, với tổng đầu tư hơn 30 triệu đồng, chưa kể công cán. Đây là vụ thứ 3 liên tiếp gia đình anh nuôi vẹm thất bại. Qua tìm hiểu được biết, hầu hết người nuôi vẹm ở thôn Lê Cam đều lâm vào cảnh tương tự như gia đình anh Vũ, bởi họ nuôi gần nhau trên đầm Nha Phu.
Người dân thôn Lệ Cam cho biết, nuôi vẹm xanh liên tục thua lỗ
Vụ này, người nuôi bị thiệt hại nặng nhất phải kể đến gia đình ông Nguyễn Nhơn. Ông Nhơn nuôi khoảng 30.000 trụ, hiện vẹm nuôi đã gần thu hoạch nhưng hiện 70% sản lượng vẹm chết. “Nếu vụ này vẹm nuôi không chết, tôi lãi hàng trăm triệu đồng. Nhưng giờ vẹm nuôi chết rồi nên tôi chẳng tha thiết ra đầm để chăm sóc và canh vẹm nữa”, ông Nhơn than vãn.
Về nguyên nhân, người nuôi nghi ngờ nguồn nước trên đầm bị ô nhiễm nặng. Trong đó có thể từ việc cào sò làm xáo trộn nguồn nước hay việc phát triển nghề nuôi tôm trải bạt trên địa bàn, không biết người nuôi tôm có đầu tư hệ thống xử lý hay không mà nước thải ra môi trường thường xuyên đen đục, bốc mùi hôi thối.
Người dân cũng đề nghị cơ quan chức năng sớm kiểm tra, lấy mẫu nước và có giải pháp hỗ trợ cho người nuôi.
Ông Phạm Thanh Sinh, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Phú xác nhận những năm gần đây nghề nuôi vẹm xanh trên đầm Nha Phu của người dân địa phương không còn đạt hiệu quả cao như trước. Về nguyên nhân vẹm chết chưa rõ ràng, có thể nguồn nước bị ô nhiễm. Tuy nhiên để xác định nguyên nhân cụ thể cần cơ quan chuyên môn vào cuộc.