)
Đến nay, loài cá cảnh đặc trưng, được coi là “quốc ngư” của đất nước mặt trời mọc mang lại thu nhập hơn một trăm triệu đồng mỗi năm cho gia đình ông Sao.
Chúng tôi đến thăm gia đình ông Sao, ngắm nhìn đàn cá Koi tung tăng bơi lội dưới ao, hơi nước mát theo gió thổi về góp phần xua tan nóng nắng gay gắt của ngày hè. Dạo quanh mấy bờ ao, ông Sao cho biết, trước kia, toàn bộ nơi đây là ruộng, ao, đầm trũng, không thể sản xuất, chăn nuôi. Năm 2001, vợ chồng ông mạnh dạn mua đất ao, đầm, đầu tư công sức, tiền của quy hoạch, cải tạo 3 ao nuôi cá có tổng diện tích 1,2 mẫu. Những năm đầu, sau khi có ao nuôi, gia đình ông chủ yếu nuôi cá trắm đen, trắm cỏ, thu nhập không cao nhưng tương đối ổn định. Với sự năng động, hơn chục năm trước, ông Sao từng mày mò tìm hiểu, thử nghiệm nuôi tôm càng xanh, ếch, cua… Tuy nhiên, vì môi trường, thời tiết không thuận lợi nên ông chưa thành công.
Năm 2009 - 2010, qua câu chuyện của bạn bè ở Hà Nội, Quảng Ninh, ông Sao biết đến loài cá Koi đang rất thu hút thị trường nhưng ở quê ông chưa nhiều người biết đến. Vốn tính ham tìm hiểu, ông lặn lội đi nhiều tỉnh học hỏi kỹ thuật nuôi cá Koi cảnh. Sau khi nắm khá chắc lý thuyết, ông quyết định cải tạo, nâng cấp ao nuôi, mua mấy nghìn con cá Koi bột về ương thả. Tuy lo lắng, e ngại nuôi cá Koi cũng có thể thất bại như nuôi tôm càng xanh trước đó nhưng ông Sao vẫn “đánh liều” nuôi thử. May mắn là ngay lứa đầu cá Koi khỏe mạnh, lớn nhanh, tiêu thụ thuận lợi, tạo động lực lớn để gia đình ông quyết tâm mở rộng quy mô sản xuất, chuyển toàn bộ diện tích ao sang nuôi cá Koi cảnh.
Bà Nguyễn Thị Thêu, vợ ông Trần Đức Sao cho biết: Cá Koi chịu lạnh, chịu nóng rất tốt nên rất thích hợp với điều kiện khí hậu khắc nghiệt ở miền Bắc. Ao nuôi cá cũng không đòi hỏi quá khắt khe, chỉ cần ao nuôi thông thường và bảo đảm nước nuôi cá phải luôn trong sạch, nồng độ pH duy trì từ 7 - 7.5. Cá Koi ăn tạp nên có thể ăn hầu hết các sinh vật phù du, động vật tầng đáy như giun, loăng quăng, tuy nhiên, vì nuôi với mật độ dày nên gia đình tôi phải bổ sung thức ăn công nghiệp cho cá 2 lần/ngày và định kỳ bổ sung vitamin, khoáng chất khác. Thông thường cá Koi ít bệnh nhưng khi trời đang nắng nóng mà đột ngột đổ mưa rào, các chất khí trong lòng ao xông lên sẽ khiến cá Koi chết hàng loạt hoặc đổ bệnh. Những hôm đó gia đình phải đặc biệt lưu ý, di chuyển đàn cá sang môi trường an toàn, chủ động thau rửa ao, thay nước, rắc phèn chua xử lý nước rồi mới thả cá trở lại.
Với 1,2 mẫu ao, gia đình ông Sao chia ra làm 3 ao nuôi, trong đó 1 ao ương từ cá bột trở thành cá nhỏ (dài khoảng 8 - 10cm); những con cá nhỏ sau khi lựa chọn có đủ tiêu chuẩn về màu sắc, mẫu mã sẽ được chuyển sang 2 ao còn lại để nuôi tiếp với mật độ thưa hơn. Thông thường mỗi lứa, gia đình ông ương thả khoảng 30.000 con cá Koi nhỏ, chọn lọc được khoảng 3.000 - 4.000 con cá Koi nuôi đến khi xuất bán (từ 500 - 800 gram/con trở lên). Trung bình mỗi năm, gia đình ông xuất ra thị trường khoảng 5 - 7 tạ cá Koi, giá bán trung bình 220.000 đồng/kg, thu về từ 110 - 150 triệu đồng. Đặc biệt, mấy năm nay, ông Sao nuôi ghép cá Koi cảnh và ba ba ở cùng ao nuôi, kết quả, mỗi năm thu hoạch thêm được khoảng 3 - 4 tạ ba ba, tăng thêm thu nhập khoảng 50 - 70 triệu đồng/năm.
Ông Sao chia sẻ: Việc tiêu thụ cá Koi rất thuận lợi, tuy nhiên, giá trị cá Koi do nông dân xuất bán vẫn còn rất thấp. Với mẫu mã đẹp, ý nghĩa mang lại may mắn, tuổi thọ cho người nuôi, cá Koi cảnh được khách hàng, nhất là dân sành chơi rất ưa chuộng. Thông thường, cá Koi trên thị trường có giá từ 500.000 - 700.000 đồng/con, thậm chí có con cá Koi mẫu mã đẹp có giá vài triệu hoặc vài chục triệu đồng/con, tuy nhiên, gia đình ông bán với số lượng lớn nên chỉ có thể bán cho thương lái, giá bán thấp hơn hẳn so với thị trường. Tuy vậy, so với các loại cá truyền thống thì cá Koi vẫn cho hiệu quả kinh tế cao gấp 2 - 3 lần.
Thu nhập từ cá Koi giúp gia đình ông Sao có nguồn vốn, năm 2015 tiếp tục đầu tư trồng 1,5 mẫu đinh lăng. Đến nay, đinh lăng phát triển tốt, dự kiến cho thu hoạch trong 2 - 3 năm tới với giá trị hàng trăm triệu đồng. Nhờ nhạy bén, mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đến nay, gia đình ông Trần Đức Sao vươn lên làm giàu ngay trên vùng đất đầm trũng trước kia.
