Định danh được bốn chủng vi khuẩn gây bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) ở các trại nuôi tôm khu vực Mỹ Latinh

Đây là công bố đầu tiên về các chủng vi khuẩn khác gây bệnh AHPND trên tôm mà không phải do V. parahaemolyticus gây ra.

Thêm chủng khuẩn mới gây bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) trên tôm
Thêm chủng khuẩn mới gây bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) trên tôm

Cập nhật tình hình EMS: Báo cáo đầu tiên về chủng gây bệnh Vibrio campbellii

AHPND là một bệnh nguy hiểm ở tôm nuôi trên thế giới, nó có ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền công nghiệp nuôi trồng thủy sản ở nhiều quốc gia khu vực Châu Á và Mỹ Latinh.

Bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND), hay thường gọi là Hội chứng chết sớm (EMS), là bệnh rất nghiêm trọng đối với tôm nuôi. Bệnh này làm rối loạn chức năng gan của tôm và gây nhiễm Vibrio thứ cấp, có thể dẫn đến tỷ lệ chết 100% ở giai đoạn tôm non.

Bệnh bắt đầu ở Trung Quốc vào năm 2010 và hiện đang lây lan đến các cơ sở nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, Philippine, Mexico và nhiều nước Mỹ Latinh. Thiệt hại từ EMS đã được ước tính vượt quá 01 tỷ/năm.

Các tài liệu cho rằng AHPND được gây ra bởi một chủng duy nhất của vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, một loại vi khuẩn phát triển mạnh khi có nhiều thức ăn thừa và bùn hữu cơ ở đáy ao nuôi. AHPND lây lan theo chiều ngang, từ tôm bệnh sang tôm khỏe mạnh và lây theo chiều dọc, từ tôm bố mẹ sang trứng. Đây là công bố đầu tiên về một chủng vi khuẩn mới có khả năng gây bệnh AHPND trên tôm nuôi mà không phải là do chủng Vibrio parahaemolyticus gây ra.

Phân lập và định danh vi khuẩn gây bệnh AHPND

Bốn chủng vi khuẩn (16-902/1, 16-903/1, 16-904/1 và 16-905/1) được phân lập từ dạ dày của tôm bệnh hoặc mẫu bùn đáy từ các trang trại nuôi tôm bị nhiễm AHPND ở các nước khu vực Mỹ Latinh trong năm 2016.

Vi khuẩn được định danh bằng phương pháp giải trình tự gen 16S rRNA và phân tích PCR Vibrio đặc hiệu, với gen mục tiêu là hly. Vi khuẩn được nuôi tăng sinh trên môi trường TSB+ (bổ sung 2% NaCl), ủ ở nhiệt độ 28 - 29oC, lắc 100 vòng/phút, vi khuẩn được kiểm tra bằng phương pháp PCR với các cặp mồi đặc hiệu của AHPND là pirABvp.

Kết quả xét nghiệm cho thấy cả 4 chủng này được định danh là V. Campbellii và chúng đều có các gen pirAvp và gen pirBvp (Bảng 1).

Sinh trắc học khả năng gây bệnh AHPND

Một chủng vi khuẩn đại diện cho V. campbellii (16-904/1) được chọn lựa để xác định khả năng gây bệnh trên tôm bằng phương pháp gây cảm nhiễm. Tôm thí nghiệm được bố trí trong 03 bể, 90 lít/bể, sử dụng nước biển nhân tạo có độ mặn là 25‰, ở 28oC và không mang mầm bệnh đặc trưng (SPF). Mật độ 20 con/bể, trọng lượng trung bình 2,0 g/con.

Tôm được gây cảm nhiễm bằng phương pháp ngâm trong nước với mật độ vi khuẩn là 2 x 105 CFU/ml. Tỷ lệ tôm chết được ghi nhận sau mỗi 12 giờ. Chủng vi khuẩn gây bệnh AHPND phân lập tại Việt Nam năm 2013 là V. parahaemolyticus, 13-028/A3 được sử dụng làm đối chứng dương.

Trong quá trình thí nghiệm, không có tôm chết ở nghiệm thức đối chứng âm sau 05 ngày. Tuy nhiên, ở nghiệm thức sử dụng chủng vi khuẩn V. campbellii (16-904/1) có tỷ lệ tôm chết 100% chỉ sau 2 ngày, tương tự như nghiệm thức đối chứng dương (Bảng 1).

Bảng 1: Kết quả nghiên cứu trên các chủng vi khuẩn gây bệnh EMS/AHPND

Chủng

Nguồn gốc (năm)

VpPirAB

(a)

Khả năng

gây bệnh (b)

AHPND V. campbellii 16-902/1

Mỹ Latinh (2016)

(+)

Không xác định

AHPND V. campbellii 16-903/1

Mỹ Latinh (2016)

(+)

Không xác định

AHPND V. campbellii 16-904/1

Mỹ Latinh (2016)

(+)

Có

AHPND V. campbellii 16-905/1

Mỹ Latinh (2016)

(+)

Không xác định

AHPND V. Parahaemolyticus 13-028/A3

Việt Nam (2013)

(+)

Có

(a): Pos: Dương tính với phản ứng PCR với gen mục tiêu là pirABvp; (b) AHPND pathogenicity: Gây bệnh AHPND được xác định bằng phương pháp gây cảm nhiễm và/hoặc mô bệnh học.

Phân tích mô bệnh học

Kết quả phân tích mô bệnh học trên tôm sau khi gây cảm nhiễm được trình bày qua các hình dưới đây.

mô bệnh học vibrio campbellii

Hình A: Đối chứng âm, gan tụy bình thường không có dấu hiệu tổn thương do bệnh.
Hình E & F: Tôm gây cảm nhiễm bởi vi khuẩn V. campbellii cho thấy dấu hiệu hoại tử và bong tróc biểu mô ống lượn gan tụy.
Hình G & H: Đối chứng dương với vi khuẩn gây bệnh AHPND phân lập tại Việt Nam, cho thấy các dấu hiệu tổn thương gan tụy tương tự như chủng vi khuẩn V. campbellii gây cảm nhiễm.

Nhận định

Kết quả nghiên cứu cho thấy, 4 chủng vi khuẩn V. campbellii trên chứa các gen pirABvp có khả năng gây bệnh AHPND trên tôm. Đây là công bố đầu tiên về các chủng vi khuẩn khác gây bệnh AHPND trên tôm mà không phải do V. parahaemolyticus gây ra. Những kết quả này khẳng định gen pirABvp chịu trách nhiệm trong việc quyết định độc tính của vi khuẩn gây bệnh AHPND và cũng chỉ ra rằng chúng có thể lan truyền theo chiều ngang giữa các loài vi khuẩn (từ V. parahaemolyticus sang V. campbellii) trong các ao nuôi tôm.

Theo GAA
Đăng ngày 09/02/2017
Đào Minh
Kỹ thuật

Khắc phục bệnh ăn yếu và mềm vỏ ở tôm

Nuôi tôm siêu thâm canh, công nghệ cao, để tôm khoẻ mạnh, bà con cần quan tâm và chú trọng các yếu tố quan trọng.

Phòng ngừa bệnh ăn yếu và mềm vỏ ở tôm nuôi
• 10:45 05/07/2023

Chẩn đoán bệnh tôm thông qua máy học

Trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence - AI), học máy (machine learning – ML) hay học sâu (deep learning - DL) là những thuật ngữ thường được sử dụng ngày nay.

Mô phỏng
• 10:20 03/07/2023

Giải pháp phòng ngừa EHP trong trại sản xuất tôm giống

EHP - bệnh vi bào từ trùng đang là mối quan tâm lớn đối với người nuôi tôm. EHP không gây chết cấp tính với tỉ lệ cao trong ao nuôi, tuy nhiên chúng ký sinh trong gan tụy tôm, sử dụng dinh dưỡng, năng lượng dự trữ trong gan tụy khiến tôm nuôi không đủ dinh dưỡng cho tăng trưởng và lột xác.

Elanco product
• 17:30 22/03/2023

"Điểm mặt" thủ phạm gây bệnh trên tôm

Nhóm sinh viên của, Trường Đại học Nha Trang vừa hoàn thành đề tài về gen độc và đánh giá tính kháng kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh trên tôm nuôi tại Khánh Hòa. Qua đó, khuyến cáo việc sử dụng kháng sinh đối với nuôi tôm hiện nay.

Thí nghiệm
• 16:05 04/01/2023

Sự hình thành khí độc NO2, NH3 trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng

Khí độc NH3, NO2 hình thành từ các nguồn khác nhau có trong ao nuôi tôm thẻ chân trắng như chất lơ lửng, phù sa lắng tụ, xác tảo chết, thức ăn dư thừa, phân tôm, vỏ tôm lột, xác tôm chết, bùn đáy ao tồn lưu do sên vét vụ nuôi trước không triệt để.

Nưới ao tôm
• 11:13 29/09/2023

Nuôi tôm 3 giai đoạn là gì? Những lưu ý cần thiết cho từng giai đoạn

Mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn đã xuất hiện khá lâu trên thế giới, tuy nhiên mô hình này chỉ thực sự phổ biến tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Do đó, vẫn còn nhiều người băn khoăn rốt cuộc nuôi tôm 3 giai đoạn là như thế nào?

Mô hình nuôi tôm
• 14:55 27/09/2023

Triển vọng nghề nuôi ốc hương thương phẩm trong ao

Hiện nay, vùng ven biển của các tỉnh trong nước có rất nhiều tiềm năng để phát triển nghề nuôi trồng thủy sản, cùng với các đối tượng thủy sản có giá trị kinh tế cao như tôm, cua, cá,…

Ốc hương
• 13:54 18/09/2023

Một số biện pháp phòng bệnh tổng hợp cho tôm hùm

Nuôi tôm hùm bằng lồng trên biển là hình thức nuôi trong một hệ sinh thái hở nên việc phòng bệnh gặp nhiều khó khăn.

Tôm hùm bông
• 15:21 15/09/2023

Thu nhập ổn định nhờ nuôi lươn không bùn

Anh Nguyễn Hữu Quân thôn Chánh Thuận, xã Mỹ Trinh, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định là tấm gương điển hình cho lớp thanh niên trẻ vươn lên làm giàu trên mảnh đất quê hương. Với tuổi đời chưa đến 40 nhưng anh đã sở hữu trang trại rộng hơn 2 ha, trong đó thu nhập nhờ nuôi lươn lên đến cả tỷ đồng/năm.

Nuôi lươn
• 11:26 03/10/2023

Chuyển đổi số nghề cá theo hướng bền vững còn nhiều hạn chế

Chuyển đổi số nghề cá theo hướng bền vững, thật sự rất cần thiết tại Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta lại chưa tận dụng hết những lợi ích này do tồn tại nhiều khoảng trống.

Giăng lưới cá
• 11:26 03/10/2023

Thịt cá koi ăn được không? Nên ăn hay không?

Câu hỏi về việc có nên ăn thịt cá Koi hay không và cá Koi có ăn được không đã thu hút sự chú ý của nhiều người. Chủ đề này đã gây ra nhiều tranh cãi và để trả lời một cách chính xác không phải là điều dễ dàng. Vậy thực hư ra sao?

Cá koi
• 11:26 03/10/2023

Tình hình dịch bệnh mờ đục trên ấu trùng tôm thẻ tại Việt Nam

Theo Cục Thuỷ sản trong quá trình kiểm tra giám sát tình hình sản xuất tôm giống thực tế tại địa phương, tìm hiểu thông tin từ các nghiên cứu mới và tham vấn các nhà khoa học trong nước.

Tôm thẻ
• 11:26 03/10/2023

Sản lượng tôm của Ecuador mang lại tín hiệu vui cho các nhà sản xuất Châu Á

6 tháng đầu năm 2023 thị trường tôm toàn cầu chứng kiến “bi kịch” chưa từng có khi giá trị xuất khẩu liên tiếp sụt giảm. Tuy nhiên, một điểm sáng từ Ecuador đã mang lại tín hiệu vui cho các nhà sản xuất châu Á với dự kiến đạt 1.5 triệu tấn trong năm 2023.

Tôm
• 11:26 03/10/2023