Lipid sinh học của tôm: Một kho báu dinh dưỡng

Các thành phần lipid trong tôm là cực kỳ phong phú và có thể mang lại lợi ích về sức khỏe. Một bài đánh giá khoa học do các nhà nghiên cứu từ Đại học Democritus công bố đã đi sâu vào thành phần lipid của nhiều loài tôm khác nhau, tập trung vào lợi ích sức khỏe tiềm năng của các hợp chất hoạt tính sinh học của chúng. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Marine Drugs của MDPI, giải thích cách các lipid này có thể góp phần phòng ngừa và điều trị các bệnh mãn tính, bao gồm các rối loạn tim mạch, tiểu đường, bệnh thoái hóa thần kinh và ung thư.

Lipid
Lipid một nhóm phân tử sinh học quan trọng

Lipid, một nhóm phân tử sinh học quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong sức khỏe tổng thể của con người. Chúng đóng vai trò là nguồn năng lượng, tiền chất để tổng hợp các vitamin ưa béo và là những yếu tố chính trong quá trình lưu trữ năng lượng, truyền tín hiệu và hoạt động của enzym. Tôm là thực phẩm rất giàu axit béo, phospholipid, axit béo không bão hòa đơn, axit béo không bão hòa đa và axit béo bão hòa, khiến loài giáp xác này trở thành nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu tuyệt vời.

Nghiên cứu của Đại học Democritus cung cấp phân tích chuyên sâu về giá trị dinh dưỡng và đặc tính hoạt tính sinh học của tôm và các sản phẩm phụ của nó, làm nổi bật các đặc tính chống viêm, chống oxy hóa, chống huyết khối, chống viêm, chống tiểu đường và các đặc tính thúc đẩy sức khỏe khác. Những phát hiện chính bao gồm:

Tôm rất giàu các hoạt chất sinh học, bao gồm axit béo không bão hòa đa n-3 (PUFA), phospholipid (PL), carotenoid và hợp chất phenolic.

Chiết xuất tôm đã chứng minh được tác dụng tích cực đối với sức khỏe con người trong nhiều nghiên cứu in vitro, trong cơ thể sống và có đối chứng ngẫu nhiên. Những tác dụng này bao gồm giảm viêm, bảo vệ chống lại stress oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.

Lipid từ đuôi tôm và các sản phẩm phụ có thể được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm thực phẩm (làm phụ gia thức ăn hoặc chất tăng hương vị tự nhiên), dược phẩm (làm phụ gia pha chế thuốc), dược phẩm chức năng (làm chế độ ăn bổ sung n-3) và dược mỹ phẩm (làm sản phẩm chăm sóc da).

Thành phần lipid trong tôm thay đổi tùy theo loài và chịu ảnh hưởng của các yếu tố nội sinh và ngoại sinh, chẳng hạn như giới tính, môi trường sống, chế độ ăn và phương pháp nuôi và cách chế biến.

Phương pháp chiết xuất và chế biến cũng ảnh hưởng đến thành phần lipid của tôm. Các dung môi phân cực như etanol có hiệu quả hơn trong việc chiết xuất các thành phần phân cực, bao gồm phospholipid, trong khi n-hexan tốt hơn cho chất béo bão hòa. Nấu ăn có thể làm thay đổi nồng độ của một số loại chất béo nhất định.

Tôm thẻ chân trắngChiết xuất tôm đã chứng minh được tác dụng tích cực đối với sức khỏe con người. Ảnh: Sưu tầm

Theo kết quả nghiên cứu, những lợi ích sức khỏe chính của việc tiêu thụ tôm bao gồm:

Sức khỏe tim mạch: Hàm lượng axit béo omega-3 dồi dào trong tôm góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ và các tình trạng liên quan đến tim khác.

Tác dụng chống viêm: Các đặc tính chống viêm của lipid tôm có thể giúp làm giảm tình trạng viêm mãn tính, một yếu tố chính gây ra nhiều bệnh mãn tính.

Hoạt động chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa như astaxanthin giúp bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa, có thể góp phần gây ra bệnh mãn tính.

Tác dụng chống huyết khối: Lipid tôm có thể giúp ngăn ngừa hình thành cục máu đông, giảm nguy cơ huyết khối.

Phòng ngừa ung thư: Một số nghiên cứu cho thấy lipid tôm có thể có đặc tính chống ung thư, mặc dù cần nghiên cứu thêm.

Sức khỏe thần kinh: Axit béo omega-3, có nhiều trong tôm, rất cần thiết cho chức năng não và có thể đóng vai trò ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.

Trong khi tôm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, cần phải nghiên cứu thêm để hiểu đầy đủ về cơ chế hoạt động của các hợp chất hoạt tính sinh học và để đánh giá cao các phụ phẩm từ tôm. Ngoài ra, việc khám phá các cách để tối ưu hóa các hoạt động nuôi tôm và giảm thiểu chất thải trong quá trình chế biến sẽ rất quan trọng để tối đa hóa tính bền vững và khả năng kinh tế của loại hải sản có giá trị này.


Đăng ngày 13/01/2025
L.X.C @lxc
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Rùa biển trong sách đỏ sa vào lưới ngư dân Đà Nẵng

Một cá thể đồi mồi dứa nặng khoảng 17kg, thuộc loài nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam, vừa được một ngư dân tại Đà Nẵng tự nguyện bàn giao sau khi vô tình mắc vào lưới. Lực lượng chức năng sau đó đã phối hợp thả cá thể rùa biển này trở về môi trường tự nhiên an toàn.

Rùa biển
• 05:11 06/12/2025

Giá tôm thẻ tăng vọt, người nuôi ở Đồng Nai phấn khởi

Những ngày đầu tháng 12, giá tôm thẻ chân trắng tại xã Phước An (huyện Nhơn Trạch, Đồng Nai) đang tăng mạnh, mang lại niềm vui lớn cho người nuôi. Không khí thu hoạch trở nên tất bật khi thương lái từ nhiều tỉnh thành, đặc biệt là phía Bắc, tìm về thu mua tận ao.

Thu hoạch tôm
• 05:11 06/12/2025

Kinh tế tuần hoàn nuôi trồng thủy sản là đổi mới sáng tạo

Phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh là mục tiêu bao trùm hiện nay và đó là quá trình đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ để chuyển đổi mô hình.

Mô hình nuôi tôm
• 05:11 06/12/2025

Cuộc đua Net Zero: Ao tôm của bạn đã sẵn sàng cho hộ chiếu carbon?

Năm 2026 là mốc bắt đầu siết chặt quy định về khí thải, mở ra cuộc sàng lọc khốc liệt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Net Zero
• 05:11 06/12/2025

Loại cá bị chê tanh bất ngờ 'lên đời' thành đặc sản, được săn lùng không kém cá biển đắt đỏ

Khi nói đến thực phẩm giàu omega-3, nhiều người thường nghĩ ngay đến các loại cá biển đắt đỏ như cá hồi hay cá ngừ. Thế nhưng, ít ai biết rằng cá mè – loài cá nước ngọt quen thuộc, giá rẻ và thường bị chê tanh – lại sở hữu một nguồn omega-3 dồi dào, không hề thua kém nhiều loại cá biển.

Cá mè
• 05:11 06/12/2025
Some text some message..