Độc đáo nghề làm khô nhái

Từ soi nhái đến sản xuất chuyên nghiệp

Bảy Núi từ lâu vốn nổi tiếng với nghề soi nhái, cung cấp nhái tươi cho khắp nơi trong tỉnh An Giang. Những lúc cao điểm, chỉ riêng xã Vĩnh Trung (huyện Tịnh Biên) đã có 30 - 40 người hành nghề soi nhái. Ông Nguyễn Văn Tổng - một trong những “cao thủ” trong “đội quân” soi nhái ở đây cho biết: “Mấy năm trước còn khỏe, mỗi đêm tôi đi bộ cả chục cây số, bắt được 5 – 7kg nhái, mùa cao điểm thì cả chục ký”.

Do đặc thù là vùng bán sơn địa, phù hợp cho loài nhái sinh sôi phát triển nên không đâu tập trung nhiều người soi nhái như Bảy Núi. Vào mùa mưa, “đội quân” soi nhái ở đây có thể lên tới hàng trăm người. Vào mùa nước nổi, “ruộng dưới” (dưới đồng bằng) bị ngập, còn “ruộng trên” (ruộng ven chân núi) vẫn là nơi sinh sống lý tưởng của nhái, vì thế ở Bảy Núi nghề soi nhái kiếm ăn quanh năm.

Nói về sự ra đời của khô nhái, ông Tổng lý giải: “Ăn không hết thì làm khô mắm, thói quen của cư dân từ thời khai mở vùng đất phương Nam là vậy. Tuy nhiên xưa nay người ta chỉ làm khô các loại cá, chứ có ai làm khô nhái bao giờ. Chẳng qua tôi ăn không hết thì phơi khô để dành”. Vậy mà ngay những người làm khô nhái cũng không ngờ rằng, bây giờ khô nhái đã trở thành một đặc sản, món khoái khẩu của dân nhậu. Ông Tổng kể: Ban đầu tôi cũng chế biến như làm với khô cá là lột da, móc hết ruột rồi ướp muối đem phơi. Mấy bữa có bạn nhậu tới nhà chơi, “kẹt mồi” nên đem món nhái phơi khô đi rang mở nhậu. Rồi bạn nhậu nào cũng khen, ai ăn cũng nghiền. Ban đầu làm ít, sau làm nhiều thì chuyển qua bán luôn.

“Hữu xạ tự nhiên hương”

Chị Nguyễn Thị Kim Chi, một trong những người làm khô nhái khá lớn ở Vĩnh Trung cho biết: Hiện tôi tiêu thụ khoảng 30 - 40kg nhái tươi/ngày, làm ra trên dưới 10kg khô. Giá bán sỉ khô nhái dao động từ 250.000 – 300.000 đồng/kg. Thực sự thì trước đây, các quán ăn, nhà hàng cũng có khô nhái với những cái tên khá “sốc” như: “Bò tọt”, “vũ nữ chân dài”… nhưng hồi đó các chủ quán phải lấy hàng tận Nam Vang (Campuchia).

Ông Tổng cho biết: “Tôi chính thức làm khô nhái bán mới hơn 2 năm nay, chủ yếu là người ta tự tìm đến mua, rồi bỏ mối lại cho các quán ăn, nhà hàng”. Nguyên tắc của ông Tổng là “hữu xạ tự nhiên hương”, không đi chào hàng hay quảng bá ở đâu mà tập trung lo chất lượng cho “ngon lành” thì tự nhiên mọi người sẽ tìm đến mình thôi. “Ngon lành” theo ông Tổng là giá cả hợp lý, làm hàng như “làm cho chính mình ăn, không ướp bậy bạ, chất bảo quản hay chất tạo mùi, màu”.

Có lẽ nhờ tuân thủ nguyên tắc đó mà hàng của gia đình ông làm ra không đủ bán, nhiều thương lái còn mua hàng ông “đi” ngược lên Campuchia. Hiện nay, khô nhái do gia đình ông Tổng làm ra chỉ có thương hiệu “truyền miệng” rất miệt vườn là “khô nhái Bảy Xuân”. Khô nhái thành phẩm cứ cho vào túi nylon trơn mà bán đi khắp nơi.

Soi nhái ở Vĩnh Trung là nghề mưu sinh của nhiều hộ nghèo. Nếu được quan tâm chăm lo, tạo điều kiện thì chắc chắn nghề làm khô nhái sẽ giúp hộ nghèo có thêm cơ hội tăng thu nhập”. Ông Chau Thonl - Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Trung.