_1733283469.jpg)
Sơ lược nguyên nhân và đặc điểm EMS
Hội chứng EMS do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus mang gen độc tố PirA và PirB gây ra. Hai gen này phá hủy gan tụy tôm, làm giảm khả năng hấp thụ dinh dưỡng và gây tử vong nhanh chóng. Bệnh thường xuất hiện ở tôm trong 20–30 ngày đầu thả nuôi, gây thiệt hại lớn nếu không được phát hiện sớm.
Môi trường nuôi kém vệ sinh là một trong những nguyên nhân chính kích hoạt gen độc tố. Theo các nghiên cứu quốc tế, yếu tố như nhiệt độ cao, nồng độ oxy thấp, và độ mặn không ổn định làm tăng khả năng phát triển của vi khuẩn này. Đây là lý do tại sao việc quản lý môi trường ao nuôi đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Phân tích các chiến lược phòng chống EMS ít được khai thác
Một trong những tiến bộ đáng chú ý gần đây là công nghệ gene trong chẩn đoán sớm EMS. Với hệ thống CRISPR-Cas, người nuôi có thể phát hiện nhanh vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus chỉ trong vòng 30 phút, giúp xử lý kịp thời trước khi bệnh lây lan rộng. Đồng thời, các bộ kit xét nghiệm di động ngày càng được cải tiến để dễ sử dụng tại hiện trường.
Ngoài ra, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT) cũng đang được áp dụng vào quản lý ao nuôi. Các thiết bị cảm biến hiện đại giúp giám sát liên tục các chỉ số nước như pH, nhiệt độ, và oxy hòa tan. Dữ liệu được phân tích theo thời gian thực thông qua hệ thống AI, cung cấp cảnh báo sớm để người nuôi đưa ra các biện pháp điều chỉnh phù hợp.
Những phát triển công nghệ phòng chống EMS trên thế giới
Trên thế giới, việc cải tiến probiotic đang nhận được sự quan tâm lớn. Các dòng vi sinh vật mới đã được chứng minh có khả năng cạnh tranh sinh học mạnh mẽ với Vibrio, từ đó giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Một nghiên cứu tại Thái Lan cho thấy việc bổ sung probiotic giúp giảm tới 40% tỷ lệ nhiễm EMS trong ao nuôi.
Bên cạnh đó, enzyme sinh học cũng là một giải pháp tiềm năng. Các enzyme này có khả năng phân hủy độc tố PirA/PirB, giảm tác động của vi khuẩn lên gan tụy tôm. Thử nghiệm thực tế tại Ấn Độ đã chứng minh hiệu quả của enzyme sinh học trong việc giảm tỷ lệ tử vong xuống dưới 20%.
Lạm dụng kháng sinh trong nuôi tôm không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm xuất khẩu. Ảnh: Tép Bạc
Giải pháp sinh thái thay thế kháng sinh
Lạm dụng kháng sinh trong nuôi tôm không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm xuất khẩu. Do đó, các giải pháp sinh thái đang được ưu tiên áp dụng.
Một số nghiên cứu tại Hàn Quốc cho thấy chiết xuất từ rong biển nâu (brown algae) có khả năng ức chế sự phát triển của vi khuẩn Vibrio. Ngoài ra, vi tảo Spirulina và Chlorella không chỉ tăng cường miễn dịch cho tôm mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm EMS một cách tự nhiên.
Trường hợp điển hình thành công
Malaysia và Ecuador đã áp dụng thành công các mô hình nuôi tôm bền vững để kiểm soát EMS. Tại Malaysia, việc kết hợp hệ thống tuần hoàn nước (RAS) với cảm biến thông minh đã giúp duy trì môi trường ao nuôi ổn định, hạn chế dịch bệnh. Trong khi đó, Ecuador đã tăng tỷ lệ sống của tôm lên trên 80% nhờ vào việc sử dụng probiotic tiên tiến kết hợp với quản lý môi trường nghiêm ngặt.
Những trường hợp này cho thấy rằng việc áp dụng các công nghệ mới không chỉ giúp kiểm soát dịch bệnh mà còn cải thiện hiệu quả kinh tế cho người nuôi tôm.
_1733283469.jpg)
