Làm gì để phát triển bền vững ngành tôm Việt Nam?

Với mục tiêu xuất khẩu đạt 10 tỷ USD vào năm 2025, ngành tôm Việt Nam đã và đang trở thành tốp đầu các quốc gia nuôi tôm nước lợ trên thế giới.

Làm gì để phát triển bền vững ngành tôm Việt Nam?
Thu hoạch tôm ở Nghệ An. Ảnh: Báo Nghệ An

Hành động quốc gia ngành tôm Việt 

Xác định được giá trị kinh tế mang lại từ con tôm Việt, đầu năm 2018 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã ký ban hành Kế hoạch hành động quốc gia phát triển ngành tôm Việt Nam đến năm 2025. Theo đó, mục tiêu phát triển ngành tôm Việt Nam trở thành ngành công nghiệp sản xuất lớn, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường sinh thái; nâng cao chất lượng, giá trị, hiệu quả sản xuất và sức cạnh tranh của sản phẩm tôm Việt Nam, mang lại lợi ích cho người dân, doanh nghiệp và nền kinh tế đất nước. 

Cụ thể, ngành tôm đang phát huy tiềm năng về điều kiện tự nhiên, các lợi thế về thị trường, công nghệ chế biến và kinh nghiệm của người dân để phát triển hiệu quả, bền vững, thích với biến đổi khí hậu. Đồng thời phát triển ngành tôm theo quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao và các thành tựu khoa học kỹ thuật mang tính đột phá, thân thiện môi trường, phù hợp với đặc điểm sinh thái từng vùng để tăng năng suất, tạo ra khối lượng sản phẩm lớn, có chất lượng cao. 

Kế hoạch hành động cũng nêu rõ phát triển sản xuất gắn chặt với nhu cầu thị trường tiêu thụ sản phẩm, nâng cao chất lượng và xây dựng thương hiệu cho sản phẩm tôm Việt Nam; đầu tư phát triển ngành tôm theo tư duy hệ thống và chuỗi giá trị; trong đó doanh nghiệp đóng vai trò dẫn dắt và là động lực của toàn chuỗi giá trị. Bên cạnh đó, tổ chức lại sản xuất theo hướng hợp tác, liên kết các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ để tạo vùng sản xuất nguyên liệu tập trung quy mô lớn, tạo đầu mối để liên kết với các doanh nghiệp cung ứng đầu vào và tiêu thụ sản phẩm. 

Theo kế hoạch, giai đoạn 2017-2020, ngành tập trung sản xuất tăng năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm tôm Việt Nam thông qua áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ, tổ chức lại sản xuất; xây dựng nền tảng cần thiết để thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững. Theo đó, tổng diện tích nuôi tôm nước lợ giai đoạn này 710.000ha, ước đạt sản lượng hơn 832.000 tấn, cho giá trị kim ngạch xuất khẩu 5,5 tỷ USD.

Giai đoạn 2021-2025, đẩy mạnh nhân rộng ngành công nghiệp tôm công nghệ cao tại các vùng sản xuất trọng điểm; vùng nuôi tôm hữu cơ được áp dụng công nghệ để nâng cao năng suất, giá trị sản phẩm dựa trên các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý; hệ thống cơ sở hạ tầng, dịch vụ kỹ thuật được đầu tư đồng bộ. Với tổng diện tích tôm nuôi đạt 750.000ha, sản lượng sẽ đạt hơn 1,1 triệu tấn, với giá trị kim ngạch xuất khẩu 10 tỷ USD. 

Thành tựu và thách thức

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản, từ đầu năm đến nay tình hình nuôi trồng thủy cả nước tăng trưởng ổn định. Diện tích nuôi tôm nước lợ năm tháng đầu năm đạt gần 637.000ha, bằng 102% so với cùng kỳ năm 2017. Sản lượng thu hoạch gần 200.000 tấn, bằng 111,1% so với cùng kỳ năm 2017. Kim ngạch xuất khẩu bốn tháng đầu năm đạt hơn 1 tỷ USD, tăng 13,3% so với cùng kỳ. 

Theo Tổng cục Thủy sản, diện tích và sản lượng thu hoạch tăng chủ yếu từ tôm thẻ chân trắng. Nguyên nhân do cuối năm 2017 giá tôm nguyên liệu tăng cao, nhất là tôm thẻ chân trắng, người nuôi được mùa. Bên cạnh đó, công nghệ nuôi tôm được cải tiến, một số quy trình nuôi tiên tiến được áp dụng đã góp phần tăng sản lượng. 

Tuy nhiên, ngành nuôi tôm đang đứng trước không ít khó khăn, nhất là giá tôm thẻ chân trắng đã và đang sụt giảm mạnh, đặc biệt là từ đầu tháng Năm đến nay. Thị trường tiêu thụ tôm cũng đang gặp nhiều khó khăn do rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu, dự báo thị trường chưa kịp thời; sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, chưa phát huy được thế mạnh của tôm Việt Nam; hiện tượng bơm chích tạp chất vào tôm chưa được xử lý triệt để...

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị “Các giải pháp trọng tâm để phát triển ngành tôm bền vững,” tổ chức tại Bạc Liêu đầu tháng Sáu, ông Nguyễn Xuân Cường, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn lưu ý Tổng cục Thủy sản, các Hiệp hội Thủy sản phải làm tốt công tác dự tính, dự báo để khuyến cáo cho người dân nuôi tôm cung ứng đủ cho nhu cầu thị trường, tránh tình trạng nguồn cung vượt cầu như thời gian vừa qua. 

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, thời gian tới, thị trường tôm sẽ khởi sắc trở lại, các doanh nghiệp bắt đầu thu mua mạnh, do đó người nuôi tôm phải thật sự bình tĩnh, không nên hoang mang, dao động trước giá tôm sụt giảm như hiện nay mà bán tháo gây thất thoát, thua lỗ. 

Nâng tầm con tôm Việt 

Ngoài diện tích, năng suất, sản lượng được tính toán khá kỹ, sát với tình hình thực tế, ngành nuôi tôm nước ta đã và đang quan tâm, chú trọng nâng cao chất lượng, giá trị con tôm; trong đó cần nâng tầm giá trị con tôm Việt trên thị trường quốc tế. 

Để làm được điều này, Tổng cục Thủy sản khuyến cáo người nuôi tôm hướng đến sản xuất tôm sạch, tuyệt đối không sử dụng chất cấm, lạm dụng thuốc, hóa chất trong nuôi tôm. Xử lý và tiêm chích tạp chất vào tôm, duy trì chất lượng sản phẩm, thực hiện sản xuất sạch, an toàn, đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Bên cạnh việc thúc đẩy sản xuất sản phẩm giá trị gia tăng; ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật cao trong sản xuất, giảm rủi ro, nhằm giảm giá thành đầu vào, tăng giá trị đầu ra, ngành tiếp tục phát triển nuôi tôm sú, thẻ; tăng cường đào tạo, tập huấn, chuyển giao kỹ thuật. Đồng thời tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người nuôi về vai trò kết nối sản xuất cung ứng giống tốt; kiểm soát chặt chẽ dịch bệnh trên tôm nuôi và tôm nguyên liệu. Mặt khác, tăng cường xây dựng, phát triển vùng nuôi an toàn dịch bệnh; đẩy mạnh kiểm soát chất lượng tôm nguyên liệu nhập khẩu về Việt Nam. 

Ngoài ra, ngành tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu; thực hiện hợp tác, liên kết theo chuỗi để gắn sản xuất với thị trường, cùng chia sẻ lợi ích, giảm thiểu rủi ro khi thị trường biến động, giảm khâu trung gian. 

Tổng cục Thủy sản cũng lưu ý ngành chức năng bám sát diễn biến cung, cầu và giá tôm ở thị trường xuất khẩu, thông tin kịp thời tới người nuôi tôm có kế hoạch sản xuất phù hợp; phát triển các kênh phân phối nhằm đẩy mạnh tiêu thụ tôm tại thị trường nội địa bao gồm cả sản phẩm tươi sống và giá trị gia tăng.

Nhằm đảm bảo giá và chất lượng tôm nuôi, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) khuyến cáo người nuôi tôm nên tiếp tục thả nuôi với mật độ thưa, giãn thời gian vụ, kết nối thông tin chủ động với doanh nghiệp chế biến xuất khẩu; doanh nghiệp chế biến xuất khẩu tăng cường phát triển sản phẩm giá trị gia tăng; có chính sách hỗ trợ về vốn; có giải pháp xây dựng thương hiệu tôm Việt. 

Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam lạc quan cho biết, giá trị xuất khẩu tôm giai đoạn 2016-2018 tăng trưởng mạnh; trong đó mạnh nhất thị trường EU, Trung Quốc, Mỹ... Theo nhận định của VASEP, nhu cầu tiêu thụ tôm của các nước sẽ tăng mạnh trong thời gian tới, chậm nhất là đầu quý 3/2018.

Vietnamplus
Đăng ngày 26/06/2018
Huỳnh Sử
Kinh tế

Xuất khẩu một tháng trở lại tỷ đô sau 27 tháng

Tháng 10/2024, xuất khẩu thủy sản 1,1 tỷ USD, tăng gần 31% so với cùng kỳ năm ngoái và đây là lần đầu tiên sau 27 tháng kể từ tháng 6/2022 đã trở lại mức tỷ đô một tháng. Lũy kế 10 tháng đầu năm 2024 đạt 8,33 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm ngoái với các mặt hàng chủ lực và các thị trường chính đều tăng.

Tôm thẻ
• 10:00 25/11/2024

Điểm mặt rào cản chuyển đổi xanh trong chế biến tôm đông lạnh

Chuyển đổi xanh trong ngành chế biến thủy sản, đặc biệt là tôm đông lạnh, không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường quốc tế. Tuy nhiên, hành trình này đang gặp nhiều rào cản lớn liên quan đến chi phí, cơ sở hạ tầng và quản lý năng lượng.

Chế biến tôm
• 10:29 21/11/2024

Cua ghẹ Việt Nam tăng trưởng ấn tượng khi hút hàng tại Trung Quốc

Xuất khẩu cua ghẹ và các loại giáp xác khác của Việt Nam đang có sự bứt phá ngoạn mục trên thị trường quốc tế, đặc biệt là tại Trung Quốc. Số liệu từ tháng 9/2024 cho thấy, ngành hàng này tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng, mở ra nhiều cơ hội phát triển trong thời gian tới.

Ghẹ
• 09:34 20/11/2024

Xuất khẩu cua ghẹ và nhuyễn thể tiếp tục tăng từ đầu năm đến nay

Ngành thủy sản Việt Nam đã ghi nhận những tín hiệu khả quan trong xuất khẩu, đặc biệt đối với nhóm sản phẩm cua ghẹ và nhuyễn thể có vỏ. Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản cả nước đã đạt mức ấn tượng trong tháng 10/2024, với kim ngạch hơn 1 tỷ USD, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhuyễn thể
• 11:14 18/11/2024

Loài tảo mới làm thức ăn cho cá tôm

Các nhà nghiên cứu Philippines tại Trung tâm Phát triển Thủy sản Đông Nam Á (SEAFDEC/AQD) đang thử nghiệm “tảo spaghetti”, có tên khoa học là Chaetomorpha linum, trong thành phần thức ăn cho cá và tôm nhằm giảm chi phí thức ăn thủy sản.

Tảo
• 00:57 27/11/2024

Thực hư trị bệnh EHP trong nuôi tôm

EHP (Enterocytozoon hepatopenaei) là một loại vi khuẩn ký sinh nội bào gây bệnh nghiêm trọng trên tôm nuôi. Loại vi khuẩn này làm suy giảm khả năng tiêu hóa và tăng trưởng của tôm, dẫn đến thiệt hại kinh tế lớn cho người nuôi.

Tôm bệnh EHP
• 00:57 27/11/2024

Tiềm năng phát triển nghề nuôi hải sâm tại Bình Định

Hải sâm hay còn có tên gọi khác là đỉa biển hay sâm biển là một loài động vật biển chuyên ăn các loại xác chết của các loài động vật khác, vì lý do đó nên chúng còn thường được gọi là "Lao công của biển cả".

Hải sâm
• 00:57 27/11/2024

Bình Định tiếp tục hỗ trợ chi phí nguyên liệu cho 07 tàu cá trong đợt bổ sung năm 2023

Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định vừa có quyết định số 3840/QĐ-UBND ngày 05/11/2024 phê duyệt đợt bổ sung năm 2023 cho các tàu cá được hỗ trợ kinh phí theo Quyết định số 48/2010/QĐ-TTg ngày 13/7/2010 của Thủ tướng Chính phủ.

Tàu thuyền
• 00:57 27/11/2024

Chứng nhận ASC cho 1.860 ha tôm-rừng của 375 hộ dân

Ngày 21/11/2024, ở xã Tân Ân Tây (Ngọc Hiển, Cà Mau), 1.860 ha tôm-rừng của 375 hộ dân được tổ chức Bureau Veritas trao chứng nhận ASC và đây là chứng nhận ASC nhóm cho tôm-rừng đầu tiên tại Việt Nam cũng như trên thế giới.

Tôm rừng
• 00:57 27/11/2024
Some text some message..