Một số sai lầm cần tránh khi cho tôm ăn

Thức ăn là yếu tố chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi phí nuôi trồng. Để nuôi tôm thành công, người nuôi cần quản lý tốt chế độ ăn của tôm. Tuy vậy, nhiều hộ nuôi vẫn mắc phải một số sai lầm phổ biến trong việc cho tôm ăn.

Cho tôm ăn
Quản lý chế độ ăn của tôm là yếu tố quyết định khi nuôi tôm. Ảnh: Tép Bạc

Một số sai lầm khi cho tôm ăn

Cho tôm ăn quá nhiều (hoặc quá ít)

Đây là sai lầm phổ biến nhất, nhiều người nuôi mong muốn tôm tăng trọng lượng một cách nhanh chóng nhờ cho ăn nhiều, nhưng điều này có thể dẫn đến nhiều hệ lụy. Việc cho tôm ăn quá nhiều sẽ dẫn đến dư thừa thức ăn, gây ô nhiễm môi trường ao nuôi, làm giảm hàm lượng oxy hòa tan trong nước, ảnh hưởng đến sức khỏe tôm. 

Ngược lại, cho tôm ăn quá ít sẽ không đủ dinh dưỡng cho tôm phát triển, tôm chậm lớn, kích thước không đồng đều, dễ mắc bệnh và đặc biệt kéo dài thời gian nuôi. Khi tôm lột, tỷ lệ hao hụt cao vì đàn tôm đói, những con tôm lột yếu sẽ có khuynh hướng bị tấn công bởi những con khỏe hơn.

Để khắc phục, người nuôi cần xác định nhu cầu dinh dưỡng của tôm, tính toán lượng thức ăn theo từng giai đoạn phát triển. Nhìn chung, nhu cầu dinh dưỡng của tôm tăng dần theo kích cỡ tôm. Ngoài ra, người nuôi cũng cần theo dõi tình trạng sức khỏe của tôm và các tác động ngoại cảnh (nắng nóng, thời tiết mưa nhiều,...) để điều chỉnh lượng thức ăn cho phù hợp.

Cho tôm ăn không đúng thời gian

Thời gian cho tôm ăn cũng rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến hiệu suất tiêu hóa và hấp thu của tôm. Nếu cho tôm ăn vào ban ngày khi nhiệt độ cao và ánh sáng mạnh, sẽ làm giảm khả năng tiêu hóa của tôm, do đó làm giảm tỷ lệ chuyển hóa thức ăn. Nếu cho tôm ăn vào ban đêm, khi nhiệt độ thấp và ánh sáng yếu, sẽ làm tăng khả năng tiêu hóa của tôm, do đó làm tăng tỷ lệ chuyển hóa thức ăn. 

Người nuôi cần chia nhỏ lượng thức ăn thành nhiều lần trong ngày. Thời điểm cho ăn tốt nhất là vào buổi sáng sớm và buổi chiều muộn, khi nhiệt độ và ánh sáng vừa phải. Lúc trời mưa lớn nên tránh cho ăn vì sẽ xảy ra hiện tượng dao động nhiệt độ và độ mặn ảnh hưởng đến khả năng bắt mồi của tôm.

Phân bố lượng thức ăn không đồng đều

Nếu cho tôm ăn không đồng đều, sẽ gây ra hiện tượng “phân đàn phân cỡ”, chênh lệch kích thước và trọng lượng giữa các con tôm trong ao nuôi.

Tôm phân đànHiện tượng "phân đàn phân cỡ” tôm trong ao nuôi. Ảnh: thuysan247.com

Người nuôi cần chú ý nên rải thức ăn đều khắp ao, nếu diện tích ao nuôi lớn, có thể sử dụng các thiết bị như máy cho ăn tự động, máy quay thức ăn, máy phun thức ăn để cho tôm ăn hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, do tôm thường bơi ngược dòng nước, chính vì thế, nên rải thức ăn theo dòng nước chảy. Có thể điều khiển dòng nước chảy bằng các máy quạt nước sắp xếp theo hệ thống sao cho có thể gom chất thải vào giữa ao. Khu vực chất thải gom này được đánh dấu bằng tre hoặc phao để tránh việc rải thức ăn vào những vị trí này. Ngoài ra, cũng nên tránh rải thức ăn vào nơi nước chảy yếu, nơi có nền đáy ao không được sạch. 

Chọn thức ăn không phù hợp

Thức ăn cho tôm được sản xuất theo từng kích cỡ phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm. Nhiều người nuôi còn bị ảnh hưởng bởi cách nuôi truyền thống, chỉ cho ăn theo một loại duy nhất. 

Người nuôi cần phải tìm hiểu và nắm rõ các loại thức ăn phù hợp với từng giai đoạn phát triển của tôm. Ví dụ, Đối với tôm nuôi từ ngày 0 – 60 ngày thì không nên cho ăn thức ăn có hàm lượng đạm quá cao vượt trên 38%. Vì giai đoạn này tôm còn nhỏ hệ tiêu hóa chưa khỏe mạnh lượng đạm cao sẽ làm khó tiêu, khó hấp thụ được thức ăn cũng như dinh dưỡng. Khi tôm từ 60 ngày trở lên giai đoạn này tôm đã lớn khỏe mạnh cần tăng thêm hàm lượng đạm từ 40% và tăng dần theo thể trọng của tôm nhằm cung cấp đủ chất dinh dưỡng đáp ứng cho sự phát triển thể trạng của tôm. Bên cạnh đó, nên ưu tiên chọn các loại thức ăn chất lượng từ các nhà cung cấp uy tính, đảm bảo sức khỏe cho đàn tôm.

Cách tính toán thức ăn cho tôm

Có nhiều phương pháp tính toán lượng thức ăn cho tôm. Một số phương pháp thường được áp dụng như sau:

Tính toán dựa vào trọng lượng tôm: Đây là cách tính toán phổ biến nhất, trọng lượng thức ăn cho ăn sẽ tính theo phần trăm so với trọng lượng tổng số tôm có trong ao nuôi.

Công thức: 

  • Lượng thức ăn (kg) = Tổng trọng lượng tôm (kg) * Tỷ lệ (%)
Trọng lượng tôm (g)Lượng thức ăn (%)
29.5
35.8
5

5.3

74.1
103.3
123
152.6
202.1
251.5
301.3

Bảng tỷ lệ % thức ăn theo trọng lượng tôm. Ảnh: Tạp chí con tôm

Ví dụ như: Trọng lượng của 1 con tôm trong ao nuôi là 6,7gam, số tôm có trong ao nuôi là 270.000 con, như vậy, tổng trọng lượng tôm là 6,7g x 270.000 con = 1.809 kg. Căn cứ vào bảng % thức ăn theo trọng lượng tôm, 6,7g/con sẽ tương đương với mức 4,1% thức ăn so với tổng trọng lượng cả đàn tôm là 1.809kg. Do đó ta tính được lượng thức ăn cho 270.000 con tôm 1 ngày là 1.809kg x 4,1% = 74kg/ngày. 

  • Lượng thức ăn (một lần) = Lượng thức ăn một ngày/ Tổng số lần cho ăn trong ngày

Ví dụ: Nếu một ngày, người nuôi cho tôm ăn 5 cử => Lượng thức ăn một lần = 74kg / 5 = 14,8kg.

Lưu ý: Tỷ lệ thức ăn còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố tôm ăn ít hay nhiều do tác động môi trường nuôi. Ngoài  việc kết hợp bảng cho ăn dựa vào trọng lượng tôm thì người nuôi cũng cần kết hợp với việc kiểm soát thức ăn cho vào nhá để có thể điều chỉnh lượng thức ăn cụ thể và chính xác nhất vào từng thời điểm. Thức ăn cho vào nhá sẽ được kiểm tra sau 1,5 – 2,5 tiếng tùy vào từng giai đoạn nuôi. Việc kiểm tra nhá sau khi cho ăn nhằm giúp bà con điều chỉnh được lượng thức ăn phù hợp với nhu cầu của tôm.

Trọng lượng (g)Thức ăn (g/kg/nhá)Thời gian kiểm tra (tiếng)
1.5 - 4.012.5
5.0 - 8.022.5
9.0 - 16.032
17.0 - 22.042
23.0 - 33.051.5

Bảng tính lượng thức ăn cho vào nhá. Ảnh: Tạp chí con tôm

Lượng thức ăn thừa (%)Điều chỉnh
0Tăng 5%
30Giữ nguyên
60 - 70Giảm 5%
90Giảm 10%
100Giảm 30%

Bảng điều chỉnh lượng thức ăn sau khi kiểm tra nhá cho ăn. Ảnh: Tạp chí con tôm

Tính toán theo năng lượng của thức ăn: Đây là cách tính toán hiện đại hơn, nhu cầu năng lượng của tôm được xác định dựa trên các yếu tố như trọng lượng, nhiệt độ, mật độ và sức khỏe của tôm. Năng lượng của thức ăn được xác định dựa trên thành phần dinh dưỡng và hàm lượng protein của thức ăn. Cách tính toán này có ưu điểm là chính xác hơn và tiết kiệm hơn, nhưng cũng yêu cầu có nhiều thông tin và thiết bị hỗ trợ.

Công thức: Lượng thức ăn = Nhu cầu năng lượng của tôm (kcal) / Năng lượng của thức ăn (kcal/kg). 

Người nuôi cần lựa chọn phương pháp tính toán thức ăn phù hợp với điều kiện thực tế của ao nuôi. 

Tóm lại, quản lý chế độ ăn cho tôm là một phần quan trọng trong quy trình nuôi tôm. Việc tránh các sai lầm thường gặp và áp dụng các biện pháp khắc phục phù hợp sẽ giúp cải thiện hiệu suất nuôi trồng, tối ưu hóa tỷ lệ chuyển đổi thức ăn và đảm bảo rằng tôm phát triển khỏe mạnh. Sự quan tâm và kiểm soát đều đặn đối với chế độ ăn, giúp người nuôi đạt được lợi nhuận tốt từ công việc nuôi tôm của mình.

Đăng ngày 09/10/2023
Kian @kian
Kỹ thuật

Biện pháp quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm

Thức ăn trong nuôi tôm chiếm một phần chi phí khá cao. Quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm là một yếu tố quan trọng giúp tăng trưởng tôm khỏe mạnh, giảm chi phí, mang lại lợi nhuận cho người nuôi tôm và bảo vệ môi trường. Dưới đây là một số biện pháp quản lý thức ăn hiệu quả trong nuôi tôm:

Tôm thẻ
• 10:00 17/01/2025

Các biện pháp xử lý nước trước khi thả tôm

Đối với người nuôi tôm, việc xử lý nước nuôi tôm là rất quan trọng. Khi nguồn nước trong ao luôn sạch, sẽ giúp cho tôm khỏe mạnh, mau lớn và phòng tránh được rất nhiều loại bệnh. Sau đây là biện pháp xử lý nước trước khi thả tôm vào ao nuôi.

Xử lý nước
• 11:39 15/01/2025

Điểm danh các dấu hiệu tôm đang thiếu hụt dinh dưỡng

Tôm là loài sinh vật nhạy cảm với môi trường sống và chế độ dinh dưỡng. Khi thiếu hụt dinh dưỡng, tôm sẽ biểu hiện qua những dấu hiệu rõ rệt trên cơ thể và hành vi. Nhận biết sớm những dấu hiệu này giúp người nuôi có biện pháp khắc phục kịp thời, tránh gây thiệt hại nghiêm trọng.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:23 14/01/2025

Kiểm soát dịch bệnh do virus trên cá rô phi

Cá rô phi là một trong những loài thuỷ sản được nuôi phổ biến nhất trên thế giới, đóng vai trò quan trọng trong kinh tế xã hội và an ninh lương thực. Tuy nhiên, dịch bệnh do virus trên cá rô phi gây ra những thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và sản lượng. Để đối phó, việc kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh đòi hỏi những chiến lược tổng thể, tích hợp và bền vững.

Cá rô phi
• 09:44 14/01/2025

Đốm trắng hoành hành trở lại trong thời gian gần đây

Trong thời gian gần đây, bệnh đốm trắng trên tôm nuôi đang có dấu hiệu bùng phát trở lại tại nhiều địa phương, gây lo ngại cho bà con nuôi tôm. Đây là bệnh do virus gây ra, có khả năng lây lan nhanh và gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Tôm thẻ chân trắng
• 21:05 21/01/2025

Top 10 loài cá cảnh nuôi trong nhà thu hút tài lộc và may mắn

Không gian sống của bạn sẽ trở nên sinh động hơn khi được tô điểm bởi những loài cá cảnh đẹp với màu sắc nổi bật. Không chỉ đóng vai trò trang trí, việc nuôi cá cảnh trong nhà còn mang ý nghĩa phong thủy, giúp thu hút tài lộc, may mắn, và mang đến sự cân bằng năng lượng cho gia chủ.

Các loài cá cảnh
• 21:05 21/01/2025

Tôm thẻ cần đáp ứng các yêu cầu gì khi xuất khẩu?

Trong báo cáo xuất khẩu hàng năm, tôm thẻ đóng vai trò là một trong những sản phẩm chủ lực đối với nhiều quốc gia nuôi trồng thủy sản như Việt Nam, Thái Lan và Ecuador. Tuy nhiên, để đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ các thị trường quốc tế như EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản, tôm thẻ cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Bài viết này sẽ tổng hợp những yêu cầu chính mà tôm thẻ cần đáp ứng khi xuất khẩu.

Tôm thẻ chân trắng
• 21:05 21/01/2025

Xử lý nấm đồng tiền trên ao bạt

Nấm đồng tiền hay còn gọi là nấm chân chó, là một loại địa y, có mùi tanh khó chịu, khi xuất hiện trong ao nuôi sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường ao và sức khỏe tôm nuôi, nghiêm trọng hơn là có thể gây thiệt hại lớn đến nguồn kinh tế của người nuôi.

Nấm đồng tiền
• 21:05 21/01/2025

Giá thành thức ăn thủy sản: Cân bằng chi phí và hiệu quả

Nuôi tôm hiện nay chi phí thức ăn chiếm phần lớn trong tổng chi phí sản xuất, có thể lên tới 50-70%. Do đó, việc cân bằng giữa giá thành và hiệu quả sử dụng thức ăn là yếu tố then chốt giúp người nuôi đạt được lợi nhuận bền vững. Để làm được điều này, người nuôi cần hiểu rõ về cách lựa chọn, sử dụng và quản lý thức ăn sao cho tối ưu.

Thức ăn
• 21:05 21/01/2025
Some text some message..