Nghề cá khát nguồn lực có chuyên môn

Ngoài khát nước ngọt, khát nguồn cung, khát giá bán, khát thị trường … nghề cá hiện nay còn đang khát nguồn nhân lực chuyên môn. Nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng ven biển có kinh tế trọng yếu là ngành thủy sản.

nhân lực thủy sản
Cơn khát nhân lực ngành thủy sản...

Năm 2020, nhóm ngành Nông nghiệp, trong đó có các lĩnh vực của nghề cá, sẽ thiếu khoảng 3,2 triệu lao động qua đào tạo, đây là dự báo của bà Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Học viện Nông Nghiệp Việt Nam. Cho thấy, bức tranh toàn cảnh của nghề cá trong những năm tới với nội lực phát triển mạnh nhưng nhân lực đảm trách lại khan hiếm.

Đầu vào ế ẩm, đầu ra khan hiếm 

Trong top những nhóm ngành mà người trẻ chọn để học tập bậc Đại học, Cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp luôn hiếm thấy những ngành Nông Lâm Ngư. Trong khi Việt Nam không thiếu các trường có chuyên môn đào tạo, cơ sở vật chất phục vụ học tập rất tốt, vùng ngư trường, nhà máy dành cho thực tập lại rất nhiều, nhưng vẫn đang “ế” sinh viên theo học. Trực tiếp dẫn đến thiếu học nguồn lực có đào tạo đảm trách cho nghề cá.

Điều này có thể dễ hiểu là do những định kiến của xã hội dành cho nhóm ngành nông nghiệp, mà nhất là thủy sản. Những quan niệm về nghề cá cực nhọc, một trong những nghề rất “lúa nước”, không thể làm giàu, hay đại loại là nghe “rất kém sang”. Người trẻ cũng sẽ thích nói rằng “em là sinh viên ngành Ngân hàng”, “ngành Quản trị” hoặc một ngành nào đó hơn là “em là sinh viên ngành Thủy Sản!”.

Mặt khác, người trẻ vẫn chưa nhận thức đúng về vai trò đặc biệt quan trọng của nghề cá nói riêng và nhóm các ngành Nông Lâm Ngư nói chung, đối với nền kinh tế, an ninh lương thực nước nhà. Và thật khó để yêu thích một thứ gì khi ta chưa hiểu về nó. Sự thiếu hụt nhân lực nghề cá cũng vậy! Đương nhiên, xã hội không ít những bạn trẻ có niềm đam mê đặc biệt với nghề cá nước nhà, và theo học các ngành có liên quan. Không ít các gương thành công với nghề, nhưng số lượng này vẫn còn rất nhỏ so với nguồn cung mà các trường dành cho thị trường lao động. Thực trạng “ế đầu vào, khát đầu ra” đang có xu hướng báo động.

Sau tốt nghiệp, kỹ sư thủy sản đã “bay” đi đâu?

Câu hỏi khó nhưng lại dễ trả lời. Và đáp án đó là: làm trái ngành. Các bạn trẻ sau tốt nghiệp thường không mấy mặn nồng với nghề cá, và họ chọn làm trái ngành học. Đẩy thuyền cho xu hướng làm trái ngành này, là không ít công việc có mức lương ổn định mà không cần bằng cấp chuyên môn. 

Các trường thì luôn khẳng định trên 95% sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp. Hoàn toàn đúng, và có thể là 99,99%, nhưng là việc gì thì lại là chuyện khác. Và chỉ những ai trong cuộc mới hiểu rằng vì sao sinh viên lại bỏ nghề cá? Vì cực nhọc, đen da, không có cơ hội thăng tiến cao, đồng lương tỷ lệ nghịch với hao phí sức lao động, hay thậm chí là học để có bằng đại học… đó là những góc nhìn của đa số Tân Kỹ sư thủy sản hằng năm. Người trẻ chọn học ngành thủy sản có khi chỉ là vì không biết học gì, hay học vì gia đình ép, học vì không đủ điểm đậu các ngành cao hơn và cả việc học để có học đại học. Rõ ràng tầm nhìn về công tác hướng nghiệp của các Tân Kỹ sư đang rất hạn chế, và công tác hướng nghiệp cho học sinh cũng vậy.

Ngành thủy sản đang khát nguồn lực qua đào tạo

Việt Nam coi nhóm ngành Nông Lâm Ngư là trục cân kinh tế quốc dân, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia. Bằng những lợi thế tự nhiên vốn có, tư duy phát triển và xây dựng, Việt Nam ngày càng đẩy mạnh gia tăng phát triển ngành thủy sản. Kéo theo dòng chảy của thế giới về sự tiến bộ trong ngành, nghề cá Việt Nam phải có quy trình xây dựng tiên tiến với sản phẩm thủy sản chất lượng cao và phát triển bền vững.


Nhiều công ty, cơ quan, tổ chức thiếu hụt trầm trọng nguồn lực có chuyên môn, đảm trách các nhiệm vụ trọng yếu của nghề cá. Song vẫn khó lòng tuyển đủ người và đủ lòng đảm trách…

Đòi hòi các công cụ, thiết bị sử dụng trong ngành cũng phải nâng cấp hơn, quy trình quản lý, giám sát, đánh bắt, chế biến cũng hiện đại hơn, nghiên cứu phát triển sản phẩm phải chất lượng hơn. Và để làm được việc đó lại cần một lượng lớn nguồn lực qua đào tạo để đảm trách các công tác vận hành, giám sát, quản lý, chế biến, nghiên cứu phát triển …

Thực tiễn có thể thấy, các doanh nghiệp, cơ quan đang không ngừng chuyển mình, chạy hết tốc lực để hoàn thiện hơn trong nghề cá, nhưng họ đang rất thiếu những người đồng hành, những người yêu nghề cá, và hiểu rõ tầm quan trọng của nghề.

Giải pháp đến từ đâu?

Khi đứng trước những khó khăn hay cần giải quyết điều gì đó, người ta sẽ đặt ra câu hỏi: “giải pháp là gì?”. Khó khăn này cũng vậy. Để tìm ra câu trả lời, hãy nhìn vào vướn mắt và tháo gỡ.

Vướng mắt ở đây có thể kể một số điều: công tác hướng nghiệp, truyền thông; kết nối doanh nghiệp; định hướng nghề sau tốt nghiệp; tiền lương cho lao động; … và còn nhiều cái chi li khác. Vấn đề ở đây, không phải là cứ viết ra mãi các vướn mắt mà hãy hành động để tháo gỡ. Hành động này cần cái bắt tay từ Ngành Giáo Dục – Ngành Thủy Sản – Doanh nghiệp – Truyền thông – Gia đình, một cái bắt tay quyết liệt và mạnh mẽ.

Cần tăng cường tuyên truyền giáo dục, định hướng tầm quan trọng của nghề cá trong xã hội, hướng nghiệp sâu rộng cho thanh niên. Nhà trường, doanh nghiệp đẩy mạnh hợp tác, tạo việc làm với mức thu nhập tương xứng, hấp dẫn thu hút sinh viên ngành thủy sản sau tốt nghiệp, định hướng nghề tương lai cho sinh viên ngay từ năm nhất. Chú trọng đào tạo chuyên sâu các công nghệ mới, mô hình quản lý tiên tiến trên thế giới cho người trẻ theo nghề. Truyền thông phối hợp cùng nhau, tuyên truyền trong xã hội, xóa dần các định kiến về nghề, xem rằng không chỉ nghề cá mà tất cả các nghề khác đề phải được đối xử như trong một xã hội tiến bộ…

Hy vọng, trong tương lai nghề cá nước nhà mạnh mẽ vươn buồm đón những đầu sóng lớn trên thị trường thế giới, với lực lượng những người trẻ chuyên môn cao, tâm huyết và đam mê với ngành Thủy Sản.

Đăng ngày 24/06/2020
Mạnh Kha @manh-kha
Nuôi trồng

Những câu hỏi thường gặp về bệnh EHP trên tôm

Bệnh vi bào tử trùng EHP là một trong những bệnh nguy hiểm đối với tôm nuôi, gây ra thiệt hại lớn cho ngành thủy sản. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm mà còn gây khó khăn trong quản lý ao nuôi. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về bệnh EHP và các giải pháp hiệu quả mà người nuôi tôm cần biết.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:03 23/12/2024

Mật độ thả giống tối ưu cho từng loại hình nuôi tôm

Mật độ thả giống đóng vai trò then chốt ảnh hưởng đến sức khỏe, tốc độ tăng trưởng, và năng suất thu hoạch. Việc lựa chọn mật độ phù hợp không chỉ dựa trên loại hình nuôi mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện ao, kỹ thuật chăm sóc, và môi trường nước.

Ao nuôi tôm
• 09:51 23/12/2024

Vai trò của chế phẩm sinh học trong phòng ngừa EHP

Hiện nay, EHP chưa có thuốc điều trị hiệu quả, vì vậy việc phòng ngừa là giải pháp quan trọng nhất. Trong đó, việc sử dụng chế phẩm sinh học đã chứng minh được hiệu quả trong việc hạn chế sự lây lan và nguyên nhân gây bệnh.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:36 20/12/2024

Tại sao cần tạo màu nước trước khi thả tôm?

Tạo màu nước trong ao là một bước quan trọng giúp chuẩn bị môi trường sống tốt nhất cho tôm trước khi thả. Màu nước phù hợp không chỉ giúp duy trì các thông số môi trường ổn định mà còn hỗ trợ hệ sinh thái ao phát triển cân bằng, giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Tuy nhiên, không phải người nuôi nào cũng nắm rõ cách tạo màu nước hiệu quả và khoa học.

Tạo màu nước
• 10:24 20/12/2024

Calciphos - Bí quyết giúp tôm nuôi lột xác nhanh bóng đẹp khỏe mạnh

Khoáng chất là một trong những yếu tố cốt lõi đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển toàn diện của tôm. Thiếu hụt khoáng chất có thể khiến tôm chậm lớn, vỏ mềm, dễ nhiễm bệnh. Calciphos với công thức được người nuôi tôm tin tưởng trong 15 năm là dung dịch khoáng đa vi lượng giúp người nuôi an tâm tôm cứng vỏ sau khi lột, chắc thịt, tăng cao tỷ lệ sống.

Calciphos Virbac
• 16:25 23/12/2024

Các lưu ý khi xử lý ao thả nuôi vụ tết 2025

Vụ nuôi thả dịp Tết luôn là thời điểm quan trọng trong ngành thủy sản. Xử lý ao nuôi tôm vụ Tết 2025 cần chú trọng các lưu ý đặc biệt để đảm bảo môi trường nước sạch, tôm khỏe mạnh, và đạt năng suất cao trong điều kiện thời tiết mùa Tết thường lạnh và có thể biến đổi thất thường.

Ao nuôi tôm
• 16:25 23/12/2024

Hướng đi xây dựng thương hiệu cho sản phẩm tôm Việt Nam

Tôm Việt Nam từ lâu đã nổi tiếng trên thị trường quốc tế nhờ chất lượng và giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, để gia tăng giá trị thương hiệu và cạnh tranh mạnh mẽ với các sản phẩm tôm khác trên thế giới, việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm tôm Việt Nam là một yếu tố quan trọng.

Tôm thẻ
• 16:25 23/12/2024

Những câu hỏi thường gặp về bệnh EHP trên tôm

Bệnh vi bào tử trùng EHP là một trong những bệnh nguy hiểm đối với tôm nuôi, gây ra thiệt hại lớn cho ngành thủy sản. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm mà còn gây khó khăn trong quản lý ao nuôi. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về bệnh EHP và các giải pháp hiệu quả mà người nuôi tôm cần biết.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:25 23/12/2024

Mật độ thả giống tối ưu cho từng loại hình nuôi tôm

Mật độ thả giống đóng vai trò then chốt ảnh hưởng đến sức khỏe, tốc độ tăng trưởng, và năng suất thu hoạch. Việc lựa chọn mật độ phù hợp không chỉ dựa trên loại hình nuôi mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện ao, kỹ thuật chăm sóc, và môi trường nước.

Ao nuôi tôm
• 16:25 23/12/2024
Some text some message..