Ông Lê Bá Hùng, ở ấp 6, xã Hòa Mỹ, huyện Phụng Hiệp, là một trong những hộ có thâm niên nuôi cá ruộng lâu năm. Năm nay, ông mua 15kg cá giống gồm cá chép, cá mè, cá trê về thả hồi rằm tháng 7 trên diện tích 10 công ruộng. Ngoài ra, tranh thủ thời gian rảnh ông còn bắt thêm cá sặc, cá lóc nhỏ thả vào thêm để đỡ tốn tiền con giống. Trong khi, khoảng thời gian này năm ngoái nước đã ngập gần qua ngọn lúa chét, nhưng giờ hôm nào có mưa thì nước mới lên được 4 tấc. Ông Hùng cho hay: “Giờ này, ruộng đỡ khô chứ lúc mới thả, cứ 3 ngày tôi phải bơm để giữ nước cho cá. Vụ này, tôi còn chuẩn bị kỹ hơn, mua cá giống sớm hơn 1 tháng để thả nuôi trước trong vèo nhằm giảm hao hụt khi ra ruộng nhưng tính ra cá còn lớn chậm hơn năm ngoái”.
Sau khi thu hoạch lúa Hè thu, những khu vực trũng thấp khi có nước lũ về tràn đồng là thời điểm người dân thả cá trên ruộng, tận dụng được rong, tảo, lúa chét làm thức ăn tự nhiên, không cần tốn chi phí mua thức ăn công nghiệp mà cá vẫn lớn nhanh. Tuy vậy, nhiều người than thở rằng giờ nước có về cũng đã muộn vì không đủ phù sa, rong tảo trong thời gian dài nên cá thiếu thức ăn, nhiều khả năng năng suất năm nay không cao, thu nhập sẽ thấp hơn. Bởi cá đạt trọng lượng từ 500gram trở lên mới bán được giá từ 14.000-16.000 đồng, còn dưới thì chỉ khoảng 10.000 đồng/kg, cá nhỏ hơn thì chỉ bán cá vụn.
Theo thông tin của Tổ kỹ thuật xã Hòa Mỹ, diện tích nuôi cá ruộng của địa phương năm nay khoảng 580ha, tương đương với năm ngoái. Tuy không giảm về diện tích nhưng với tình hình này thì khó giữ được năng suất. Ngoài ra, mực nước đầu vụ thấp đã tồn đọng nước cỏ, nước phèn làm cá giống bị yếu, hao hụt khi thả trực tiếp và chậm lớn. Tổ cũng khuyến cáo người dân có mương, vèo nên nuôi trước để cá giống cứng cáp mới thả ra ruộng.
Còn ông Phạm Văn Sóc, ở ấp 9A2, xã Vị Bình, huyện Vị Thủy, không nuôi trong vèo và mương trước mà thả trực tiếp cá giống ra ruộng. Năm nay, ông Sóc là một trong 4 hộ ở xã Vị Bình nhận được hỗ trợ cá giống từ Phòng NN&PTNT huyện. Ông Sóc thả nuôi với diện tích 4ha ruộng của gia đình và mượn thêm ruộng từ bà con ở xung quanh thêm 5ha để thả nuôi 105kg cá giống, chủ yếu là cá chép và cá mè hoa. Ông Sóc chia sẻ, cách đây 1 tháng sau khi thả ông phải bơm nước vào ruộng liên tục, bởi nước thấp làm cá không tràn lên ruộng kiếm ăn, tốn gần 20 lít dầu để chạy máy bơm. 2 tuần nay mưa nhiều nên cũng nhẹ được chi phí bơm nước.
Ở HTX Dịch vụ nông nghiệp Hai Huynh, thuộc ấp 7, xã Vị Thắng, huyện Vị Thủy, nhiều thành viên HTX cũng thả nuôi cá ruộng với diện tích khoảng 150ha, các năm trước lợi nhuận trung bình cỡ 10 triệu đồng/ha. Năm nay, xã viên tiếp tục thả 2 loại là cá chép và cá mè với mật độ dày hơn. Tuy nhiên, bằng kinh nghiệm của mình, ông Trần Văn Huynh, Giám đốc HTX nhận định năm nay năng suất cao lắm cũng chỉ đạt khoảng 70% so với năm ngoái. Điều đáng mừng là khoảng 30ha được Phòng NN&PTNT huyện hỗ trợ cá giống và có liên kết với đơn vị bao tiêu khi thu hoạch nên cũng nhẹ phần nào chi phí cho người dân. Bà con xã viên cũng động viên nhau theo dõi mực nước thường xuyên, gia cố bờ bao để giảm hao hụt khi có nước dâng.
Nhận định về tình hình nuôi cá ruộng tại địa phương, ông Trương Văn Trí, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Vị Thủy, cho biết: Qua nhiều năm thực hiện, nuôi cá ruộng trở thành mô hình hiệu quả cho người dân ở nơi không có điều kiện thuận lợi canh tác lúa vụ 3. Ngoài diện tích người dân tự phát triển, năm nay Phòng NN&PTNT huyện chủ động xây dựng dự án hỗ trợ cá giống. Những loài thủy sản được chọn có đặc tính dễ nuôi, lớn nhanh, có đầu ra tương đối ổn định, được bao tiêu khi thu hoạch nên góp phần giúp bà con có thêm thu nhập.
Theo dự báo của ngành chức năng, nước lũ năm nay ở mức thấp, vì vậy mô hình này đang gặp khó khăn, một phần do ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn trên ruộng, mặt khác nhiệt độ nước thay đổi cũng tác động đến thời gian sinh trưởng và phát triển của cá. Do đó, ngành nông nghiệp ở các địa phương đã chỉ đạo cán bộ kỹ thuật phối hợp với người dân theo dõi sát môi trường nuôi, mực nước, kịp thời khuyến cáo và hỗ trợ hộ nuôi để giảm hao hụt.
Theo thống kê của Chi cục Thủy sản tỉnh, diện tích thủy sản nuôi trên ruộng toàn tỉnh là 4.220ha, tăng 224ha so với cùng kỳ năm trước. Trước đó, để hỗ trợ kỹ thuật cho các hộ nuôi, chi cục đã tổ chức 3 lớp tập huấn kỹ thuật nuôi thủy sản trên ruộng lúa theo hướng nâng cao giá trị, thu hút 150 học viên ở các huyện Phụng Hiệp, Vị Thủy và thị xã Long Mỹ tham gia.
