Những chất kích thích miễn dịch bổ sung cho cá rô phi nuôi

Trong chuỗi bài viết về phụ gia bổ sung vào thức ăn cho cá rô phi nuôi thì đây là phần quan trọng, bởi trong điều kiện nuôi thâm canh mật độ cao và các điều kiện môi trường ngày càng biến đổi có hại cho sức khỏe vật nuôi thì việc bổ sung chất kích thích miễn dịch sẽ giúp cá nuôi phòng chống bệnh tật.

Những chất kích thích miễn dịch bổ sung cho cá rô phi nuôi
Tỏi, gừng, vỏ cam và hoa cúc tím là những chất kích thích miễn dịch cho cá rô phi nuôi

4 phụ gia thức ăn bổ sung cho cá rô phi nuôi sẽ được giới thiệu trong bài viết gồm: Enzyme, hormone, chất hạn chế độc tố mycotoxin và chất kích thích miễn dịch.

Enzyme: 

Ngày nay, một số enzyme ngoại sinh (ví dụ: phytase, carbohydrase, protease và lipase) được sử dụng trong thức ăn nuôi trồng thủy sản để khắc phục các tác động tiêu cực của các yếu tố phản dinh dưỡng và cải thiện tiêu hóa của các thành phần dinh dưỡng và tăng cường sự phát triển của cá. 

Ví dụ, phytase, một loại enzyme đặc hiệu để thủy phân phytate khó tiêu, đã được sử dụng ngày càng nhiều trong thức ăn cho cá trong thời gian hai thập kỷ qua. Theo Bai (2015), có tới 80% phosphorus (P) trong hạt giống thực vật ở dạng phytate. Tỷ lệ tiêu hóa của phốt pho ở dạng phytate trên cá rất thấp và thường bị lãng phí vào môi trường. Do đó, việc sử dụng phytase giúp tăng cường khả dụng sinh học phytate. 

Nhiệt độ cũng ảnh hưởng đến sự ổn định của các enzyme được áp dụng trong chế biến thức ăn, làm mất enzyme trong nước và hiệu quả của một số enzyme (ví dụ như enzyme của vi sinh vật) có nhiệt độ tối ưu 37 ° C, khi áp dụng ở động vật nước lạnh. có nhiệt độ cơ thể thấp là những hạn chế liên quan đến hiệu quả của các ứng dụng enzyme trong thức ăn thủy sản.

Liebert (2005) đã tiến hành một nghiên cứu về việc sử dụng chất dinh dưỡng của chế độ ăn ít phốt pho dựa trên thực vật được nuôi cá rô phi bổ sung enzyme phytase từ nấm men. Những cải thiện đáng kể do bổ sung enzyme phytase đã được tìm thấy cho sự tăng trưởng, tỷ lệ chuyển đổi thức ăn, tỷ lệ hiệu quả protein và tốc độ tăng trưởng cụ thể so với đối chứng. Bổ sung phytase cũng làm tăng đáng kể việc sử dụng protein và phốt pho. Kết quả tương tự đã được báo cáo bởi Nwanna (2006, 2016) cho thấy cá rô phi sông Nile bổ sung phytase tăng trưởng cao hơn so với nhóm cá không được bổ sung. 

Hormone: 

Các loại hormone khác nhau đã được sử dụng vì nhiều lý do khác nhau trong nuôi trồng thủy sản (ví dụ: hormone tăng trưởng, hormone steroid, v.v.). Ví dụ, hormone tăng trưởng và hormone tuyến giáp (thyroxin) đóng vai trò thiết yếu trong việc kích thích tăng trưởng tế bào soma và sự sống sót của cá rô phi. 

Sản xuất cá rô phi đơn tính là thực hành phổ biến trong nuôi trồng thủy sản và có thể sử dụng hormone steroid (ví dụ: methyl testosterone).Trong nuôi cá rô phi sản xuất đơn tính (toàn đực) là một giải pháp thường được áp dụng bởi cá đực phát triển nhanh hơn cá cái. Đảo ngược giới tính bằng cách ăn thức ăn kết hợp với methyl testosterone là phương pháp hiệu quả và thiết thực nhất để sản xuất tất cả cá rô phi đực. Tuy nhiên, hiện tại có một cuộc tranh luận về việc sử dụng hormone methyl testosterone do một số báo cáo nghiên cứu kết luận tác dụng của nó đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất thức ăn cho cá và môi trường.

Chất giảm độc tố mycotoxin: 

Mycotoxin là chất chuyển hóa độc hại được sản xuất bởi một nhóm nấm khác nhau (ví dụ Aspergillus) ở cây trồng nông nghiệp trước khi thu hoạch hoặc trong quá trình lưu trữ sau thu hoạch. Mycotoxin (độc tố nấm mốc) đại diện cho một vấn đề nghiêm trọng trong sản xuất cá trên toàn thế giới. Tác dụng của nó bao gồm giảm tăng cân và giảm ăn, gây ra tổn thương gan và thận từ đó ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cá nuôi và dẫn đến hậu quả kinh tế nghiêm trọng cho nông. Theo Selim (2014) cho thấy 0,5% natri aluminosilicates hydrat (HSCAS) làm giảm độc tính của độc tố nấm mốc aflatoxin B1 (AFB1) trong cá rô phi nuôi. Muanglai (2010, 2017) báo cáo rằng 1% đất sét bentonite làm giảm độc tính aflatoxin như ức chế tăng trưởng, tích lũy sinh học trong cơ của cá rô phi, cũng như giảm các tổn thương mô.

Chất kích thích miễn dịch:

Chất kích thích miễn dịch là một hợp chất tự nhiên điều chỉnh hệ thống miễn dịch bằng cách tăng sức đề kháng của vật chủ chống lại các bệnh mà trong hầu hết các trường hợp là do mầm bệnh gây ra. 

Theo Aly SM, Mohamed MF (2010) tỷ lệ sống sót cao đáng kể (> 85%) khi thử thách nhiễm trùng với A. hydrophila gây bệnh trên cá rô phi có bổ sung với thức ăn chứa hoa cúc tím E. purpurea và tỏi (3%). 

Shalaby (2006, 2018) cũng báo cáo rằng thêm 3% tỏi vào chế độ ăn của cá rô phi có thể thúc đẩy tăng trưởng, giảm tổng vi khuẩn và cải thiện sức khỏe của cá. 


Theo Acar (2015) 0,1%, 0,3% hoặc 0,5% tinh dầu chiết xuất từ vỏ cam (Citrus sinensis) tăng tốc độ tăng trưởng của cá rô phi (O.mossambicus) và khả năng kháng bệnh chống lại mầm bệnh S. iniae. Hassanin (2015, 2016) cũng báo cáo rằng bổ sung gừng (Z. docinale) cho cá rô phi giúp bảo vệ cá chống lại chủng A. hydrophila gây bệnh trong nuôi trồng thủy sản.

Hy vọng rằng chuỗi bài về phụ gia bổ sung vào thức ăn cho cá rô phi giúp người nuôi hiểu hơn về vai trò cũng như công dụng của chúng trong nuôi cá nhất là cá rô phi, để có thể áp dụng vào thực tế sản xuất từ đó cải thiện tăng trưởng, sản lượng cũng như lợi nhuận trong nuôi cá. 

Alemayehu AT, Geremew A, Getahun A (2018) The Role of Functional Feed Additives in Tilapia Nutrition. Fish Aqua J 9: 249. doi: 110.4172/2150-3508.1000249

Đăng ngày 18/03/2019
VĂN THÁI (Lược dịch)
Nguyên liệu

Đầu ra cho ốc hương thương phẩm hiện nay

Ốc hương thương phẩm là mặt hàng thủy hải sản có giá trị kinh tế cao, được ưa chuộng ở cả nội địa và xuất khẩu. Tuy nhiên, đầu ra của ốc hương không ổn định luôn là vấn đề khiến người nuôi lo lắng.

Thu hoạch ốc
• 11:36 15/09/2023

Những lưu ý khi sử dụng thức ăn đạm cao trong nuôi tôm thẻ chân trắng

Nhiều quan điểm khác nhau, liên quan sử dụng hàm lượng đạm trong thức ăn nuôi tôm thẻ chân trắng. Dù có khác nhau về quan điểm, thì đích đến của vấn đề vẫn là mục tiêu tối ưu hoá sử dụng thức ăn, sao cho đáp ứng tối đa nhu cầu Protein (đạm) của tôm.

Tôm thẻ
• 11:32 14/09/2023

Sử dụng hay lạm dụng kháng sinh trong thủy sản

Mặc dù trong nuôi trồng thủy sản, bắt buộc người nông dân phải sử dụng một số loại kháng sinh để phòng bệnh cho tôm, cá. Tuy nhiên, người nuôi phải sử dụng đúng liều lượng. Bởi nếu vượt mức cho phép, có thể gây ra một số vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng và chất lượng thủy sản không đạt tiêu chuẩn.

Kháng sinh
• 10:30 09/09/2023

Việt Nam nhập khẩu hàng trăm ngàn tấn thức ăn thủy sản do thiếu nguồn cung

Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu về lĩnh vực thức ăn dành cho nuôi biển nhưng chỉ tập trung chủ yếu vào cá biển chứ chưa có thức ăn dành cho những vật nuôi khác. Do thiếu thức ăn phục vụ nuôi biển, nên hàng năm nước ta phải nhập khẩu từ 180.000 - 200.000 tấn thực phẩm dành cho ngành thuỷ sản từ các thị trường như Đài Loan, Thái Lan...

Nuôi trồng thủy sản
• 12:55 08/09/2023

Nuôi tôm 3 giai đoạn là gì? Những lưu ý cần thiết cho từng giai đoạn

Mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn đã xuất hiện khá lâu trên thế giới, tuy nhiên mô hình này chỉ thực sự phổ biến tại Việt Nam trong vài năm trở lại đây. Do đó, vẫn còn nhiều người băn khoăn rốt cuộc nuôi tôm 3 giai đoạn là như thế nào?

Mô hình nuôi tôm
• 22:29 27/09/2023

Nuôi ghép tổng hợp tôm, cua, cá đem lại thu nhập bền vững

Bình Định là một tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ có chiều dài bờ biển khoảng 134 km, có điều kiện tự nhiên rất thuận lợi để phát triển nghề nuôi thủy sản, đặc biệt là nuôi các đối tượng thủy sản lợ mặn.

Nuôi ghép tổng hợp
• 22:29 27/09/2023

Điểm qua một số loại tôm phổ biến trên thị trường hiện nay

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại tôm được bày bán. Điều này tạo điều kiện cho người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn hơn. Song, cũng gây không ít khó khăn cho nhiều người trong việc phân biệt điểm giống, khác giữa một “rừng tôm” như thế.

Loài tôm
• 22:29 27/09/2023

Vai trò của PCR trong kiểm tra an toàn sinh học thức ăn thủy sản

Hiện nay, tồn tại nhiều vấn đề khác nhau liên quan đến việc sử dụng PCR làm tiêu chuẩn vàng để phát hiện mầm bệnh khi áp dụng vào tình trạng an toàn sinh học của thức ăn thủy sản có công thức.

Thức ăn tôm
• 22:29 27/09/2023

Độc cấp tính của thuốc trừ sâu Padan 95SP đến tỷ lệ sống của cá chép

Nông nghiệp chiếm một vị trí quan trọng trong kinh tế Việt Nam. Trong trồng trọt, con người đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để trừ dịch hại, chủ yếu là thuốc bảo vệ thực vật. Nhóm thuốc có gốc lân hữu cơ và Carbamate được người dân sử dụng thường xuyên trong canh tác lúa ở ĐBSCL.

Cá chép
• 22:29 27/09/2023