Những chứng nhận quốc tế về sử dụng kháng sinh

Bài viết tóm lược những nguyên nhân ảnh hưởng đến việc sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản và quy định về sử dụng kháng sinh trong các chứng nhận quốc tế.

Những chứng nhận quốc tế về sử dụng kháng sinh
Tác hại của sử dụng bừa bãi kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản đối với con người Ảnh: sciencedirect

Trong bài trước đã cho thấy việc lạm dụng kháng sinh làm xuất hiện các chủng kháng thuốc, giảm khả năng điều trị bệnh trên người, gây tác hại sức khỏe con người đồng thời cũng giảm chất lượng sản phẩm và giảm uy tín của ngành thủy sản của một quốc gia. Một trong những biện pháp hữu hiệu để kiểm soát sử dụng kháng sinh là áp dụng các chứng nhận và tiêu chuẩn. Chứng nhận nuôi trồng thủy sản dựa trên thị trường đang trở thành một công cụ ngày càng mạnh mẽ để thực thi sự tuân thủ của ngành thủy sản với các tiêu chuẩn quốc tế.

Để tuân thủ hầu hết các loại chứng nhận, nông dân phải giới hạn và báo cáo việc sử dụng kháng sinh.

Các tiêu chuẩn chứng nhận hữu cơ hiện tại có những quy định tương tự và tất cả đều cấm sử dụng kháng sinh với mục đích dự phòng (phòng bệnh). 

 

Bảng 1 Các quy tắc tiêu chuẩn được đề xuất bởi các chương trình chứng nhận khác nhau liên quan đến việc sử dụng và quản lý kháng sinh.

* Kháng sinh bị cấm và một số quy tắc khác có thể khác nhau theo quốc gia

Việc hỗ trợ chẩn đoán bệnh và quản lý sức khỏe động vật thủy sản bằng cách thực hành các chứng nhận cũng góp phần ảnh hưởng đến số lượng và liều lượng kháng sinh mà nông dân sử dụng.

Chiến lược tiếp cận thị trường và giá cả hấp dẫn đang dần thu hút ngày càng nhiều nông dân nuôi trồng thủy sản áp dụng thực hiện các chứng nhận nuôi trồng thủy sản tốt và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế hay chứng nhận của bên thứ ba (ví dụ: ASC và BAP). Các chứng nhận thực hành nuôi trồng thủy sản tốt cũng thường thúc đẩy an toàn sinh học cấp độ nông nghiệp và thực hành thâm canh bền vững, giảm nguy cơ bệnh tật tổng thể.

Nâng cao nhận thức chung của công chúng sẽ không chỉ trao quyền cho các nhãn chứng nhận, nhưng nó cũng sẽ giúp giảm sử dụng kháng sinh không cần thiết trong hoạt động sản xuất của con người.

Nguyên nhân ảnh hưởng việc sử dụng kháng sinh

Để đáp ứng với dữ liệu sử dụng kháng sinh toàn cầu nhóm nhà nghiên cứu đã tóm tắt các yếu tố cơ bản và gần đúng có ảnh hưởng nhất đền việc sử dụng kháng sinh trong ngành nuôi trồng thủy sản hiện nay.

 

Những yếu tố ảnh hưởng đến việc sử dụng kháng sinh bao gồm: mức độ dễ nhiễm bệnh của các loài vật nuôi, khả năng kháng kháng sinh của mầm bệnh, khả năng chuẩn đoán bệnh, thị trường mục tiêu và quy định an toàn thực phẩm cùng các loại chứng nhận.

Sử dụng nhiều kháng sinh và lặp đi lặp lại trong nuôi trồng thủy sản cũng góp phần làm tăng mức độ kháng kháng sinh trong trong hệ sinh thái. Điều này buộc nông dân phải sử dụng kháng sinh liều cao hơn.

Việc truyền gen kháng kháng sinh bằng con đường chuyển gen ngang và dọc góp phần vào việc lựa chọn các kiểu hình vi khuẩn với cường độc lực và khả năng gây bệnh càng tăng, dễ xảy ra dịch bệnh dẫn đến việc sử dụng kháng sinh ngày càng nhiều.

Một sự khác biệt giữa việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi trên cạn và nuôi trồng thủy sản nằm ở con đường tác động của chúng đối với con người. Nhiều vật nuôi trên cạn là động vật có vú máu nóng có chung phần lớn cộng đồng vi khuẩn của con người và do đó sẽ có nhiều tác nhân gây bệnh trên người. Cá có máu lạnh và phần lớn là duy trì hệ vi khuẩn khác nhau. Tuy nhiên một số tác nhân gây bệnh do vi khuẩn gây bệnh như Mycobacterium spp., Streptococcus iniae, Clostridium botulinum và Vibrio vulnificus được biết là có tính chất kỵ khí và có khả năng vượt qua các rào cản để lây nhiễm cho con người.

Gen kháng kháng sinh trong các loại mầm bệnh này có thể có những tác động nghiêm trọng đến việc điều trị trên người những người bị nhiễm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với động vật hoặc môi trường thủy sinh có nguồn gen kháng kháng sinh, gen này có thể xâm chiếm hệ vi khuẩn ở người, có thể có tác động tàn phá ở quy mô dân số. Ở Việt Nam đã xuất hiện một vài loại siêu vi khuẩn kháng lại tất cả các loại kháng sinh điều này. Do đó, vấn đề sử dụng kháng sinh và sự kháng kháng sinh phải được giải quyết với sự chung tay của toàn thế giới.

Nhóm nhà khoa học: Patrik J. G. Henriksson, Andreu Rico, Max Troell, Dane H. Klinger, Alejandro H. Buschmann, Sonja Saksida, Mohan V. Chadag, Wenbo Zhang đăng trên tạp chí Sustainability Science

Đăng ngày 04/06/2018
VĂN THÁI (Lược dịch)
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Gan tôm như thế nào mới gọi là “chuẩn”?

Trong hành trình nuôi tôm, ai cũng mong muốn tôm mau lớn, khỏe mạnh, ít bệnh, năng suất cao và đầu ra ổn định. Tuy nhiên, có một cơ quan cực kỳ quan trọng trong cơ thể con tôm mà nhiều bà con còn ít chú ý tới hoặc chưa thật sự hiểu rõ – đó chính là lá gan tụy.

Gan tôm
• 09:46 17/04/2025

Thả tôm giống với các bước cần lưu ý điều gì?

Thả tôm giống là một trong những công đoạn quan trọng nhất, quyết định đến 60–70% sự thành công của vụ nuôi. Dù bạn là người nuôi tôm truyền thống hay đang áp dụng mô hình nuôi công nghệ cao, thì việc thả giống đúng kỹ thuật luôn là điều kiện tiên quyết để tôm phát triển khỏe mạnh, hạn chế bệnh tật và đạt năng suất cao. Vậy khi thả tôm giống, cần lưu ý những gì?

Thả tôm giống
• 10:07 16/04/2025

Năng xuất nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ cao và các yếu tố kỹ thuật

Năng suất sản xuất tôm thẻ chân trắng mô hình siêu thâm canh, công nghệ cao dao động 4 - > 8 tấn/1.000 m2. Với mật độ thả dày ≥ 250 con/m2, mức nước sâu (h > 1,5m). Tỷ lệ sống > 70 %, tôm phát triển tốt, tăng trưởng đạt mức cao, ADG: 0, 3 – 0,4 gr/ngày. Đạt size tôm lớn 28 – 26 con/kg sau 100 ngày nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 13/04/2025

Kỹ thuật nuôi tôm sú và các biện pháp phòng bệnh

Tôm sú (Penaeus monodon) là một trong những đối tượng nuôi trồng thủy sản có giá trị kinh tế cao tại Việt Nam và nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á. Tôm sú thích nghi tốt với môi trường nước lợ và có tốc độ tăng trưởng nhanh, giá trị dinh dưỡng cao và được thị trường quốc tế ưa chuộng. Tuy nhiên, nghề nuôi tôm sú hiện đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là các vấn đề về dịch bệnh. Bài viết này sẽ giới thiệu các kỹ thuật nuôi tôm sú trong môi trường nước lợ và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả.

Tôm sú
• 13:20 02/04/2025

Cảng biển An Thới – Nhịp sống sớm mai đậm đà hơi thở biển Phú Quốc

Khi mặt trời vừa ló rạng nơi đường chân trời, cảng biển An Thới – một trong những cảng nhộn nhịp và đặc trưng nhất của Phú Quốc – đã bắt đầu sôi động. Không cần nhiều dụng cụ, đôi khi chỉ với một tấm lưới nhỏ, người dân nơi đây đã có thể kéo lên những mẻ cá tươi rói, lấp lánh trong nắng sớm như những món quà của biển cả dành cho cư dân đảo.

Cảng biển
• 03:52 19/04/2025

Một số loài nấm dễ xuất hiện trong ao nuôi

Trong hành trình nuôi tôm, ai cũng quen với những “hung thần” như vi khuẩn Vibrio, khí độc NH₃, NO₂ hay tảo độc bùng phát. Nhưng ít ai chú ý đến một nhóm “sát thủ thầm lặng” khác – nấm thủy sinh.

Nấm ở ao nuôi
• 03:52 19/04/2025

Phòng chống dịch bệnh thủy sản trong mùa nắng nóng

Mùa nắng nóng đang đến gần, kéo theo nguy cơ bùng phát nhiều loại dịch bệnh trên thủy sản, đặc biệt là tôm, cá nuôi nước ngọt và nước lợ. Để đảm bảo năng suất và chất lượng, người nuôi cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng chống dịch bệnh kịp thời và hiệu quả.

Ao tôm
• 03:52 19/04/2025

Cá thủy tinh: Vẻ đẹp trong suốt từ thế giới dưới nước

Trong vô số loài cá cảnh đang làm mưa làm gió trên thị trường, cá thủy tinh (Glassfish) nổi bật như một viên ngọc trai trong suốt giữa đại dương sắc màu.

Cá thủy tinh
• 03:52 19/04/2025

Thủy sản quý 1, trọng tâm quý 2 và nhiệm vụ Chính phủ giao năm 2025

Với kết quả của ngành thủy sản trong quý 1, Bộ NN&MT đề ra nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm quý 2, tập trung thực hiện một số nhiệm vụ chủ yếu được Chính phủ giao để hoàn thành trong năm 2025.

Tôm
• 03:52 19/04/2025
Some text some message..