Hàu là loài thuỷ đặc sản có giá trị dinh dưỡng cao, chủ yếu sử dụng ở dạng tươi sống, được chế biến theo nhiều cách khác nhau như nướng, xào, lẩu, nấu cháo - là những món ăn bổ dưỡng. Loài nhuyễn thể này sinh sống khá phổ biến ở nhiều cửa sông trên cả nước. Tuy nhiên, do việc khai thác hàu cửa sông tự nhiên một cách ồ ạt trong thời gian dài đã làm cho loài hải sản này bị cạn kiệt.
Đặc tính Hàu rất dễ nuôi, ít tốn công chăm sóc. Chúng sống chủ yếu nhờ vào nguồn tảo có sẵn trong nước biển nên không phải tốn chi phí thức ăn. Đặc biệt, điều kiện tự nhiên, mực nước thuỷ triều lên xuống ở vùng biển như Kim Trung rất thích hợp cho hàu phát triển, tăng trưởng nhanh. Hàu sống phụ thuộc vào môi trường tự nhiên, không cần sử dụng các loại hoá chất, do đó đảm bảo nguồn sản phẩm sạch cho thị trường. Nắm bắt được những ưu thế đó của loài hàu, ông Đinh Hữu Ước là một trong những hộ dân đầu tiên của xã Kim Trung mở trang trại và tiến hành nuôi hàu giống.
Chia sẻ về quy trình kỹ thuật làm hàu giống, ông Ước cho biết, sản xuất giống hàu đơn giản, bà con có thể thực hiện nếu được tập huấn ngắn hạn. Khái quát bao gồm 6 bước cơ bản là tuyển chọn hàu bố mẹ, nuôi vỗ, kích thích cho đẻ, nuôi ấu trùng nổi, cho bám, sau đó là ương con giống. Yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả trong quá trình sản xuất chính là yếu tố nguồn nước. Nguồn nước phải đảm bảo thật sạch thì hàu giống mới khỏe mạnh, tảo trong nước phải ở mức độ vừa phải, các chủ trại phải thường xuyên kiểm tra, bù khoáng cho nước, tránh việc hàu thiếu chất không sinh sản được hoặc con giống không đạt yêu cầu.
Một góc trại nuôi hàu của ông Đinh Hữu Ước
Thông thường, hàu bố mẹ được ông Ước nhập từ những địa chỉ uy tín ở Quảng Ninh, đảm bảo khỏe mạnh, kích cỡ lớn đồng đều, vỏ không bị vỡ. Trước khi cho đẻ, ông nuôi vỗ từ 5-10 ngày trong bể xi-măng, thức ăn là các loại vi tảo. Sau quá trình nuôi vỗ, kiểm tra tuyến sinh dục của hàu thấy rõ cơ quan sinh dục, tuyến sinh dục có màu trắng sữa chứa đầy nội tạng là tiến hành mổ đẻ. Thời gian cho một chu kỳ sản xuất giống khoảng 40-50 ngày. Tuy nhiên, với điều kiện thời tiết như Kim Trung thì thời điểm sản xuất giống thích hợp nhất chỉ từ tháng 5 đến tháng 3 năm sau. Ngay năm đầu tiên nuôi hàu giống, ông Ước đã có lãi, giờ đây cơ sở của ông đã mở rộng quy mô lên 1,3 ha, xuất bán khoảng 7.000 chùm hàu giống, doanh thu 1,3 tỷ đồng. Ngoài ra cơ sở còn tạo việc làm thường xuyên cho 6 lao động với mức thù lao 200 - 350 nghìn đồng/ngày tùy trình độ kỹ thuật chuyên môn.
Nhận thấy hiệu quả mà nuôi hàu giống mang lại nhiều người dân trong vùng quanh vùng đã tìm đến để tham quan, học hỏi mô hình của ông Ước để đầu tư cơ sở hạ tầng sản xuất giống hàu. Đa số các hộ dân đều khẳng định sản xuất hàu giống là một hướng đi mới cho hiệu quả kinh tế rất cao và ổn định, trung bình từ 500-700 triệu đồng/ha.
Nuôi hàu giống là hướng đi mới trong phát triển kinh tế biển ở Kim Trung
Hiện, trên địa bàn xã Kim Trung có 39 hộ nuôi hàu, ngao kết hợp với diện tích trên 26ha, đem lại lợi nhuận trên 20 tỷ đồng trong năm 2018. Có thể khẳng định, nuôi hàu giống là hướng đi mới, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nuôi tôm, cua biển, lại không ảnh hưởng nhiều đến môi trường. Đánh giá về hiệu quả của việc nuôi hàu giống và định hướng phát triển con nuôi đặc sản này trong thời gian tới, ông Vũ Trường Thu – Chủ tịch UBND xã Kim Trung cho biết: Kim Trung có địa hình phù hợp với nuôi hàu giống, hệ thống kênh mương được tu sửa thường xuyên, tạo điều kiện cấp nước cho các hệ thống nhà nuôi hàu. Cùng với đó, UBND xã đã phối hợp với các đơn vị tư vấn, trình HDDND xã điều chỉnh quy hoạch xây dựng nông thôn mới, tạo điều kiện để nhân dân sản xuất hàu tập trung ven hệ thống kênh cấp I có diện tích khoảng 20ha, từ đó giúp bà con làm giàu từ nuôi hàu giống.
Hàu được nuôi ở hầu khắp các vùng biển nước ta, tuy nhiên con giống chưa đáp ứng đủ nhu cầu nuôi thương phẩm. Vì vậy, việc một số hộ dân ở xã Kim Trung đã sản xuất thành công hàu giống là một tín hiệu đáng mừng đối xã Kim Trung nói riêng và địa phương ven biển như Kim Sơn nói chung. Mong rằng, bước sang năm mới 2019, việc nuôi trồng thủy hải sản cũng như nuôi hàu giống ở Kim Trung sẽ ngày càng khởi sắc và có những bước tiến mới, mang lại cuộc sống đủ đầy hơn nữa cho người dân vùng biển.
