Tìm lối ra cho bảo hiểm nông nghiệp

Bảo hiểm nông nghiệp sau ba năm thí điểm vẫn gần như “nằm im”, thay vì được mở rộng trên cả nước như kỳ vọng. Những người trong ngành cho rằng điều này là do vẫn chưa xây dựng được một thị trường bảo hiểm theo cơ chế thị trường.

Tìm lối ra cho bảo hiểm nông nghiệp
Nông dân nuôi tôm, do đầu tư lớn và nhiều rủi ro nên rất cần Bảo hiểm Nông nghiệp - Ảnh minh họa: Internet

Án binh bất động

Nông nghiệp là lĩnh vực trọng tâm trong phát triển kinh tế và ổn định xã hội, đóng góp 70% nguồn thu nhập cho dân số nông thôn Việt Nam. Ngành này đã, đang và sẽ đối mặt với nhiều rủi ro. Sản xuất nông nghiệp ngoài việc phải chịu các rủi ro nội tại như nguồn giống, dịch bệnh, kỹ thuật, còn đang phải đối mặt với rủi ro rất cao từ bên ngoài như thời tiết, khí hậu bất thường, thiên tai bất ngờ.

Tác động của các hiện tượng thời tiết thất thường trong năm vừa qua diễn ra nhanh hơn dự kiến so với kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng, theo đó sẽ có khoảng 17,2% số hộ nông dân phải chịu những cú sốc từ thiên nhiên. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho ngành nông nghiệp phát triển ổn định và giữ mức tăng trưởng như hiện nay.

Kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới chỉ ra rằng, bảo hiểm nông nghiệp (BHNN) là một công cụ hiệu quả để giảm thiểu rủi ro trong sản xuất nông nghiệp và bảo đảm an sinh xã hội. Tại diễn đàn “Bảo hiểm nông nghiệp: nhận diện thách thức, thúc đẩy tăng trưởng” diễn ra gần đây, ông Tăng Minh Lộc, Phó chủ tịch Hội khoa học phát triển nông nghiệp Việt Nam, cho biết một trong những nguyên tắc của BHNN là những người tham gia phải thực hiện đầy đủ quy trình sản xuất đã được thống nhất, có như vậy thì khi gặp rủi ro do thiên tai mới được đền bù. Điều này vô hình trung bắt buộc người nông dân phải thực hiện đúng quy trình sản xuất, giúp cho sản xuất đảm bảo an toàn hơn, năng suất chất lượng hơn, giảm giá thành hơn, làm tăng thu nhập của nông dân.

Nhận thức được tầm quan trọng của BHNN, trong giai đoạn 2011-2013, Chính phủ đã cho thí điểm BHNN theo Quyết định số 315 tại 20 tỉnh, với chín nhóm sản phẩm. Tháng 8-2014, Bộ Tài chính và Bộ NN&PTNT tổng kết thí điểm và sau đó, tháng 9-2014, Văn phòng Chính phủ đã thông báo ý kiến về việc tiếp tục triển khai BHNN. Thế nhưng từ thời điểm đó tới nay, việc thực hiện BHNN dường như vẫn “án binh bất động”.

Bà Hoàng Thị Tính, Phó chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (ABIC), cho biết sau ba năm thực hiện Quyết định 315, doanh thu phí bảo hiểm đạt 394 tỉ đồng nhưng phải giải quyết bồi thường lên tới 713 tỉ đồng cho người mua bảo hiểm, trong đó chủ yếu là lĩnh vực thuỷ sản, lên tới 306% doanh thu.

“Mô hình triển khai thí điểm BHNN này khó nhân rộng ra toàn quốc, đặc biệt trong lĩnh vực bảo hiểm thủy hải sản, bảo hiểm vật nuôi”, bà Tính nói và giải thích, mức độ tổn thất hàng năm trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp rất cao, ước tính 1,5-2% GDP. Rủi ro như vậy đòi hỏi doanh nghiệp bảo hiểm phải có mức vốn lớn và có rất đông người tham gia bảo hiểm để đảm bảo không bị lỗ trong kinh doanh.

Cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia về quy mô và mức độ tổn thất lại không đầy đủ và chi tiết nên không có cơ sở định phí rủi ro phù hợp. Mô hình sản xuất nông nghiệp trong khu vực nông thôn phổ biến là quy mô nhỏ, manh mún, cách thức nuôi trồng không bài bản và không theo quy trình chuẩn, thiếu các giải pháp phòng vệ và quản lý rủi ro khi có thiên tai dịch bệnh xảy ra.

Các doanh nghiệp bảo hiểm và nhà tái bảo hiểm chưa có nhiều kinh nghiệm về BHNN ở Việt Nam, đặc biệt là khâu đánh giá rủi ro định phí bảo hiểm và giám định tổn thất… Cơ chế khuyến khích tham gia vào chương trình bảo hiểm nông nghiệp của khối ngân hàng còn thiếu, trong khi đây là chủ thể thực hiện các chương trình, chính sách lớn của Chính phủ trong phát triển nông nghiệp nông thôn.

Nên tiếp tục thí điểm

bảo hiểm thủy sản, bảo hiểm nông nghiệp, thủy sản, nuôi trồng thủy sản, nuôi tôm

Nuôi tôm tại trang trại tôm công nghệ cao Tập đoàn Việt-Úc. Ảnh chỉ có tính minh họa: Trung Chánh

Theo các chuyên gia, dù đã đạt được một số thành công nhưng Nghị quyết 315 còn gặp nhiều hạn chế, đặc biệt là tình trạng trục lợi. Điều này một phần là do thị trường có quá ít doanh nghiệp tham gia, chỉ có hai tập đoàn lớn là Bảo Việt và Bảo Minh. Bên cạnh đó, số nông dân tham gia chủ yếu là hộ nghèo và cận nghèo, tham gia với mục đích được hỗ trợ phí từ phía Nhà nước mà không xuất phát từ nhu cầu muốn giảm thiểu rủi ro trong hoạt động sản xuất của mình.

“Đây không phải là thị trường bảo hiểm theo cơ chế thị trường với nhiều người bán và nhiều người mua”, ông Đặng Kim Khôi, chuyên gia Viện chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (IPSARD) nói.

Ông Lộc của Hội khoa học phát triển nông nghiệp Việt Nam cho rằng cần tiếp tục thực hiện thí điểm, nhưng nên chọn đối tượng tham gia bảo hiểm. Thay vì trước đây chọn đối tượng nghèo và cận nghèo thì nay phải quan tâm nhiều hơn đến đối tượng có kinh nghiệm sản xuất hàng hoá và có nhu cầu tham gia bảo hiểm để giảm thiểu rủi ro, chẳng hạn như những hộ nông dân, chủ trang trại và doanh nghiệp làm nông nghiệp.

Ông Ngô Việt Trung, Phó Cục trưởng Cục quản lý, giám sát bảo hiểm, Bộ Tài Chính cho hay, bộ đang xây dựng dự thảo nghị định về bảo hiểm nông nghiệp theo hai hướng. Thứ nhất là BHNN phải được thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện thoả thuận, không giới hạn tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm, đối tượng bảo hiểm, rủi ro được bảo hiểm và phạm vi địa bàn.

Thứ hai là chính sách hỗ trợ BHNN được thực hiện phù hợp với khả năng cân đối ngân sách từng thời kỳ, thông qua việc hỗ trợ một phần phí bảo hiểm nông nghiệp cho một số tổ chức, cá nhân sản xuất nông nghiệp, đối tượng bảo hiểm, rủi ro được bảo hiểm và trong phạm vi địa bàn nhất định nhằm thực hiện chính sách an ninh xã hội và phát triển nông nghiệp bền vững của Chính phủ.

Đồng thời, dự thảo nghị định xây dựng các quy định cụ thể về kiểm soát rủi ro, đề phòng, hạn chế tổn thất và phòng chống gian lận bảo hiểm nhằm đảm bảo hai chính sách nêu trên được triển khai mạnh, bền vững và hiệu quả.

Báo Thanh Niên
Đăng ngày 12/01/2018
Kinh tế

Hợp tác gia công xuất khẩu thủy sản thế mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nam

Việt Nam có thế mạnh về chế biến thuỷ hải sản, do đó các doanh nghiệp thuỷ sản Nhật Bản mong muốn tăng cường hợp tác, đặt hàng gia công sản phẩm xuất khẩu đi các thị trường khác.

Tôm thẻ
• 12:50 21/03/2024

Hội nghị thượng đỉnh đổi mới thực phẩm xanh trở lại London

Hội nghị Thượng đỉnh Đổi mới Thực phẩm Xanh (Blue Food Innovation Summit) quy tụ ngành nuôi trồng thủy sản để khám phá những cơ hội và thách thức trong việc mở rộng quy mô sản xuất thực phẩm xanh đồng thời bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái đại dương.

Hải sản
• 10:32 13/03/2024

Bệnh Tilv và vấn đề Brazil không nhập khẩu cá rô phi Việt Nam

Theo thông báo của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường- NAFIQPM (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) kể từ ngày 14/2 Brazil tạm dừng nhập khẩu cá rô phi Việt Nam cho đến khi có kết luận rà soát bệnh do virus TiLV gây bệnh trên cá rô phi, vì đất nước này lo ngại việc nhập khuẩn làm lây lan dịch bệnh.

Cá rô phi
• 11:05 01/03/2024

Bình Định thực hiện nhiều mô hình nuôi trồng thủy sản đạt hiệu quả

Trong năm 2023 Trung tâm Khuyến nông tập trung triển khai các mô hình nuôi trồng thủy sản theo hướng đa dạng hóa các đối tượng nuôi, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm, gắn với liên kết tiêu thụ theo chuỗi giá trị đã góp phần hạn chế rủi ro bệnh dịch, cải thiện môi trường sinh thái vùng nuôi, tạo ra các sản phẩm an toàn sinh học, nâng cao giá trị kinh tế, đem lại thu nhập ổn định và bền vững cho người nuôi.

Các mô hình nuôi trồng thủy sản
• 09:59 29/02/2024

Bạc Liêu: Tiến độ xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm

Tép Bạc đã phản ánh, năm 2023, tỉnh Bạc Liêu đứng đầu cả nước về sản lượng tôm nước lợ và kim ngạch xuất khẩu nhờ phát triển nuôi siêu thâm canh ứng dụng công nghệ cao. Bạn đọc muốn biết thêm tiến độ đầu tư xây dựng Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển tôm nổi tiếng ở Bạc Liêu nên xin cung cấp thêm thông tin.

Khu nuôi tôm công nghệ cao
• 04:43 29/03/2024

Tập huấn ứng dụng công nghệ trong bảo quản cá ngừ đại dương

Chiều ngày 27.3, Hiệp hội Thủy sản Bình Định phối hợp với Liên hiệp các hội KHKT Bình Định và Chi cục Thủy sản ( Sở NN&PTNT) tổ chức tập huấn quy trình công nghệ khí nitơ nano trong bảo quản cá ngừ đại dương cho 50 ngư dân làm nghề câu cá ngừ trên địa bàn phường Tam Quan Bắc, TX Hoài Nhơn.

Cá ngừ
• 04:43 29/03/2024

Như thế nào để tôm được vận chuyển đúng cách?

Tôm cũng giống như các hàng hóa khác, phân loại theo nhu cầu của khách hàng mà được vận chuyển đến các nơi khác nhau, với hai giai đoạn cơ bản như tôm giống được vận chuyển từ các trại giống đến ao nuôi và tôm thương phẩm được vận chuyển đến các chợ đầu mối, nhà máy chế biến. Vậy cách nào để có thể vận chuyển chúng một cách an toàn, tiết kiệm mà vẫn hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu dưới đây nhé!

Tôm đông lạnh
• 04:43 29/03/2024

Biện pháp hạ phèn hiệu quả nhanh chóng

Chắc chắn rằng việc ao nuôi bị nhiễm phèn không còn là điều quá xa lạ đối với những người nuôi trồng thủy sản. Phèn xuất hiện trong ao nuôi tôm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất và sản lượng của vụ nuôi.

Ao nuôi tôm bị nhiễm phèn
• 04:43 29/03/2024

Tôm đang trong ao bị thối đuôi: Nguyên nhân và cách điều trị

Tôm bị thối đuôi là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở tôm, đặc biệt là tôm sú và tôm thẻ chân trắng. Bệnh có thể gây ra tỷ lệ tử vong cao, ảnh hưởng đến năng suất và lợi nhuận của người nuôi.

Tôm thẻ thương phẩm
• 04:43 29/03/2024