BS.CKII Đinh Thị Kim Liên - nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng Bệnh viện Bạch Mai, bác sĩ Dinh dưỡng Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết, cá là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng vượt trội và tốt cho sức khỏe hơn so với những loại thực phẩm có nguồn gốc động vật khác. Cá giàu đạm, các chất béo tốt, vitamin, khoáng chất, chứa nhiều axit béo DHA kích thích não bộ sản sinh ra chất xám. Thực phẩm giúp nâng cao khả năng nhạy bén, ghi nhớ và năng lực phán đoán của não bộ.
Thực tế, những đứa trẻ duy trì ăn cá trong chế độ ăn hàng ngày thường đạt điểm cao hơn trong các bài kiểm tra chỉ số thông minh, có thị lực tốt hơn, ngủ ngon hơn.
BS.CKII Đinh Thị Kim Liên đưa ra lời khuyên về 8 loại cá giàu chất béo omega-3 và DHA tốt cho trí não của trẻ. Phụ huynh có thể tham khảo, chọn lựa chế biến đổi món thường xuyên cho trẻ ăn. Gia đình lưu ý định lượng, hàm lượng dinh dưỡng của các loại cá chỉ mang tính tham khảo, một khẩu phần cá tương đương 85 g.
EPA, DHA và omega-3 rất quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển não bộ ở trẻ
Cá thu
Cá thu là loại cá biển giàu axit béo tốt omega-3, một khẩu phần cá thu có khoảng 0,59 g DHA và 0, 43 g EPA. Bên cạnh giàu omega-3, cá thu cũng giàu vitamin B12, selen và một số loại chất khoáng khác.
Cá mòi
Loại cá nhỏ, thường được sản xuất đóng hộp và sử dụng như một món ăn nhẹ hoặc khai vị. Một khẩu phần cá mòi chứa DHA và 0,45 g EPA. Bên cạnh đó, cá mòi còn cung cấp cho cơ thể các khoáng chất và vitamin có lợi như: selen, vitamin D và vitamin B12.
Cá hồi
Cá hồi cũng là một trong những loại cá béo tốt và lành tính. Loại cá này có hàm lượng thủy ngân thấp nhất, giàu DHA giúp tăng cường trí não, nhất là đối với những trẻ đang trong quá trình phát triển.
Tùy vào loại cá nuôi hoặc cá tự nhiên, hàm lượng dinh dưỡng có sự chênh lệch, cụ thể là: một khẩu phần ăn cá hồi tự nhiên có 1,22 g DHA và 0,35g EPA và một khẩu phần ăn cá hồi nuôi có 1,24 g DHA và 0,59 g EPA. Ngoài ra, cá hồi còn có hàm lượng cao chất đạm, kali, selen, magie và vitamin B.
Cá hồi. Ảnh: aginglater
Cá hồi vân
Cá hồi vân khá phổ biến và được nhiều người yêu thích vì có lợi cho sức khỏe. Một khẩu phần cá hồi vân chứa khoảng 0,44 g DHA và 0,40 g EPA. Cá hồi vân cũng giàu đạm, kali và vitamin D.
Cá ngừ
Cá ngừ giàu protein và chất béo. Một khẩu phần cá ngừ cung cấp từ 0,73 g - 1,28 g DHA và EPA. Tuy nhiên, hàm lượng thủy ngân trong cá ngừ tương đối cao, nhất là các loại cá ngừ lớn, có thể gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ có cơ địa dễ bị dị ứng hoặc trẻ nhỏ có hệ miễn dịch không tốt. Do đó bố mẹ cần cân nhắc việc cho bé ăn loại cá này thường xuyên.
Cá bơn
Cá bơn béo ngậy, dễ chế biến vì không có xương dăm. Một khẩu phần cá bơn chứa khoảng 0.42 g EPA và DHA. Cá bơn cũng là nguồn cung cấp tốt các loại vitamin như vitamin B6, vitamin D, niacin cùng một số loại khoáng chất như kali, selen, phốt pho.
Cá chẽm
Cá chẽm được người Nhật thường xuyên sử dụng trong thực đơn hàng ngày. Một khẩu phần cá chẽm chứa khoảng 0,47 g DHA và 0,18 g EPA. Ngoài ra, cá chẽm còn cung cấp thêm đạm và selen.
Cá tuyết
Cá tuyết ít béo và giàu đạm. Một khẩu phần cá tuyết cung cấp không nhiều omega-3 (tối đa 0,2g) nhưng dầu từ gan cá tuyết có khoảng 2,6 g omega-3 trong mỗi 15 ml. Không chỉ vậy, cá tuyết còn giàu vitamin B, selen và phốt pho.
Cần lưu ý, với trẻ nhỏ trong độ tuổi ăn dặm, cá cung cấp nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe. Trong đó có axit béo omega-3 nhưng cũng là một trong những thực phẩm dễ gây dị ứng. Do đó, bố mẹ cần lưu ý.
BS.CKII Đinh Thị Kim Liên khuyến nghị bố mẹ nên đưa trẻ đi khám dinh dưỡng và chỉ bắt đầu cho trẻ ăn cá khi bác sĩ đã xác định cá là thực phẩm an toàn dành cho trẻ. Đặc biệt, nếu trong gia đình có người bị dị ứng nghiêm trọng với cá, tôm, động vật giáp xác, hoặc trẻ từng xuất hiện triệu chứng bị dị ứng hoặc đang bị bệnh chàm, bố mẹ nên chia sẻ với bác sĩ dinh dưỡng để xây dựng thực đơn theo chỉ dẫn.
Cuối cùng, để đảm bảo an toàn cho trẻ khi ăn cá bố mẹ nên ưu tiên chọn mua cá nhiều thịt, ít xương. Những loại cá này giúp tối giản quá trình sơ chế, chế biến, đồng thời giúp giảm nguy cơ bị hóc xương cá. Nên tránh chọn mua các loại cá có nhiều thủy ngân như cá nóc, cá kiếm, cá mập, cá nhám da cam... Hàm lượng thủy ngân tích tụ trong cơ thể quá nhiều có thể tăng nguy cơ tổn thương não và hệ thần kinh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sự phát triển của trẻ nhỏ.