Vấn đề môi trường nước nuôi tôm

Nhằm cung cấp đầy đủ các vấn đề kỹ thuật nuôi tôm nước lợ, sau hai bài về quy trình và thức ăn, Tép Bạc sẽ giới thiệu về môi trường nước. Đây là chia sẻ của chuyên gia đổi mới sáng tạo kỹ thuật nuôi tôm ở Trường Đại học Cần Thơ qua hợp tác nhiều cơ quan, doanh nghiệp, người nuôi tôm với tài trợ của Tổ chức Nghiên cứu Công nghiệp và Khoa học Khối thịnh vượng chung (CSIRO) từ Úc.

Môi trường nước nuôi
Nước nuôi tôm ở ao tại trại thực nghiệm của Trường Đại học Cần Thơ

Trong môi trường nước, nước có độ mặn như thế nào gọi là thấp?

Căn cứ vào nồng độ, thành phần muối hòa tan và vào thành phần khu hệ thủy sinh vật tương ứng, người ta chia nước thiên nhiên thành 4 loại:

1. Nước ngọt có độ mặn <0,5‰;

2. Nước lợ có độ mặn từ 0,5-30‰ (Nước lợ nhạt có độ mặn từ 0,5-5‰; Nước lợ vừa có độ mặn từ 5-18‰; Nước lợ mặn có độ mặn từ 18-30‰);

3. Nước mặn có độ mặn từ 30-40‰;

4. Nước quá mặn có độ mặn > 40‰.

Như vậy, đối với những vùng nuôi tôm nước lợ ở độ muối thấp có thể xác định có độ muối từ 0,5-5‰ (lợ nhạt)

Độ cứng là gì? Đơn vị đo độ cứng của nước ao nuôi tôm? 

Độ cứng là hàm lượng Ca2+ và Mg2+ được biểu thị bằng hàm lượng CaCO3/L, các ion hóa trị 2 khác cũng gây nên độ cứng của nước nhưng ở hàm lượng rất thấp. Độ cứng cũng được biểu thị bằng đơn vị mili đương lượng trên lít (meq/L) hoặc theo đơn vị vị của Đức là dGH (1 meq = 50 mg CaCO3/L = 2,81 dGH); Như vậy 1 dGH = 50/2,81 = 17,9 mg CaCO3/L. Đó là lý do vì sao khi sử dụng các test kit đo cứng theo đơn vị dGH của Đức, người nuôi lấy số giọt (số dGH) nhân với hệ số 17,9. Thông thường trong nuôi tôm ở Việt Nam, độ cứng thường được sử dụng đơn vị mgCaCO3/L. 

Vì sao hàm lượng lân trong nước ao nuôi tôm siêu thâm canh luôn ở mức cao?

Lân hòa tan (PO43-) trong nước có nguồn gốc từ thức ăn thừa, chất thải của tôm… Trong ao đất, lân hòa tan ít khi vượt cao như ở ao lót bạt, điều này là do trong môi trường lân dễ bị lớp bùn đáy hấp thu. Một số nghiên cứu cho thấy hơn 50% lượng lân hòa tan bị lớp bùn đáy hấp thu. Do đó, ở ao nuôi thâm canh lót bạt hoặc bể nuôi siêu thâm canh, lượng lân hòa tan luôn được giữ lại trong nước. Lân hòa tan thì không độc đối với tôm, nhưng nếu ở hàm lượng cao lại là điều kiện tốt cho tảo phát triển, kéo theo nhiều vấn đề khác trong quản lý nước.

Có thể sử dụng các muối khoáng để pha nước lợ cho ương, nuôi tôm được không?

Dĩ nhiên là được, nếu pha đúng thành phần của nước biển thì càng tốt. Tuy nhiên, một số yếu tố vi lượng có hàm lượng rất thấp nên nước lợ pha từ các muối có thể đảm bảo một số ion chính. Hiện có nhiều nghiên cứu về sử dụng nước lợ pha từ muối trong ương, nuôi tôm. Một số vùng nuôi có độ mặn thấp, các nghiên cứu về bổ sung các các muối khoáng thiết yếu như NaCl, MgSO4, MgCl2, CaCl2, KCl, and NaHCO3 cũng cho kết quả khả quan.

Giới hạn cho phép của sắt (Fe) trong môi trường nước ao nuôi tôm? 

Sắt (Fe) trong môi trường nước rất quan trọng đối với đời sống của thủy sinh vật. Tuy nhiên, nếu hàm lượng quá cao cũng gây ảnh hưởng đến tôm. Fe hòa tan trong nước có 2 dạng Fe2+ và Fe3+, trong đó Fe2+ rất độc đối với động vật thủy sản. Tổng 2 dạng Fe2+ và Fe3+ trong nước được gọi là Fe tổng số. Fe tổng số phù hợp trong ao nuôi tôm dao độ từ 0,05-0,5 mg/L. Thiếu Fe hoặc Fe quá cao cũng ức chế sự phát triển của tảo trong môi trường.

Điều kiện nhiệt độ tối ưu trong ương tôm thẻ chân trắng?

Nhiệt độ thích hợp nhất cho trứng nở và tỉ lệ sống của ấu trùng lên PL15 là từ 28-30oC. Khi nhiệt độ cao thì thời gian phát triển phôi ngắn và chiều dài ấu trùng sẽ dài hơn. Giai đoạn từ PL15-PL60 thì tăng trưởng nhanh ở nhiệt độ cao (33-37oC) nhưng tỉ lệ sống thấp.

Nuôi tôm quảng canh, ruộng bị nhiều rong đáy phát triển, có nên sử dụng sử dụng hóa chất để diệt rong không?

Đối với những ruộng nuôi tôm quảng canh, trong giai đoạn đầu cấp nước là rong đáy dễ phát triển và thường phát triển rất mạnh chiếm hết không gian hoạt động của tôm. Các chất diệt rong tảo có khả năng diệt luôn cả thực vật phù du (tảo) và các loài thủy sinh vật khác, gây mất cân bằng sinh thái làm cho thành phần thức ăn tự nhiên trong vuông nghèo hơn. Do đó, đối với ruộng nuôi tôm quảng canh bi rong phát triển quá mạnh, phương pháp thường được khuyến cáo là sử dụng biện pháp thủ công.

Đăng ngày 26/08/2024
Sáu Nghệ @sau-nghe
Góc nhìn

Cuối tháng 3/2025 làm việc với Đoàn Thanh tra EC gỡ “thẻ vàng”

Kế hoạch Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ làm việc tại Việt Nam từ ngày 21-31/3/2025 nhằm đánh giá công tác chống khai thác IUU để có thể gỡ “thẻ vàng”. Lãnh đạo Bộ NN&MT cùng các địa phương từ Bắc vào Nam đang tích cực triển khai nhiều công việc cụ thể, quyết gỡ “thẻ vàng”, xây dựng ngành thủy sản bền vững.

Tàu cá
• 10:52 05/03/2025

Ngành tôm chuyển động hướng bền vững

Hướng bền vững là làm ra sản phẩm chú trọng yếu tố bảo vệ môi trường, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. Từ đây cũng lộ rõ các hạn chế của ngành tôm nước ta hiện nay. Đồng thời, cho thấy những chuyển động tích cực theo hướng bền vững của doanh nghiệp và người nuôi mà bài viết sau đây cung cấp ví dụ cụ thể.

Nuôi tôm
• 09:00 14/02/2025

Năm 2025 giảm khai thác 5,2% và tăng nuôi trồng 3,5%

Cục Thủy sản xác định mục tiêu năm 2025 phải giảm mạnh khai thác và tăng nuôi trồng để quyết tâm thực hiện kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 của Chiến lược phát triển thủy sản, khi năm 2024 đã chưa giảm được khai thác.

Tàu thuyền
• 10:52 04/02/2025

Quy hoạch cả nước có 36 cảng biển

Ngày 16/1/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Quyết định số 140/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Cảng biển
• 10:55 20/01/2025

Tôm hùm: Sản lượng xuất khẩu tăng nhưng người nuôi vẫn thua lỗ

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong tháng 1/2025 ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, với kim ngạch đạt trên 774 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, nhờ nhu cầu cao từ Trung Quốc, mặt hàng tôm hùm và cua có sự tăng trưởng mạnh mẽ, giúp tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đạt mức cao. Tuy nhiên, nghịch lý đang diễn ra là dù sản lượng xuất khẩu tăng, người nuôi vẫn phải chịu cảnh thua lỗ. Vậy đâu là nguyên nhân?

Tôm hùm
• 09:10 07/03/2025

Cua Cà Mau: Đặc sản trứ danh và tiềm năng xuất khẩu

Cà Mau, vùng đất cực Nam của Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với ngành tôm xuất khẩu mà còn được biết đến với một đặc sản quý giá - cua biển.

Cua
• 09:10 07/03/2025

Bình Định: Sản lượng khai thác thủy sản tháng 2/2025 tăng 11,2% so với cùng kỳ

Trong tháng 2/2025, sản lượng thủy sản của tỉnh Bình Định đã ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể, góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành thủy sản tại địa phương.

Ngư dân
• 09:10 07/03/2025

Những tác hại từ độ đục nước ao nuôi

Một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm chính là độ đục của nước ao. Độ đục cao có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, từ cản trở quá trình quang hợp của tảo, ảnh hưởng đến hệ sinh thái ao nuôi, cho đến làm suy giảm chất lượng nước, gây bệnh cho tôm. Dưới đây là những tác hại chính của nước ao bị đục và cách khắc phục tình trạng này.

Ao nuôi tôm
• 09:10 07/03/2025

Xi phông đáy ao tôm: Nâng cao hiệu suất nuôi

Chất lượng nước là một trong những yếu tố then chốt quyết định thành công vụ nuôi, chất lượng nước tốt thì tôm nuôi mới phát triển tốt, ít bệnh và cho năng suất cao. Để duy trì nguồn nước tốt, việc xi phông đáy ao đã trở thành giải pháp phổ biến và hiệu quả, được nhiều bà con nông dân áp dụng, đặc biệt trong các mô hình nuôi tôm công nghệ cao.

Xi phông ao tôm
• 09:10 07/03/2025
Some text some message..