Vấn nạn bắt thủy sản không chọn lọc làm giảm tài nguyên thiên nhiên

Bắt thủy sản không chọn lọc, còn gọi là đánh bắt không bền vững, đang là một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng đến tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là nguồn lợi thủy sản. Phương pháp này bao gồm sử dụng lưới vét, lưới kéo đáy và các công nghệ đánh bắt quá mức, không phân biệt giữa các loài thủy sản, kích thước hay độ tuổi.

Đánh bắt thủy sản
Khai thác thủy sản không chọn lọc làm suy giảm nghiêm trọng tài nguyên

Hình thức đánh bắt thủy sản không chọn lọc 

Đánh bắt thủy sản không chọn lọc là một trong những nguyên nhân chính gây ra sự suy giảm nghiêm trọng của nguồn lợi thủy sản và hủy hoại môi trường biển. Những hình thức đánh bắt này thường được sử dụng vì lợi ích kinh tế ngắn hạn, nhưng chúng gây ra hậu quả lâu dài đối với hệ sinh thái và tài nguyên biển. 

Các phương pháp như đánh bắt bằng chất nổ, điện, hóa chất... gây ra những tổn hại nghiêm trọng cho môi trường biển và các loài sinh vật. Sử dụng các loại lưới có kích thước mắt lưới quá nhỏ. Điều này khiến các loài cá nhỏ, cá con, thậm chí cả các loài sinh vật biển khác bị bắt giữ một cách vô tình, dẫn đến suy giảm nghiêm trọng nguồn lợi thủy sản. 

Nhiều ngư dân vì lợi nhuận trước mắt mà không ngần ngại khai thác vượt quá mức cho phép, khiến các loài thủy sản không kịp sinh sản và hồi phục. 

Hậu quả của đánh bắt thủy sản không chọn lọc 

Đánh bắt thủy sản không chọn lọc gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên và con người. Những hậu quả chính bao gồm: 

Suy giảm nguồn lợi thủy sản 

Đánh bắt không chọn lọc làm giảm nhanh chóng số lượng cá trưởng thành và cá con. Điều này khiến quần thể thủy sản không kịp phục hồi, dẫn đến suy giảm nghiêm trọng, đặc biệt là các loài có giá trị kinh tế cao. 

Một số loài thủy sản có nguy cơ tuyệt chủng do bị khai thác quá mức, nhất là các loài sinh sản chậm hoặc có môi trường sống đặc biệt. 

Mất cân bằng hệ sinh thái biển 

Khi một loài bị khai thác quá mức, các loài khác trong chuỗi thức ăn có thể bị ảnh hưởng, gây mất cân bằng hệ sinh thái. Ví dụ, nếu các loài cá ăn cỏ bị bắt quá nhiều, lượng tảo biển sẽ phát triển mạnh, dẫn đến sự mất cân đối sinh học. 

Nhiều loài cá săn mồi như cá mập, cá ngừ, và cá heo bị ảnh hưởng khi thức ăn của chúng giảm dần, làm suy yếu toàn bộ cấu trúc của hệ sinh thái biển. 

Sản lượng khai thác thấp dần từng năm, ảnh hưởng đến kinh tế ngư dân 

Tác động đến loài không mục tiêu 

Các loài như rùa biển, cá heo, và cá voi thường vô tình bị mắc vào lưới đánh bắt. Nhiều loài trong số này là loài quý hiếm hoặc có nguy cơ tuyệt chủng, và việc bắt nhầm gây ra thiệt hại lớn cho quần thể của chúng. 

Phần lớn thủy sản không mong muốn hoặc không có giá trị kinh tế bị thả lại biển, thường khi chúng đã chết hoặc bị thương, gây lãng phí tài nguyên tự nhiên. 

Suy giảm sinh kế của ngư dân 

Khi nguồn tài nguyên thủy sản cạn kiệt, ngư dân gặp khó khăn trong việc khai thác và thu hoạch. Sản lượng giảm sút, đặc biệt là đối với những cộng đồng phụ thuộc vào nghề cá, dẫn đến mất sinh kế và thu nhập. 

Đánh bắt quá mức dẫn đến sự sụt giảm dài hạn của ngành công nghiệp thủy sản, ảnh hưởng đến ngư dân, các doanh nghiệp liên quan và cộng đồng ven biển. 

Tác động đến kinh tế và xã hội 

Khi tài nguyên biển cạn kiệt, ngành công nghiệp thủy sản gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động, ảnh hưởng đến kinh tế quốc gia, nhất là những quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu thủy sản. 

Thủy sản là nguồn cung cấp protein quan trọng cho hàng triệu người trên thế giới. Sự suy giảm nguồn lợi thủy sản ảnh hưởng đến an ninh lương thực toàn cầu. 

Mất cơ hội phục hồi tài nguyên thiên nhiên 

Các loài thủy sản bị khai thác quá mức cần thời gian dài để phục hồi. Tuy nhiên, nếu đánh bắt không chọn lọc tiếp diễn, sự phục hồi này sẽ trở nên khó khăn hơn hoặc không thể xảy ra. 

Sự đa dạng sinh học của biển sẽ bị đe dọa nghiêm trọng khi các loài bị khai thác mà không được quản lý hợp lý. 

Một số loài động vật dưới nước có nguy cơ tuyệt chủng 

Ô nhiễm môi trường 

Các phương pháp đánh bắt không chọn lọc như lưới kéo đáy gây hủy hoại môi trường đáy biển, làm phá hủy các rạn san hô và hệ sinh thái biển đáy. 

Các dụng cụ đánh bắt bị bỏ lại trong môi trường biển, bao gồm lưới cá và rác thải nhựa, gây ô nhiễm và ảnh hưởng tiêu cực đến các sinh vật biển. 

Đăng ngày 25/09/2024
Hòa Thy @hoa-thy
Môi trường

Lâm Đồng: Hơn 10 tấn cá chết bất thường, thiệt hại 800 triệu

Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, có hơn 10 tấn cá nuôi của một hộ dân tại phường 3 Bảo Lộc (Lâm Đồng) chết chưa rõ nguyên nhân, thiệt hại ước tính khoảng 800 triệu đồng.

Ao nuôi cá
• 09:49 14/10/2025

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Việt Nam xây dựng kế hoạch bảo vệ đa dạng sinh học thủy sản theo khung Montreal

Việt Nam đang hoàn thiện kế hoạch hành động quốc gia nhằm đưa Khung đa dạng sinh học Kunming–Montreal vào thực tiễn của ngành thủy sản, hướng tới mục tiêu phục hồi hệ sinh thái và sử dụng bền vững nguồn lợi biển đến năm 2030.

Hội thảo
• 09:00 02/12/2025

Thức ăn tiêu chuẩn ASC phải không phá rừng

Tổ chức chứng nhận tiêu chuẩn ASC ban hành quy định mới, từ tháng 11/2025, các cơ sở nuôi trồng thủy sản muốn đạt tiêu chuẩn này phải sử dụng thức ăn cũng có chứng nhận ASC. Yêu cầu chính với thức ăn ASC là được chế biến bằng nguyên liệu không gây rủi ro phá rừng.

Thức ăn tôm
• 09:00 01/12/2025

Vì sao hơn 70 tấn cá diêu hồng chết bất thường ở Cần Thơ?

Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ vừa công bố nguyên nhân ban đầu vụ hơn 74 tấn cá diêu hồng nuôi lồng bè chết bất thường vào cuối tháng 10. Theo đó, thủ phạm không phải là dịch bệnh mà là do tình trạng thiếu oxy cục bộ trong nước.

Cá điêu hồng
• 15:58 27/11/2025

Chiến lược xanh hóa: "Giấy thông hành" bắt buộc của thủy sản Việt Nam

Trong bối cảnh các thị trường lớn ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn về môi trường và lao động, "xanh hóa chuỗi cung ứng" không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành điều kiện tiên quyết để thủy sản Việt Nam duy trì vị thế và chinh phục thị trường quốc tế.

Mô hình nuôi thủy sản
• 09:00 20/11/2025

Xu hướng mukbang hải sản khổng lồ: Tò mò thị giác hay trào lưu gây lo ngại?

Trong vài năm gần đây, các video mukbang hải sản kích thước lớn xuất hiện dày đặc trên nền tảng mạng xã hội. Nội dung thường xoay quanh các mâm hải sản nhiều món, gồm bạch tuộc nguyên con, tôm hùm hoặc nghêu, sò với số lượng lớn.

Bạch tuộc
• 16:52 07/12/2025

Nhìn lại xuất khẩu thủy sản 10 tháng đạt 9,5 tỷ USD, tôm hùm và cá rô phi là điểm sáng

Dù đối mặt với nhiều biến động, đặc biệt là từ thị trường Mỹ, xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2025 vẫn ghi nhận kết quả tích cực, đạt hơn 9,5 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ. Trong bức tranh chung, tôm hùm, cá rô phi, chả cá và surimi nổi lên như những điểm sáng tăng trưởng ấn tượng.

Tôm sú
• 16:52 07/12/2025

Xu hướng từ rong sụn từng làm mưa làm bão tại thị trường Việt Nam

Rong sụn là thành phần chủ yếu cấu tạo nên Sea Moss Gel, sản phẩm được nhiều người tìm mua nhờ những lợi ích hỗ trợ sức khỏe mà nó mang lại.

Rong sụn
• 16:52 07/12/2025

Nếu cá mập ngừng bơi đồng nghĩa chúng sẽ không còn sống?

Cá mập, vị vua tối thượng của đại dương, biểu tượng của sức mạnh tuyệt đối và tốc độ. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài uy quyền ấy là một sự thật khắc nghiệt: Đối với nhiều loài, việc ngừng bơi đồng nghĩa với cái chết.

Cá mập
• 16:52 07/12/2025

Rùa biển trong sách đỏ sa vào lưới ngư dân Đà Nẵng

Một cá thể đồi mồi dứa nặng khoảng 17kg, thuộc loài nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam, vừa được một ngư dân tại Đà Nẵng tự nguyện bàn giao sau khi vô tình mắc vào lưới. Lực lượng chức năng sau đó đã phối hợp thả cá thể rùa biển này trở về môi trường tự nhiên an toàn.

Rùa biển
• 16:52 07/12/2025
Some text some message..