Vi khuẩn mới làm vaccine kháng lại bệnh virut đầu vàng ở tôm

Việc kiểm soát các bệnh gây ra do virus gây ra trên tôm được xem là một trong những sứ mệnh khó khăn của khoa học do mức độ nguy hiểm và sự phức tạp trong việc phòng trị.

Vi khuẩn mới sử dụng làm vaccine kháng lại bệnh virut đầu vàng ở tôm
Tôm thẻ chân trắng. Ảnh: hendrix-genetics

Do đó, các nhà khoa học đã không ngừng tiến hành nhiều phương pháp mới để đưa ra những giải pháp tối ưu nhất cho việc phòng trị bệnh virus. Trong đó, tiêu biểu có thể kể đến là công nghệ can thiệp RNA (RNAi) để biến đổi thế hệ vi tảo Chlamydomonas reinhardtii có khả năng chống lại bệnh virus đầu vàng ở tôm.

Công nghệ can thiệp RNA là gì?

Được xem như một công nghệ mới, hiệu quả cao để chống lại mầm bệnh virus, công nghệ can thiệp RNA (RNAi) sử dụng chuỗi kép (DSRNA) đặc hiệu theo trình tự được thiết kế để phá vỡ các gen quan trọng của virus. Phương pháp này nhằm khai thác khả năng tự nhiên của động vật để chống lại sự xâm nhiễm của mầm bệnh.

Vi tảo xanh Chlamydomonas reinhardtii 


Chlamydomonas reinhardtii. Ảnh nguồn: protist.i.hosei.ac.jp

Các vi tảo xanh Chlamydomonas reinhardtii đã được nghiên cứu và lựa chọn để sản xuất một loạt các phân tử sinh học mang công nghệ RNAi bởi một số đặc điểm cơ bản sau:

- Đây là loài tảo an toàn, không sản xuất nội độc tố và các tác nhân truyền nhiễm. Do đó, sử dụng vi tảo này làm nguyên liệu cho tôm có thể là một lựa chọn thay thế hấp dẫn, không gây lo ngại về rủi ro sức khỏe hoặc ô nhiễm môi trường.

- Lục lạp của C. reinhardtii rất đơn thuần, không chứa các chất phân giải hoặc biến đổi để xử lý DSRNA, cho phép tích lũy DSRNA ở mức độ cao trong cơ quan. Ngoài ra, sự biến đổi lục lạp ở C. reinhardtii xảy ra thông qua tái tổ hợp tương đồng dẫn đến sự tích hợp gen biến đổi ở một vị trí cụ thể, trong khi sự tích hợp vào bộ gen hạt nhân xảy ra ngẫu nhiên gây ra sự bất ổn. Quan trọng hơn, biến đổi lục lạp có thể đạt được bằng cách sử dụng các chủng đột biến không quang hợp, cho phép tạo ra các chất biến đổi không có chất đánh dấu mà không cần dùng kháng sinh để chọn.

Nội dung nghiên cứu

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã tạo ra một chất để biến đổi lục lạp C. reinhardtii ổn định thành chủng mới có tên gọi TN72, đồng nhất biểu hiện một DSRNA đặc hiệu với virus gây bệnh đầu vàng trên tôm (YHV) và chứng minh hiệu quả của chất biến đổi tảo như là thức ăn bổ sung để kiểm soát bệnh tôm.

Penaeus vannamei ở giai đoạn sau ấu trùng (PL) 30 đã được sử dụng cho một thử nghiệm cho ăn và thử nghiệm cảm nhiễm virus. Con tôm được thích nghi trong 10 ppt nước biển nhân tạo với sục khí ba ngày trước thí nghiệm.

Tôm được chia ngẫu nhiên thành 4 nhóm (n = 25) với 3 lần lặp lại cho mỗi nhóm được nuôi trong bể thủy tinh chứa 2 L nước biển nhân tạo. 

- Nhóm 1: Âm tính (không điều trị tảo, không gây cảm nhiễm)

- Nhóm 2: Dương tính (chỉ gây nhiễm YHV)

- Nhóm 3: Tôm được cho ăn tảo C. reinhardtii SR - không có biểu hiện DSRNA (mật độ 5 × 105 tế bào/ml nước biển)

- Nhóm 4: Tôm được cho ăn tảo C. reinhardtii PYP - có biểu hiện DSRNA (mật độ 5 × 105 tế bào/ml nước biển).

Vào ngày thứ 3 của thí nghiệm, tôm ở nhóm 2, 3 và 4 được gây cảm nhiễm với mầm bệnh đầu vàng YHV. 

Kết quả đạt được

Sau 8 ngày gây cảm nhiễm, kết quả cho thấy, tỉ lệ sống của tôm cho ăn tảo C. reinhardtii PYP cao nhất trong các nhóm cảm nhiễm (trên 50%). Trong khi, nhóm SR có tỷ lệ tử vong thấp hơn ở ngày 5 và 6. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong sau đó tăng lên mức tương tự như ở nhóm dương tính với YHV (khoảng 84%). Điều này có thể ám chỉ rằng, C. reinhardtii cung cấp các chất dinh dưỡng hoặc các sản phẩm tự nhiên như axit béo không bão hòa đa cho tôm, hỗ trợ chống lại nhiễm virus.

Như vậy, các chất biến đổi lục lạp C. reinhardtii thể hiện của DSRNA được tạo ra trong nghiên cứu này đã cho thấy tiềm năng to lớn như một cách hiệu quả để chống lại các bệnh do virus trong nuôi tôm. Hệ thống này có tiềm năng lớn sẽ được triển khai trong các trại giống sản xuất tôm PL. Ở giai đoạn này, tôm dễ bị thay đổi môi trường và mầm bệnh nhất. Do đó, việc cải thiện sức đề kháng tổng thể đối với mầm bệnh của tôm PL là rất quan trọng để thúc đẩy chăn nuôi bền vững. Kết quả này hứa hẹn việc sử dụng vi tảo như một loại thay thế mới, một nguyên liệu bảo vệ chống virus bổ dưỡng và hiệu quả trong nuôi tôm.

Đăng ngày 19/04/2019
NGUYEN THAO (Lược dịch)
Nguyên liệu

Bắt tàu cá Cà Mau vi phạm vùng biển nước ngoài

Thông tin từ Bộ tư lệnh Vùng Cảnh sát biển (CSB) 4, đến 14 giờ, ngày 3/8 đơn vị đã dẫn giải tàu cá CM - 99275-TS về đến cảng Hải đội 421, Hải đoàn 42 Cảnh sát biển tại thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn để tiến hành xử lý vi phạm theo quy định.

tàu cá bị bắt
• 10:29 04/08/2021

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa: Bằng chứng sống về chủ quyền biển, đảo

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa diễn ra tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi đã trở thành nghi lễ đặc biệt quan trọng, mang đậm bản sắc văn hóa tâm linh đặc sắc của người dân đảo Lý Sơn nhằm tri ân những người lính trong đội hùng binh Hoàng Sa năm xưa. Dưới đây là những hình ảnh đẹp về Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được ghi lại vào tháng 4/2021.

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa.
• 12:10 20/05/2021

Những góc nhìn bình dị từ cuộc sống của người dân miền biển

Dẫu cuộc sống miền biển có bộn bề khó khăn nhưng hạnh phúc vẫn luôn được tìm thấy đâu đó trong những bộn bề ấy, hạnh phúc hiện diện từ những điều nhỏ bé, bình dị nhất. Sự bộn bề cơ cực ấy thể hiện rõ trên những chuyến đi dài, những chuyến đi với sự trở về của một khoang tàu đầy ắp cá. Hạnh phúc, vui mừng vì một chuyến đi bội thu không có những cơn giận dữ bất thường nào của biển cả.

Bình minh trên biển.
• 07:11 17/05/2021

Quy định mới về giao khu vực biển

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 11/2021/NĐ-CP quy định việc giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển.

nuôi lồng bè trên biển
• 14:25 18/02/2021

Yucca hoạt động như thế nào trong kiểm soát khí độc ao nuôi?

Trong quản lý ao nuôi, khí độc NH₃ luôn là một "kẻ thù vô hình" có thể gây thiệt hại nặng nề. Chiết xuất từ cây Yucca thường được quảng cáo như một giải pháp cấp cứu hiệu quả. Tuy nhiên, nó có thực sự xử lý được khí độc tận gốc, hay chỉ là một giải pháp tình thế?

Cây Yucca
• 13:19 17/12/2025

Nguồn protein mới: Lối thoát cho “bão giá” thức ăn nuôi tôm

Trong cơ cấu giá thành nuôi tôm, thức ăn luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất, có thể lên đến 60%.

Ruồi lính đen
• 09:00 17/12/2025

Vai trò ngày càng lớn của enzyme trong thức ăn thủy sản

Thị trường enzyme trong thức ăn thủy sản toàn cầu được dự báo sẽ đạt 839 triệu USD vào năm 2035, tăng mạnh từ 506 triệu USD năm 2025. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi xu hướng chuyển dịch sang nguyên liệu thực vật và các quy định môi trường ngày càng siết chặt.

Thức ăn thủy sản
• 10:19 15/12/2025

Rong biển Việt Nam: “Kho báu” của đại dương xanh

Việt Nam ghi nhận hơn 800 loài rong, trong đó nhiều nhóm có giá trị kinh tế như rong nho, rong sụn, rong câu chỉ vàng. Đây là nền tảng giúp Việt Nam tạo ưu thế cạnh tranh khi so sánh với các đối thủ trong cùng khu vực.

Rong biển
• 13:24 11/12/2025

"Hóa chất vĩnh cửu" PFAS có trong thủy sản nhập khẩu

Một nghiên cứu mới vừa tiết lộ một rủi ro tiềm ẩn đáng báo động. Mạng lưới thương mại thủy sản toàn cầu đang vô tình hoạt động như một hệ thống phân phối khổng lồ, mang các "hóa chất vĩnh cửu" (PFAS) từ những vùng biển ô nhiễm đến bàn ăn của người tiêu dùng khắp thế giới.

Cá
• 06:20 27/12/2025

Xây dựng tiêu chuẩn phúc lợi đầu tiên cho cá basa Việt Nam

Trong bối cảnh Việt Nam cung cấp tới 90% lượng cá tra nhập khẩu toàn cầu, một quan hệ đối tác mới giữa các chuyên gia quốc tế và trong nước đã được khởi động. Mục tiêu là phát triển và công bố quy trình đánh giá phúc lợi đầu tiên cho cá basa, một bước đi nhằm nâng cao tính bền vững cho ngành hàng tỷ đô này.

Chế biến cá
• 06:20 27/12/2025

Tại sao tôm luộc lên thịt bị bở, không dai dù nhìn vẫn tươi?

Trong ẩm thực Việt, tôm luộc luôn được xem là món “thử lửa” độ tươi của nguyên liệu. Tuy nhiên, không ít trường hợp tôm sau khi luộc lại bị bở, nhão và nhạt vị, khiến nhiều người lầm tưởng nguyên nhân nằm ở cách nấu.

Tôm luộc
• 06:20 27/12/2025

Gia Lai hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản tàu cá không đủ điều kiện khai thác

HĐND tỉnh Gia Lai vừa thông qua chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản tàu cá không đủ điều kiện khai thác, nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngư dân, bảo đảm an sinh xã hội và góp phần chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).

Tàu cá
• 06:20 27/12/2025

Khi ao nuôi "già" đi: Làm sao để phục hồi "trái tim" của hệ sinh thái đáy?

Trong nuôi tôm thâm canh, người nuôi thường chú trọng con giống, thức ăn mà bỏ quên đất đáy ao, hệ sinh thái quyết định sự bền vững. Vậy, làm sao nhận biết ao đã lão hóa và cách hồi sinh nền đáy kiệt quệ sau nhiều vụ nuôi?

Ao nuôi tôm
• 06:20 27/12/2025
Some text some message..