Bán đảo Cà Mau: Mỏng manh phân ranh mặn ngọt

Trồng lúa và nuôi tôm là 2 loại hình sản xuất với 2 vùng sinh thái khác nhau đang tồn tại ở bán đảo Cà Mau. Người nuôi tôm muốn đưa nước mặn vào, người trồng lúa muốn đẩy nước mặn đi và câu chuyện mặn, ngọt cứ kéo dài, chưa có giải pháp rạch ròi, khiến nông dân vùng “da beo” gặp khó trong sản xuất.

lấy nước nuôi tôm
Nông dân ở huyện Giá Rai thải nước tôm chết ra ngay con kênh nội đồng mà mình sẽ phải lấy nước lại để nuôi vụ tôm tiếp theo. Ảnh: SONG HỶ

“Khát” nước mặn

Hàng năm, cứ đến thời điểm này, nông dân ở các vùng chuyên nuôi tôm thuộc huyện Giá Rai (Bạc Liêu) lại lo thiếu nước sản xuất. Cái nắng gay gắt trong những ngày qua gần như vắt kiệt nước dự trữ trong các đầm tôm và cũng sinh rong tảo dày đặc làm con tôm trở nên khó thở. Nhiều nơi tôm nuôi bắt đầu chết hàng loạt, vì không thích nghi được với môi trường thay đổi đột ngột.

Thiếu nước tôm chết nên nhiều hộ đã chủ động xả nước, phơi ao chờ điều kiện để lấy nước mới vào, và kênh thủy lợi công cộng cũng trở thành nơi xả nước bị ô nhiễm này. Cái vòng lẩn quẩn giữ nước sạch, nước bị ô nhiễm cứ thay nhau chảy lòng vòng và gánh lấy hậu quả không ai khác ngoài các hộ nuôi tôm.

Huyện Giá Rai có tổng diện tích nuôi trồng thủy sản hơn 20.300ha, đến nay bà con đã thả nuôi trên diện tích gần 18.700ha (trong đó diện tích bị thiệt hại hơn 500ha). Nếu tình trạng tôm “khát” nước tiếp tục kéo dài, thì diện tích tôm nuôi bị thiệt hại tăng cao sẽ là điều khó tránh khỏi.

Trong khi đó, tại Cà Mau, dọc theo tuyến lộ từ thị trấn U Minh đi Khánh Hội hiện không ít hộ dân tự đưa nước mặn vào nuôi tôm, một số khác đưa cơ giới vào đào đắp bờ bao khuôn hộ sẵn sàng cho nước vào bất cứ lúc nào.

Đặc biệt, tuyến kinh Xáng Mới, thuộc địa bàn xã Khánh Hội, đang là điểm nóng trong việc người dân vùng lúa 2 vụ chuyển sang vụ lúa - vụ tôm. Đã có trên 50 hộ dân trong tổng số 148 hộ đang sinh sống nơi đây lên bờ bao khuôn hộ đòi mở cống đưa nước mặn vào nuôi tôm. Hiện lực lượng chức năng phải cho người túc trực ngày đêm để tránh tình trạng người dân phá cống.

Không chỉ gây áp lực lên chính quyền địa phương, việc một số hộ dân tự ý đưa nước mặn vào nuôi tôm hiện đang tạo ra mâu thuẫn ngày một tăng giữa người trồng lúa và người nuôi tôm.

Ông Huỳnh Văn Đấu, ấp 1, xã Tân Lộc (Thới Bình, Cà Mau) bộc bạch: Gia đình chỉ sống nhờ vào 3 công vườn và 2 công ruộng. Trước kia mỗi tháng thu nhập từ dừa, xoài cũng được trên 1 triệu đồng. Nhưng giờ đây dừa đã bị tóp ngọn, không còn trái, xoài thì có nguy cơ bị chết vì nước mặn.

Lúng túng điều tiết nước

Tương tự ở Thới Bình, trên vùng ngọt ở các huyện Phước Long, Vĩnh Lợi (Bạc Liêu), nơi cây lúa giữ vai trò quan trọng trong kinh tế của nông dân, nhiều nơi đang đứng trước nguy cơ xâm nhập mặn qua Ngã Năm tỉnh Sóc Trăng, làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất lúa hè thu sắp tới với diện tích hơn 3.000ha của nông dân ở các huyện Phước Long và Vĩnh Lợi.

Trong khi đó, tình trạng người dân tự ý đưa nước mặn vào nuôi tôm mỗi lúc một nhiều trên những vùng sản xuất lúa 2 vụ ở Cà Mau, một phần do có sự chênh lệch thu nhập quá lớn giữa con tôm và cây lúa, mặt khác là do việc triển khai thực hiện quy hoạch còn quá chậm, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất bền vững so với thực tế.

Là khu vực nằm trong vùng ngọt hóa Bán đảo Cà Mau đã được phê duyệt quy hoạch, nhưng hiện nay việc khép kín hệ thống 23 cống thủy lợi từ tỉnh Kiên Giang và Bạc Liêu để dẫn nước ngọt từ hệ thống sông Hậu về phục vụ sản xuất còn quá chậm. Trong khi toàn bộ các tuyến kinh Cà Mau hầu như vào mùa khô đều mặn. Từ đó, việc tự ý chuyển đổi sang nuôi tôm mỗi lúc một nhiều và phức tạp hơn.

Có thể thấy “bài toán điều tiết nước trong mùa khô” của 2 vùng mặn, ngọt đặt ra cho người dân và ngành nông nghiệp vùng bán đảo Cà Mau không ít khó khăn. Để giải quyết tranh chấp mặn, ngọt cho hai vùng sản xuất được điều hòa trong điều kiện hạ tầng thủy lợi chưa được đầu tư đồng bộ không phải là chuyện dễ.

Người dân có đủ lý do để giải thích cho việc mình làm, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục gặp khó khăn trong việc tìm cách giải quyết và thực tế là vùng lúa 2 vụ của Cà Mau đang đứng trước nguy cơ mất dần qua từng ngày. Tình trạng đó không chỉ đẩy những quy hoạch trong sản xuất đứng trước nguy cơ bị phá vỡ mà còn tạo ra mâu thuẫn ngày một sâu sắc trong nội bộ nông dân.

Báo Sài Gòn Giải Phóng, 02/06/2014
Đăng ngày 02/06/2014
Song Hỷ - Nguyễn Phú
Nông thôn

Top 5 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản năm 2021, Minh Phú tiếp tục giữ ngôi vương

Vượt qua 800 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú giành ngôi vương xuất khẩu thủy sản và xuất khẩu tôm của cả nước, với 395 triệu USD, chiếm gần 4,5% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

xuất khẩu tôm
• 15:39 09/02/2022

Quảng Ninh dừng tiếp nhận hoa quả, thủy sản qua cửa khẩu

Từ ngày 17/1, Quảng Ninh tạm dừng tiếp nhận phương tiện chở hoa quả, thủy sản đông lạnh đến cửa khẩu, lối mở biên giới của tỉnh này để xuất khẩu.

cửa khẩu Bắc Luân II
• 10:12 17/01/2022

Đùi ếch đông lạnh bị châu Âu cảnh báo, mức độ rủi ro nghiêm trọng.

Văn phòng SPS Việt Nam lại tiếp tục nhận được cảnh báo về an toàn thực phẩm và thức ăn chăn nuôi của Liên minh châu Âu (EU) đối với sản phẩm đùi ếch đông lạnh xuất xứ từ Việt Nam.

đùi ếch đông lạnh
• 15:21 14/10/2021

Xuất khẩu thủy sản tiếp tục lao dốc

Xuất khẩu thủy sản tháng 9/2021 chỉ đạt trên 628 triệu USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc sụt giảm tới 50%. Đây là tháng thứ hai liên tiếp xuất khẩu thuỷ sản lao dốc.

chế biến tôm xuất khẩu
• 10:15 08/10/2021

Tình hình thủy sản quý I/2025 tại Bình Định: Tăng trưởng ổn định và triển vọng phát triển bền vững

Trong quý I năm 2025, ngành thủy sản tỉnh Bình Định đã ghi nhận những kết quả tích cực, thể hiện sự phát triển ổn định và tiềm năng tăng trưởng trong năm nay.

Tôm giống
• 14:24 16/04/2025

Nuôi ghép tổng hợp các loài thủy sản – hướng đi bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường nước và hiệu quả nuôi trồng thủy sản, mô hình nuôi ghép tổng hợp các loài thủy sản đang được xem là giải pháp khả thi, bền vững, giúp người nuôi thích ứng hiệu quả với những thay đổi của tự nhiên.

Nuôi ghép
• 11:00 15/04/2025

Bình Định: Đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, phát triển thị trường nông lâm thủy sản năm 2025

Nhằm đảm bảo an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản; nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị sản phẩm; phát triển chuỗi cung ứng sản phẩm an toàn, tăng cường tiêu thụ trong nước, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh về nông lâm thủy sản của tỉnh Bình Định.

Chế biến thực phẩm
• 10:45 08/04/2025

Bình Định tăng cường thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU

Để chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) lần thứ 5, tỉnh Bình Đinh tiếp tục chỉ đạo tập trung tăng cường thực hiện nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Tàu thuyền
• 09:43 04/04/2025

Giá thủy sản đồng loạt tăng mạnh trước Đại lễ 30/4 - 1/5

Đại lễ 30/4 - 1/5 là dịp đặc biệt, không chỉ kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, mà còn là thời điểm tôn vinh sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu non sông liền một dải. Cùng với không khí lễ hội, nhu cầu tiêu thụ thủy sản sẽ tăng mạnh, đẩy giá các mặt hàng này lên cao trong những ngày gần lễ.

Hải sản
• 16:52 28/04/2025

Cá chình sói “quái vật đáy biển”

Cá chình sói sở hữu một vẻ ngoài đáng sợ, khả năng săn mồi chớp nhoáng, cùng với bộ hàm có thể nhai nát cả một con cua.

Cá chình sói
• 16:52 28/04/2025

Công nghệ gen và chọn giống tôm kháng bệnh: Tiềm năng và thách thức

Trong ngành nuôi trồng thủy sản, tôm là một trong những loài động vật quan trọng, góp phần tạo ra giá trị kinh tế lớn cho nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước ở khu vực Đông Nam Á.

Tôm thẻ chân trắng
• 16:52 28/04/2025

Tôm mới thả mà ao có rong đáy

Trong quá trình nuôi tôm, đặc biệt ở giai đoạn đầu sau khi thả giống, việc quan sát các hiện tượng bất thường trong ao là vô cùng quan trọng để kịp thời xử lý và tránh thiệt hại. Một trong những hiện tượng mà nhiều bà con nông dân gặp phải nhưng thường bỏ qua là sự xuất hiện của rong đáy ngay sau khi thả tôm. Nhiều người xem đó là hiện tượng tự nhiên hoặc thậm chí nghĩ rằng rong tốt cho ao nuôi. Tuy nhiên, “tôm mới thả mà có rong đáy” thực chất lại là một cảnh báo nguy hiểm, cần được nhận diện và xử lý đúng cách.

Ao đóng rong
• 16:52 28/04/2025

Ngựa vằn phiên bản dưới nước: Loài cá độc đáo đang "làm mưa làm gió" giới nuôi cảnh

Cá ngựa vằn (Danio rerio) đang nhanh chóng trở thành cái tên nổi bật trong cộng đồng nuôi cá cảnh. Với vẻ ngoài đặc trưng bởi những sọc vằn đen - trắng xen kẽ như loài ngựa vằn trên cạn, cộng thêm tập tính thân thiện và khả năng thích nghi cao, loài cá nhỏ bé này không chỉ thu hút người yêu thủy sinh mà còn là đề tài nghiên cứu khoa học quan trọng trên toàn thế giới.

Cá ngựa vằn
• 16:52 28/04/2025
Some text some message..