Bánh canh được làm từ bột mì, đem nấu với tôm, cua, ghẹ, giò heo, thịt bò vụn… là một món ăn phổ biến của người miền Trung. Cách chế biến cũng đơn giản, nhanh - gọn - lẹ, chỉ cần chưa tới một tiếng đồng hồ là đã có ngay một nồi bánh canh ghẹ thơm phức.
Để nấu bánh canh ghẹ, các bà nội trợ dạo ra chợ biển từ sáng sớm, lúc này những chiếc thuyền chài vừa đánh lưới trở về mang theo mẻ hải sản tươi ngon nhất, nào là cá, tôm, cua, mực, ốc, ghẹ… đủ loại. Những chú ghẹ tươi rói cỡ vừa hoặc nhỏ, chắc thịt được các bà nội trợ chọn mua.
Ghẹ mua về dội vài gáo nước cho sạch cát, bóc mai, lấy gạch cho vào cái chén riêng. Bẻ đôi con ghẹ, cho vào chiếc tô lớn, ướp với chút nước mắm ngon, tiêu, hành củ xắt nhuyễn, bột ngọt, muối và ớt bột. Ghẹ được tẩm ướp chừng 5-10 phút cho thấm. Sau đó, bắc chảo dầu lên, phi thơm hành, rồi cho ghẹ và gạch đã được tách riêng trước đó vào, xào qua cho bớt mùi tanh.
Bột mì sau khi nhào với nước được để vào một chiếc mâm sạch. Bây giờ là đến lúc nặn và cán bột. Ngắt khối bột lớn ra thành từng cục nhỏ bằng nắm tay, rắc bột áo lên thớt, rồi dùng vỏ chai thủy tinh cán thật mỏng từng cục bột, nhớ rắc ít bột mì lên bề mặt bột đã cán mỏng để không dính. Cán xong, xếp chồng khoảng 3 - 4 lớp lên nhau rồi thái thành từng sợi nhỏ, phủ thêm ít bột mì khô để chống dính rồi trải đều ra mâm.
Khi nồi nước sôi nóng già, vừa từ từ cho sợi bột đã cán mỏng vào, vừa dùng đôi đũa to hoặc chiếc vá quậy đều, để những sợi bột mì không bị vón, dính cục vào nhau. Sau đó, cho ghẹ vừa xào vào, nêm nếm gia vị vừa ăn, cho thêm ít dầu điều để tạo màu nước dùng đẹp mắt và thơm.
Múc bánh canh ra tô, rắc thêm hành ngò, chan thêm ít nước mắm ớt, ai thích ăn đủ vị thì vắt thêm miếng chanh. Cái nóng của tô bánh canh, cái cay của ớt khiến những ngày đầu đông trở nên ấm áp hơn. Mùi thơm của bột mì, ghẹ quyện lại với nhau, hít hà mãi không thôi. Thích nhất là vị tươi ngon ngọt của ghẹ, cứ như được vớt lên từ biển cho thẳng dzô nồi bánh canh. Thế nên, chỉ ở miền biển, món bánh canh ghẹ ăn mới ngon vì đủ vị mặn mòi của biển khơi, vị tanh nồng, tươi ngon của những mẻ ghẹ sớm, vị của sản vật đặc trưng quê biển mới có…
Với những đứa con xa quê, lâu lâu lại xách giỏ đi chợ, tha về đủ thứ nguyên liệu nấu những món “quê mình” hoặc chạy xe cả cây số tìm đến quán quen, ăn cho đã thèm, để vơi đi nỗi nhớ quê. Họ không hẳn đi tìm cái ngon, cái khéo tay của đầu bếp mà… muốn tìm lại ký ức ngày xưa. Họ ăn bằng tấm lòng, bằng kỷ niệm, bằng cả sự háo hức, mừng vui, như một nhà văn nào đó từng nói rất chính xác, đó là nỗi mừng “tha hương ngộ cố tri”. Ngày ấy, xì xụp húp tô bánh canh, chỉ nghe cái ngon của sợi bánh canh mềm dẻo, thịt ghẹ ngọt béo, điểm xuyết vị cay nồng của ớt, thơm nhè nhẹ của hành ngò. Bây giờ, húp từng muỗng bánh canh, mà phảng phất đâu đây cái mùi thơm “nhà quê” của khói bếp, của rơm khô, của nồi bánh canh cứ len trong không gian, bám chặt vào hồn người. Và… ở mãi trong tâm hồn non nớt của lũ trẻ thơ ngày ấy cho tới tận bây giờ.