Bảo vệ rạn san hô để phát triển du lịch

Khoa học đã chứng minh rằng, các rạn san hô biển có giá trị rất lớn trong đa dạng sinh học và đời sống con người. Ngày nay, khi nhu cầu khám phá, thưởng ngoạn đại dương càng cao thì ý nghĩa, giá trị của các rạn san hô càng lớn. Để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên quý này phục vụ phát triển du lịch thì việc bảo vệ, bảo tồn và phát triển rạn san hô là rất cấp bách.

Bảo vệ rạn san hô để phát triển du lịch
Rạn san hô khá phong phú về chủng loại và đẹp mắt ở khu vực Quần thể Hòn Yến - Ảnh: CTV

Rạn san hô - ngôi nhà của sinh vật biển

Rạn san hô là nơi trú ngụ của các loài cá bướm, cá thia, cá mó nhiều màu sắc... Ngoài ra, rạn san hô còn là “bãi đẻ”, ngôi nhà trú ngụ của hơn 400 loài cá khác, trong đó có các nhóm cá mú, cá hồng.

Theo TS Hoàng Thị Thùy Dương (Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga), không chỉ là “bãi đẻ” của các loài cá, rạn san hô còn là “nhà” của nhiều loại sinh vật biển khác, như: bọt biển, một số loài thích ti (san hô và sứa), giáp xác, động vật thân mềm hai mảnh vỏ, động vật da gai (sao biển, nhím biển và hải quỳ), động vật có bao, rùa biển và rắn biển... Một số loài bám vào rạn san hô để sinh sản, để được bảo vệ, có khi trực tiếp lấy san hô làm thức ăn hoặc ăn các loài tảo, cỏ biển vốn rất đa dạng ở môi trường này.

Về giá trị sinh thái, san hô là cấu trúc sống lớn nhất trên hành tinh. Các rạn san hô là nơi cung cấp thức ăn, môi trường sống, trưởng thành và cả nơi trú ẩn, tránh khỏi kẻ thù cho cá và động vật khác.

Về giá trị kinh tế và tác động đến con người, các rạn san hô là nguồn tài nguyên tuyệt vời cho con người. Rạn san hô có thể coi là những “khu rừng” dưới biển bảo vệ con người khỏi các cơn bão khi tham gia phá vỡ năng lượng sóng. Đặc biệt, các rạn san hô từ bao đời nay là những “cung điện” kỳ ảo dưới lòng đại dương để con người thưởng ngoạn và khám phá. Theo một nghiên cứu của nhóm các nhà khoa học đến từ Đại học California (Mỹ) đăng trên Thời báo Tài chính Việt Nam gần đây khẳng định, các rạn san hô có giá trị rất lớn với con người, nó giúp bảo vệ môi trường biển, thúc đẩy du lịch sinh thái biển và mang về giá trị kinh tế toàn cầu ước tính 375 tỉ USD/năm.

Theo các nhà khoa học Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, vùng biển nhiệt đới Việt Nam là môi trường thích hợp để các loài san hô sinh trưởng và phát triển, trong đó có vùng biển các tỉnh duyên hải miền Trung. Về chủng loài, vùng biển Việt Nam tập trung khoảng 400 loài san hô trong tổng số 800 loài của thế giới. Tuy nhiên, tình trạng biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, những tác động tiêu cực từ con người, các cơn bão biển và hiện tượng trắng hóa (chết) đang đe dọa số lượng san hô.

Từ giá trị đa dạng sinh học cũng như kinh tế của các rạn san hô, nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp nhằm bảo vệ các rạn san hô trong vùng biển của mình.


Rạn san hô bị hủy hoại hàng loạt ở vùng biển Hòn Nưa (huyện Đông Hòa) - Ảnh: CTV

Bảo vệ khẩn cấp

Theo thông tin từ Chi cục Biển và Hải đảo Phú Yên (Sở TN-MT), kết quả nghiên cứu, khảo sát của Viện Hải dương học Nha Trang cho biết các vùng biển gần bờ Phú Yên hiện có 182 loài san hô, riêng tại Di tích danh thắng quốc gia quần thể Hòn Yến có 17 loài sinh sống và phát triển tốt. Hầu hết các rạn san hô đều ở gần bờ nên bị xâm hại, khai thác.

Mới đây các chuyên gia, nhà khoa học thuộc Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga theo đề nghị của UBND tỉnh đã tiến hành khảo sát sơ bộ các rạn san hô tại một số điểm có khả năng phát triển du lịch sinh thái biển. 3 điểm được chọn khảo sát gồm: Hòn Lao Mái Nhà, Hòn Yến (huyện Tuy An) và khu vực biển Hòn Nưa (huyện Đông Hòa).

Kết quả ban đầu cho thấy, các rạn san hô ở đây tương đối đa dạng về chủng loại, đẹp và có giá trị nhiều mặt, trong đó có phát triển du lịch. Hiện trạng cũng cho thấy các rạn san hô ở đây đã và đang bị hủy hoại do các yếu tố tự nhiên (bão biển đánh gãy), nhưng phần lớn là tác động tiêu cực từ con người (ô nhiễm môi trường, khai thác san hô, giẫm đạp, săn bắt hải sản...), trong đó nghiêm trọng nhất là rạn san hô khu vực Hòn Yến.

Theo TS Hoàng Thị Thùy Dương, người trực tiếp lặn khảo sát, rạn san hô khu vực Hòn Yến rất đẹp, là dạng san hô nước nông (cạn), khi thủy triều rút có thể lộ hoàn toàn lên mặt nước, đây là điều bất lợi trong quá trình bảo vệ, bảo tồn.

“Rạn san hô ở đây có cả san hô cứng, san hô mềm và đang chịu nhiều tác động tiêu cực bởi con người như: giẫm đạp khi thủy triều xuống, rác thải dân sinh, ô nhiễm môi trường nước do nuôi trồng thủy sản... Nếu không có phương án bảo vệ khẩn cấp, một thời gian không xa, rạn san hô ở khu vực này sẽ biến mất và khó có khả năng phục hồi, vì san hô phục hồi và phát triển rất chậm”, TS Dương nói.

Ngoài 3 vùng biển và rạn san hô khảo sát nói trên, theo khảo sát riêng của chúng tôi, vùng biển khu vực Hòn Chùa (xã An Chấn, huyện Tuy An), là một vùng biển có rạn san hô đẹp. Hiện nay người dân địa phương tận dụng lợi thế tài nguyên này để phát triển tour du lịch lặn ngắm san hô, với hình thức đơn giản là mang kính lặn, mặc áo phao là có thể ngắm nhìn được rạn san hô tuyệt đẹp nơi đây. Ngoài ra, một chỉ dấu quan trọng để khẳng định ở vùng biển này có rạn san hô và mức độ đa dạng sinh học rất cao là bãi cỏ biển ở ngay trước mặt Hòn Chùa. Khi thủy triều rút, ở khu vực làng chài Mỹ Quang Bắc (xã An Chấn) lộ ra bãi cỏ biển rộng lớn.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đại Dương, việc bảo vệ, bảo tồn và phát triển các rạn san hô hiện nay là quan trọng và cấp bách. Điều này không chỉ phục vụ phát triển du lịch, lặn ngắm san hô mà nó có ý nghĩa rất lớn trong bảo vệ môi trường biển và phát triển kinh tế biển một cách bền vững.

Giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Yên Phạm Văn Bảy cho biết: “Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, sở đã làm việc với Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, tháng 6 này sẽ tiếp tục chương trình khảo sát chi tiết, đánh giá cụ thể thực trạng các rạn san hô, từ đó đưa ra giải pháp bảo vệ, phục hồi và phát triển.

Trong đó, đặc biệt quan tâm rạn san hô khu vực quần thể Hòn Yến, vì đây là di tích danh thắng quốc gia cần được bảo tồn theo Luật Di sản. Hơn nữa, rạn san hô này đang chịu nhiều tác động tiêu cực từ con người, ngay cả khách tham quan du lịch, chụp ảnh cũng có thể giẫm nát san hô, bởi khi nước triều rút, rạn san hô này lộ thiên ngay dưới chân”.

Theo TS Đặng Hồng Triển, Giám đốc Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga, đơn vị đã tiến hành nghiên cứu vịnh Nha Trang và một số khu vực ven biển miền Trung, khu vực Vịnh Hạ Long, Vịnh Lan Hạ. Đến nay, trung tâm đã tổ chức và tham gia khảo sát nghiên cứu ở 12/16 khu bảo tồn biển của Việt Nam; đã định danh trên 400 loài thực vật và trên 150 loài động vật phù du, trên 160 loài cá, 900 loài động vật đáy; xây dựng được bản đồ phân bố, tổ chức cấu trúc - chức năng của quần xã phiêu sinh vùng vịnh Nha Trang và một số khu vực biển ven bờ khác.

Hiệu quả từ các dự án bảo vệ hệ sinh thái biển, bảo tồn rạn san hô có ý nghĩa quan trọng. Trong đó, dự án Khu bảo tồn biển Hòn Mun (Khánh Hòa) là dự án bảo tồn biển đầu tiên ở Việt Nam, ra đời vào năm 2001. Dự án này là một điển hình trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học môi trường biển, đã đạt được các mục tiêu: Giúp các cộng đồng tại chỗ nâng cao đời sống (đặc biệt là phát triển du lịch) và cộng tác với các bên liên quan khác để bảo vệ, làm đa dạng sinh học môi trường biển.

Báo Phú Yên
Đăng ngày 21/05/2019
Trần Quới
Môi trường

Thừa Thiên - Huế: Đầm phá ô nhiễm, dân kêu trời

Hàng ngàn hộ dân ở 33 xã, phường, thị trấn sống dựa vào đầm phá Tam Giang - Cầu Hai (tỉnh Thừa Thiên - Huế), đang khốn khổ vì nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng.

Ô nhiễm đầm phá ở Thừa Thiên - Huế
• 14:32 14/03/2023

Sản xuất xà phòng từ chất nhầy ốc sên

Một con ốc sên sẽ tạo ra khoảng 2g chất nhờn. Để sản xuất 15 thanh xà phòng trọng lượng 100g, anh Desrocher ở thị trấn Wahagnies, miền Bắc nước Pháp cần khoảng 40 con ốc sên. Ảnh: Reuters

Xà phòng từ ốc sên
• 10:17 09/02/2023

Yên Bái: Thả hơn 30 nghìn cá giống xuống hồ Thác Bà trong ngày ông Công, ông Táo

Ngày 14/1, huyện Yên Bình (Yên Bái) đã tổ chức thả cá bổ sung nguồn lợi thủy sản hồ Thác Bà năm 2023 gắn với phong tục thả cá chép ngày 23 tháng Chạp.

Thả cá
• 12:02 19/01/2023

Xuất hiện pin làm từ vỏ cua, có thể tái chế 1000 lần

Các nhà khoa học đã phát minh ra một loại pin được làm từ vỏ cua, dễ phân hủy hơn nhiều so với pin lithium-ion.

Pin làm từ vỏ cua
• 09:46 12/01/2023

Các tỉnh ven biển chủ động phòng tránh thiên tai sạt lở

Trong những năm gần đây, Việt Nam đang phải đối mặt với những tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu.

Ven biển
• 10:51 15/04/2025

Có nên áp dụng cơ chế thưởng cho người báo tin xả rác giống như xuyệt điện thủy sản?

Trong bối cảnh bảo vệ môi trường ngày càng được chú trọng, việc xử lý các hành vi vi phạm môi trường như xả rác bừa bãi đang trở thành một thách thức lớn. Một trong những giải pháp được nhiều địa phương triển khai để khuyến khích người dân tham gia giám sát, tố giác vi phạm là cơ chế khen thưởng cho người báo tin, đặc biệt là những hành vi xả rác. Liệu cơ chế này có thể áp dụng hiệu quả như mô hình "treo thưởng" chống xuyệt điện thủy sản tại Cà Mau?

• 10:16 08/04/2025

Xử lý chất thải và bảo vệ môi trường trong các trang trại nuôi tôm hiện đại

Xử lý chất thải và bảo vệ môi trường trong các trang trại nuôi tôm hiện đại là một yếu tố quan trọng giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động nuôi trồng thủy sản đối với hệ sinh thái xung quanh, đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển bền vững. Trong bối cảnh ngành nuôi tôm đang đối mặt với các vấn đề môi trường như ô nhiễm nước, suy giảm chất lượng đất và khí thải, việc áp dụng công nghệ xử lý chất thải tiên tiến và các biện pháp bảo vệ môi trường là rất cần thiết.

Nước thải
• 09:00 07/04/2025

Phân tích dòng rác thải nhựa trong nuôi tôm ở tỉnh Sóc Trăng

Nuôi tôm nước lợ đang sử dụng và thải ra lượng rác nhựa rất lớn, trở thành vấn đề cấp bách phải giải quyết để bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xanh. Nhằm hỗ trợ việc giải quyết, Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) vừa nghiên cứu phân tích dòng rác thải nhựa trong nuôi tôm ở tỉnh Sóc Trăng, đưa ra khuyến nghị “Giảm thiểu-Tái sử dụng-Tái chế” (3R).

Rác thải nhựa
• 09:00 05/04/2025

Lườn cá hồi: Tốt hay hại cho sức khỏe người tiêu dùng

Lườn cá hồi, phần thịt bụng béo ngậy, mềm mại, luôn được bà con Việt Nam yêu thích trong các bữa ăn gia đình hay nhà hàng sang trọng. Với hương vị đậm đà, lườn cá hồi không chỉ ngon mà còn giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn liệu phần này có thực sự tốt cho sức khỏe hay tiềm ẩn rủi ro?

Lườn cá hồi
• 15:07 27/04/2025

Cộng đồng mạng thích thú trước món cua Dương Quá độc lạ

Gần đây, cộng đồng mạng (CĐM) không khỏi xôn xao khi một món ăn độc đáo, "cua cùi," trở thành chủ đề nóng được chia sẻ rầm rộ. Với tên gọi nghe có vẻ lạ lẫm, món cua này đã khiến không ít người ngạc nhiên bởi không chỉ là món ăn độc đáo mà còn chứa đựng một câu chuyện thú vị và đầy bất ngờ.

Cua
• 15:07 27/04/2025

Siết chặt quản lý khai thác thủy sản năm 2025

Việt Nam là một trong những quốc gia ven biển có ngành thủy sản phát triển mạnh mẽ tại khu vực Đông Nam Á.

Tàu cá
• 15:07 27/04/2025

Ảnh hưởng của bọt khí siêu nhỏ lên tôm thẻ chân trắng

Nuôi tôm tại Việt Nam đối mặt với thách thức lớn từ bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Nghiên cứu này đánh giá tiềm năng ứng dụng công nghệ bong bóng nano oxy và ozone trong kiểm soát bệnh, thông qua thí nghiệm so sánh hiệu quả giữa bong bóng thường và bong bóng nano trên tôm thẻ chân trắng. Mục tiêu nhằm tìm giải pháp thay thế kháng sinh, cân bằng giữa hiệu quả diệt khuẩn và an toàn cho tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 15:07 27/04/2025

Tình hình nuôi trồng và quy hoạch thủy sản Việt Nam năm 2025

Ngành thủy sản Việt Nam từ lâu đã đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, không chỉ cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng mà còn tạo ra hàng triệu việc làm và đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, trước những thách thức của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, và yêu cầu ngày càng cao từ các thị trường quốc tế, ngành thủy sản nói chung và lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nói riêng đang đứng trước yêu cầu phải chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Nuôi trồng thủy sản
• 15:07 27/04/2025
Some text some message..