Bất hoạt khả năng gây bệnh EMS trên tôm bằng gen đột biến

Nhóm các nhà kha học thuộc Đại học Arizona mới đây đã có phát hiện mang tính đột phá về một gen xuất hiện trong các dòng đột biến của Vibrio parahaemolyticus và V. Campbellii có khả năng bất hoạt gen gây bệnh hoại tử gan tụy

Bất hoạt khả năng gây bệnh EMS trên tôm bằng gen đột biến
Nghiên cứu mang tính đột phá trong công cuộc hạn chế khả năng gây bệnh trên tôm ở cấp độ di truyền phân tử.

Bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND, còn được gọi là hội chứng chết sớm, EMS) là một bệnh do vi khuẩn đã gây ra tổn thất nặng nề cho ngành nuôi tôm thẻ chân trắng và tôm sú trên toàn thế giới (tỉ lệ chết của tôm lên đến 100%) Bệnh này đã dẫn đến những tổn thất kinh tế đáng kể đối với ngành nuôi trồng thuỷ sản. Các dấu hiệu lâm sàng của bệnh bao gồm đường tiêu hóa trống rỗng, xuất hiện màu nâu của dạ dày, gan tụy nhợt nhạt, tôm lờ đờ và mềm vỏ (Leano and Mohan, 2012).

AHPND lần đầu tiên được tìm thấy ở Trung Quốc trong năm 2009 và đang nổi lên ở những nơi khác trên khắp Đông Nam Á bao gồm Thái Lan, Việt Nam, Malaysia và Philippines (Flegel, 2012, Leano và Mohan, 2012; Lightner và cộng sự, 2012 Leobert et al., 2015). Vào năm 2013, căn bệnh này đã xảy ra ở Mexico (Soto-Rodriguez và cộng sự, năm 2015) và nó đã lây lan sang châu Mỹ Latinh giữa năm 2013 và năm 2015 (Han và cộng sự, 2015).

Hai gen độc tính từ vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus là pirAvp và pirBvp đã được biết đến là nhân tố mã hóa một độc tố nhị phân huỳnh quang cực độc đối với các loài chân đốt (Pir) và là tác nhân chủ yếu gây ra bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) ở tôm. Những gen này được gắn kết với các phần lặp lại của một phần tử di động (chuỗi chèn) trong một plasmid lớn. Trình tự chèn này chiếm tỷ lệ cao của chuỗi ISVal1 đã biết (92%). Các gen pirABvp và ISVal1 tổng hợp thành gen nhảy có kích thước là 5535bp, được đặt tên là Tn6264.

Có một số loại gen pirABvp đã bị xóa trong một số dòng của vi khuẩn V. parahaemolyticus. Trong giai đoạn từ năm 2013 – 2016, nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Arizona (Hoa Kỳ) đã tìm thấy 2 loại đột biến xóa bỏ gen pirABvp từ trang trại tôm bị ảnh hưởng bởi bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND). Các đột biến loại I bao gồm 3 dòng V. parahaemolyticus xóa toàn bộ gen pirABvp (4.400bp) và cả gen ISVal1 (6.000bp), và các đột biến này được đặt tên là pirABvp (-). Các đột biến loại II bao gồm 3 dòng vi khuẩn V. parahaemolyticus loại bỏ một gen pirAvp (1.500bp) và một gen pirBvp (1.600bp) và được đặt tên là pirAvp (-).

Gen đột biến Vibrio parahaemolyticus bất hoạt khả năng gây bệnh EMS

Trong các thử nghiệm sinh học trong phòng thí nghiệm, chúng không gây ra bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) cho tôm. Trong năm 2016, nhóm nghiên cứu cũng phân lập được 4 dòng vi khuẩn V. campbellii mang gen pirABvp từ tôm bệnh. Những đặc điểm của các dòng V. campbellii khác nhau gây ra AHPND  đã được tìm thấy, thông qua xét nghiệm sinh học và đánh giá mô học.

Gen đột biến Vibrio parahaemolyticus bất hoạt khả năng gây bệnh EMS
Đặc điểm mô bệnh học của gan tụy tôm P. vannamei. Tôm được thử nghiệm bởi các đột biến tự nhiên AHPND V. parahaemolyticus, và V. campbellii. (A): Kiểm soát âm tính, cho thấy bình thường gan tụy bình thường, (B, C, & D): Thử nghiệm bởi các chủng loại bỏ gen pirABvp, chủng pirAvp (-) (B,C) và chủng pirabav (-) (D) , Biểu hiện gan tụy bình thường với chức năng bình thường của các tế bào B và R, (E & F): Gây bệnh cho tôm do AHPND pirABvp (+) V. campbellii cho thấy giai đoạn cấp tính điển hình với bệnh hoại tử tiến triển và hoại tử khối gan tụy khổng lồ các tế bào biểu mô (G & H) Mô gan tụy được nhuộm bằng Hematoxylin Mayer-Bennett và Eosin-flloxine.

Nghiên cứu này chứng minh rằng có thể bất hoạt khả năng gây bệnh EMS trên tôm bằng các đột biến loại bỏ gen gây bệnh trên Vibrio parahaemolyticus. Là một nghiên cứu mang tính đột phá trong công cuộc hạn chế khả năng gây hại của vi khuẩn V. parahaemolyticusV. Campbellii gây bệnh hoại tử gan tụy nói riêng và các bệnh khác do chúng gây ra nói chung trên tôm ở cấp độ di truyền phân tử.

Xem báo cáo khoa học tại đây

Đăng ngày 23/08/2017
TRỊ THỦY Lược dịch
Dịch bệnh

Ghẹ vuông chắc thịt không thua ghẹ biển!

Nếu có dịp về Năm Căn, Ngọc Hiển, Ðầm Dơi, ngoài tôm, cua, cá, sò…. thì đừng quên thưởng thức đặc sản ghẹ vuông. Ghẹ vuông chắc thịt, ngon nên được nhiều người dân địa phương, du khách cũng như thị trường tiêu thụ ưa chuộng.

Ghẹ vuông
• 11:58 07/06/2021

Ảnh đẹp thủy sản: Món ăn mang đậm nét đồng quê Việt

Ảnh đẹp thủy sản hôm nay lại mang chúng ta đến gần hơn với những món ăn gắn liền của tuổi thơ qua các nhìn ảnh vô cùng đẹp đẽ, những món ăn mà đã gắn liền với biết bao thế hệ.

Cua đồng.
• 19:49 28/05/2021

Ảnh đẹp: Loài hoa của miền sông nước

Miền Tây không chỉ có sông nước mênh mông mà cảnh sắc lại hữu tình. Kết hợp từ những loài hoa tím hồng rực rỡ hòa quyện tạo nên màu sắc của đồng bằng. Đi đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp dễ dàng các loài hoa ấy.

Hoa sen.
• 12:13 24/05/2021

Nhật ký về quê

Quê hương là chùm khế ngọt, dù bạn có đi xa bao lâu thì quê hương cũng luôn mở vòng tay chào đón bạn quay trở về, nếu có một ngày bản thân cảm thấy mệt mỏi ở chốn sài gòn nhộn nhịp thì hãy tạm gác mọi chuyện về quê một chuyến nhé!

Tôm càng xanh.
• 13:44 20/05/2021

Bệnh hoại tử thần kinh (VNN) trên cá chẽm

Cá chẽm là một trong những đối tượng nuôi thương phẩm có giá trị cao và được ưa chuộng tại nhiều quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, một trong những thách thức nghiêm trọng đối với người nuôi cá chẽm hiện nay là bệnh hoại tử thần kinh do virus – còn gọi là Viral Nervous Necrosis (VNN) hoặc bệnh Betanodavirus. Đây là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt ở giai đoạn cá giống và cá con, có thể gây thiệt hại nặng nề lên tới 100% nếu không phát hiện và xử lý kịp thời.

Bệnh VNN trên cá chẽm
• 15:19 07/07/2025

Lỏng ruột trên tôm và những điều cần lưu ý

Trong nuôi trồng thủy sản, hiện tượng tôm bị lỏng ruột là một rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, đặc trưng bởi tình trạng thành ruột mềm, dễ đứt gãy, phân tôm không kết dính. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhiễm khuẩn (Vibrio spp.), độc tố thức ăn hoặc stress môi trường, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Bệnh không chỉ tác động đến tốc độ tăng trưởng mà còn làm tăng tỷ lệ hao hụt, ảnh hưởng năng suất vụ nuôi.

Hình minh họa tôm thẻ
• 12:17 19/05/2025

Dịch bệnh TPD bùng phát trên tôm

Trong thời gian gần đây, dịch bệnh trên tôm tại các vùng nuôi trọng điểm đang diễn biến phức tạp, lan rộng nhiều khu vực với tỷ lệ thiệt hại ngày càng gia tăng. Đáng chú ý nhất là sự bùng phát mạnh của bệnh TPD (bệnh gan tụy cấp tính trên tôm), gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 07/05/2025

Peptide kháng khuẩn ứng dụng trong phòng bệnh tôm

Trong nuôi tôm, so với giai đoạn năm 1991 nhiều loại kháng sinh được bà con sử dụng có khả năng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây bệnh tôm, bằng việc hòa vào nước tạt trực tiếp xuống ao nuôi khi tôm bị bệnh hay trộn vào thức ăn cho ăn trực tiếp để phòng bệnh. Đến năm 2024 hầu hết các chủng vi khuẩn có khả năng kháng đa số các loại kháng sinh.

Kháng khuẩn tôm
• 10:29 05/05/2025

Hành trình chàng trai trẻ mang cá tầm lên rừng

Trong một góc rừng sâu xã Quảng Tân, huyện Đầm Hà, tỉnh Quảng Ninh, giữa nơi địa hình hiểm trở và ít người sinh sống, một mô hình nuôi cá nước lạnh đang âm thầm hình thành và phát triển. Chủ nhân của mô hình này là Vũ Đình Hảo, một thanh niên sinh năm 1992, quê ở thị xã Quảng Yên. Anh đã lựa chọn một hướng đi ít người dám theo đuổi: nuôi cá tầm bằng công nghệ bể nổi giữa vùng núi rừng.

Cá tầm
• 04:54 14/07/2025

Đồng Tháp số hóa ngành cá tra, 100% cơ sở được cấp mã nhận diện

Đồng Tháp vừa phê duyệt Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp và kế hoạch phát triển ngành hàng cá tra theo hướng hiện đại, bền vững. Mục tiêu là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào sản xuất và quản lý, nâng cao chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Cá tra
• 04:54 14/07/2025

Nuôi biển: Tiềm năng, cơ hội và 4 rào cản

Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) vừa có báo cáo cho biết bức tranh toàn cảnh và chi tiết về hiện trạng cá biển toàn cầu: Có 35,5% quần thể cá biển đang bị khai thác quá mức. Đại dương không còn là “kho cá vô tận” và nhiều quốc gia đã phát triển nuôi biển công nghiệp, xa bờ. Việt Nam có điều kiện tự nhiên giàu tiềm năng phát triển nuôi biển, thuận lợi để xây dựng một ngành kinh tế mới khai thác cơ hội toàn cầu, tuy nhiên phải vượt qua 4 rào cản lớn hiện nay.

Nuôi trồng thủy sản
• 04:54 14/07/2025

Cách phân biệt và sử dụng đúng một số loại vôi trong nuôi trồng thủy sản

Vôi là một trong những vật tư quan trọng có vai trò điều chỉnh pH, cải tạo ao, xử lý đáy, diệt khuẩn và bổ sung khoáng chất. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay có nhiều loại vôi khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và công dụng riêng. Nếu không hiểu rõ và sử dụng đúng loại vôi phù hợp với mục đích và thời điểm, người nuôi có thể gặp phải những hậu quả như pH tăng đột ngột, tôm cá sốc môi trường, hoặc hiệu quả cải tạo không như mong muốn.

Bón vôi
• 04:54 14/07/2025

Cá "nhuộm phẩm" ở Đà Nẵng: Sự thật có phải hóa chất độc hại

Sáng 6/7, tại khu vực gần chợ Cẩm Lệ (quận Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng), một người dân phản ánh về việc cá biển có màu sắc bất thường, nghi ngờ bị nhuộm phẩm màu. Sau khi rửa hai con cá kè bằng nước ngọt, nước chuyển sang màu đỏ đậm. Khi luộc, thịt cá cũng có màu đỏ khác lạ, khiến người này nghi ngờ cá bị “nhuộm phẩm”.

Cá
• 04:54 14/07/2025
Some text some message..