Bệnh gan tụy cấp tính: Những điều cần biết để bảo vệ mùa màng

Bệnh gan tụy cấp tính là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất đối với tôm nuôi, gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và kinh tế. Bệnh xuất hiện phổ biến trên tôm thẻ chân trắng và tôm sú, với tỷ lệ tử vong cao ngay trong giai đoạn đầu vụ nuôi. Để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ mùa màng, người nuôi cần hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các biện pháp phòng tránh bệnh.

Tôm bị bệnh gan tụy
Gan tôm bệnh nhạt màu hơn gan tôm bình thường. Ảnh: ST

Bệnh gan tụy cấp tính là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất đối với tôm nuôi, gây thiệt hại nghiêm trọng về năng suất và kinh tế. Bệnh xuất hiện phổ biến trên tôm thẻ chân trắng và tôm sú, với tỷ lệ tử vong cao ngay trong giai đoạn đầu vụ nuôi. Để giảm thiểu rủi ro và bảo vệ mùa màng, người nuôi cần hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và các biện pháp phòng tránh bệnh.

Nguyên nhân gây bệnh gan tụy cấp tính

Bệnh gan tụy cấp tính do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus gây ra, có khả năng sản sinh độc tố làm hoại tử tế bào gan tụy của tôm. Một số nguyên nhân chính dẫn đến sự bùng phát bệnh bao gồm:

- Nguồn giống không sạch bệnh: Tôm giống mang mầm bệnh là nguyên nhân phổ biến làm lây lan AHPND.

- Môi trường nuôi ô nhiễm: Ao nuôi có nhiều chất hữu cơ, bùn đáy dày và ô nhiễm sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

- Biến động môi trường: Sự thay đổi đột ngột của độ mặn, nhiệt độ, pH khiến tôm bị sốc, suy giảm sức đề kháng và dễ mắc bệnh.

- Chất lượng thức ăn kém: Thức ăn không đảm bảo, bị nấm mốc hoặc nhiễm khuẩn có thể làm tôm yếu đi và tăng nguy cơ mắc bệnh.

Dấu hiệu nhận biết bệnh gan tụy cấp tính

Bệnh có thể xuất hiện sớm, chỉ sau 10-35 ngày thả nuôi. Một số dấu hiệu thường thấy gồm:

- Tôm chậm lớn, giảm ăn hoặc bỏ ăn hoàn toàn.

- Ruột tôm rỗng, gan tụy nhợt nhạt, teo nhỏ.

- Vỏ tôm mềm, yếu và dễ chết hàng loạt trong vài ngày.

- Quan sát nội tạng thấy gan tụy bị hoại tử, mất cấu trúc bình thường.

Môi trường nước aoMôi trường nước ao ô nhiễm dẫn đến tôm mắc bệnh. Ảnh: Tép Bạc

Tác động của bệnh gan tụy cấp tính

Tỷ lệ chết cao: Tôm có thể chết 100% trong vòng 5-10 ngày nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời.

Giảm năng suất, tăng chi phí nuôi: Tôm bệnh chậm lớn, năng suất giảm, người nuôi phải tốn nhiều chi phí xử lý môi trường và phòng bệnh.

Ảnh hưởng đến toàn bộ vùng nuôi: Bệnh dễ lây lan nếu không có biện pháp kiểm soát hiệu quả.

Biện pháp phòng ngừa bệnh gan tụy cấp tính

Kiểm soát con giống

Lựa chọn tôm giống sạch bệnh, có kiểm tra PCR trước khi thả nuôi.

Thả giống với mật độ hợp lý để giảm áp lực môi trường.

Quản lý môi trường ao nuôi

Cải tạo ao đúng kỹ thuật, loại bỏ bùn đáy ao trước khi nuôi.

Duy trì chất lượng nước ổn định, tránh biến động lớn về nhiệt độ, độ mặn và pH.

Định kỳ sử dụng vi sinh để kiểm soát vi khuẩn gây bệnh.

Kiểm soát thức ăn và tăng cường miễn dịch cho tôm

Sử dụng thức ăn chất lượng cao, tránh dùng thức ăn hư hỏng.

Bổ sung vitamin C, khoáng chất và men vi sinh để tăng sức đề kháng cho tôm.

Tránh cho ăn quá nhiều để hạn chế ô nhiễm môi trường nước.

Tôm thẻ chân trắngKiểm soát con giống và quản lý môi trường ao tốt để phòng bệnh gan tụy trên tôm. Ảnh: Tép Bạc

Giám sát và xử lý kịp thời khi phát hiện bệnh

Theo dõi tôm hàng ngày, nếu phát hiện dấu hiệu bất thường cần xử lý ngay.

Nếu bệnh bùng phát, cần giảm mật độ nuôi, tăng cường xử lý môi trường nước và bổ sung dưỡng chất để tôm hồi phục.

Báo cáo cơ quan thú y để có hướng dẫn xử lý phù hợp.

Bệnh gan tụy cấp tính là một trong những mối đe dọa lớn đối với ngành nuôi tôm. Tuy chưa có thuốc đặc trị, nhưng người nuôi có thể giảm thiểu rủi ro bằng cách kiểm soát nguồn giống, quản lý môi trường ao nuôi, cung cấp dinh dưỡng hợp lý và giám sát chặt chẽ dịch bệnh. Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa này sẽ giúp người nuôi bảo vệ mùa vụ và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Đăng ngày 18/03/2025
PDT @pdt
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Gan tôm như thế nào mới gọi là “chuẩn”?

Trong hành trình nuôi tôm, ai cũng mong muốn tôm mau lớn, khỏe mạnh, ít bệnh, năng suất cao và đầu ra ổn định. Tuy nhiên, có một cơ quan cực kỳ quan trọng trong cơ thể con tôm mà nhiều bà con còn ít chú ý tới hoặc chưa thật sự hiểu rõ – đó chính là lá gan tụy.

Gan tôm
• 09:46 17/04/2025

Thả tôm giống với các bước cần lưu ý điều gì?

Thả tôm giống là một trong những công đoạn quan trọng nhất, quyết định đến 60–70% sự thành công của vụ nuôi. Dù bạn là người nuôi tôm truyền thống hay đang áp dụng mô hình nuôi công nghệ cao, thì việc thả giống đúng kỹ thuật luôn là điều kiện tiên quyết để tôm phát triển khỏe mạnh, hạn chế bệnh tật và đạt năng suất cao. Vậy khi thả tôm giống, cần lưu ý những gì?

Thả tôm giống
• 10:07 16/04/2025

Năng xuất nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ cao và các yếu tố kỹ thuật

Năng suất sản xuất tôm thẻ chân trắng mô hình siêu thâm canh, công nghệ cao dao động 4 - > 8 tấn/1.000 m2. Với mật độ thả dày ≥ 250 con/m2, mức nước sâu (h > 1,5m). Tỷ lệ sống > 70 %, tôm phát triển tốt, tăng trưởng đạt mức cao, ADG: 0, 3 – 0,4 gr/ngày. Đạt size tôm lớn 28 – 26 con/kg sau 100 ngày nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 13/04/2025

Kỹ thuật nuôi tôm sú và các biện pháp phòng bệnh

Tôm sú (Penaeus monodon) là một trong những đối tượng nuôi trồng thủy sản có giá trị kinh tế cao tại Việt Nam và nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á. Tôm sú thích nghi tốt với môi trường nước lợ và có tốc độ tăng trưởng nhanh, giá trị dinh dưỡng cao và được thị trường quốc tế ưa chuộng. Tuy nhiên, nghề nuôi tôm sú hiện đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là các vấn đề về dịch bệnh. Bài viết này sẽ giới thiệu các kỹ thuật nuôi tôm sú trong môi trường nước lợ và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả.

Tôm sú
• 13:20 02/04/2025

Ốc sên tím Janthina janthina trôi dạt vào bờ biển gây xôn xao

Thời gian gần đây, cư dân mạng liên tục chia sẻ hình ảnh và video ghi lại một loài ốc sên biển có màu tím lạ mắt xuất hiện dọc theo các bờ biển.

Ốc tím
• 20:42 21/04/2025

Hệ thống cảnh báo sớm dịch bệnh trong nuôi tôm thông qua phân tích dữ liệu

Hệ thống cảnh báo sớm dịch bệnh trong nuôi tôm thông qua phân tích dữ liệu là một công nghệ tiên tiến giúp phát hiện và ngăn ngừa dịch bệnh trong ngành nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là trong nuôi tôm thâm canh.

Máy đo môi trường
• 20:42 21/04/2025

Phát hiện bệnh trên tôm nhờ AI

Phát hiện bệnh sớm và chính xác là rất quan trọng để quản lý sức khỏe tôm và đảm bảo tính bền vững của nghề nuôi. Trong khi xử lý hình ảnh đã được khám phá, các mô hình hiện tại thường gặp khó khăn về độ chính xác, đặc biệt là khi phát hiện nhiều bệnh hoặc xác định các triệu chứng khó phát hiện.

Tôm bệnh
• 20:42 21/04/2025

Nếu vì một nguyên nhân nào đó sinh ra khí độc thì phải xử lý như thế nào?

Trong quá trình nuôi tôm, khí độc là một trong những yếu tố nguy hiểm âm thầm nhưng đầy sát thương.

Ao nuôi tôm
• 20:42 21/04/2025

Cá khế trăng - Lựa chọn hàng đầu cho bữa cơm đậm vị biển

Trong danh sách các loại cá biển quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam, cá khế luôn giữ vị trí nổi bật nhờ hương vị thơm ngon, giá trị dinh dưỡng cao và khả năng chế biến đa dạng. Trong đó, cá khế trăng – một biến thể phổ biến của dòng cá khế – đang ngày càng được nhiều gia đình ưa chuộng trong thực đơn hàng ngày.

Cá khế trăng
• 20:42 21/04/2025
Some text some message..