Bốn mẹo để tối ưu hóa tính ổn định của hệ thống biofloc

Được phát triển đầu tiên như một cách tự nhiên để xử lý nước thải, các hệ thống công nghệ biofloc (BFT) đã trở thành kỹ thuật sản xuất nuôi trồng thủy sản phổ biến, đặc biệt là ở Châu Á.

Mô hình nuôi
Mô hình nuôi tôm. Ảnh: Báo Cần Thơ

BFT khai thác chu trình nitơ để đồng thời xử lý nước nuôi và cung cấp thêm thức ăn cho tôm hoặc cá nuôi, đồng thời mang lại nhiều lợi ích của chế phẩm sinh học tự nhiên.

BFT sử dụng tảo, vi khuẩn và các vi sinh vật khác để tái chế chất thải dinh dưỡng và tăng cường sự phát triển của đối tượng nuôi. Nhiều loại vi khuẩn có thể phân hủy amoniac và nitrit độc hại thành nitrat hoặc đồng hóa amoniac thành sinh khối vi sinh vật. Tảo trôi nổi tự do cũng giúp cải thiện chất lượng nước, trong khi bị động vật phù du, cá và tôm ăn, những vi khuẩn nhỏ bé này cũng có thể được sinh sống trong các cấu trúc tổng hợp bởi một loạt sinh vật ngày càng phát triển – bao gồm nấm, động vật nguyên sinh và các dạng sống hữu ích khác. Chính những khối nổi này được gọi là biofloc. 

                           

Mô hình nuôi theo công nghệ Biofloc

Một trong những ưu điểm chính của BFT là chúng chỉ yêu cầu một số chất dinh dưỡng nhất định và sục khí liên tục để cung cấp môi trường nuôi cấy có chức năng cao. BFT đôi khi có thể ít phức tạp hơn về mặt cơ sở hạ tầng so với các hệ thống siêu chuyên sâu khác. BFT cũng cải thiện tính tuần hoàn trong các hệ thống thủy sinh, thân thiện với môi trường và hiệu quả hơn, đồng thời có thể giảm sự lây lan của các mầm bệnh, khiến chúng trở thành một công cụ canh tác đầy hứa hẹn. 

Các nghiên cứu gần đây đã phân tích các vi sinh vật liên quan đến hệ thống biofloc. BFT chứa nhiều loại vi sinh vật – bao gồm vi tảo, vi khuẩn dị dưỡng, vi khuẩn nitrat hóa, nấm, động vật nguyên sinh và động vật phù du ăn được như luân trùng, chân chèo và tuyến trùng. Sự hiện diện và số lượng của các vi sinh vật hữu ích này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm sục khí, chiếu sáng, độ mặn, chất lượng nước và mật độ thả nuôi. Dưới đây là bốn mẹo để tối ưu hóa độ ổn định của BFT: 

Theo dõi và duy trì chất lượng nước  

BFT yêu cầu mức độ kiềm và oxy hòa tan tối ưu để giữ cho quần thể vi sinh vật ổn định và hiệu quả. Giám sát chặt chẽ chất lượng nước bằng cách sử dụng các thiết bị và phương pháp đáng tin cậy là cần thiết để tạo ra dữ liệu chính xác và có thể thực hiện được.

Giải thích dữ liệu thích hợp và các hành động tiếp theo là rất quan trọng. Đặc biệt là khi bắt đầu chu kỳ sản xuất, bắt buộc phải theo dõi các đường cong của hợp chất N, độ kiềm và mật độ Vibrio để bạn có thể thực hiện hành động thích hợp khi cần. 

Chăm sóc cộng đồng vi sinh vật của hệ thống 

Có ba cộng đồng cần cân bằng: tảo, vi khuẩn dị dưỡng và vi khuẩn nitrat hóa. Vì BFT thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, chúng có thể nhanh chóng bị tảo tàn phá. Để kiểm soát điều này có thể hạn chế ánh sáng có sẵn để đảm bảo quần thể vi khuẩn dị dưỡng cân bằng.

Mật đường míaMật rỉ đường là nguồn carbohydrate quan trọng để sản xuất ra các hợp chất có hoạt tính sinh học trong hệ thống biofloc. Ảnh: tomvang.com

Theo dõi sự phát triển của cộng đồng nitrat hóa bằng cách ghi nhận các xu hướng và đỉnh của hợp chất N, đồng thời nhanh chóng hành động trên dữ liệu. Mức độ ổn định của oxy hòa tan, độ pH, độ mặn và nhiệt độ giúp cộng đồng nitrat hóa của bạn.

Ngoài ra, độ kiềm thích hợp và mức chất rắn lơ lửng sẽ giúp quần thể vi sinh vật mong muốn của bạn phát triển mạnh. Có thể thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của cộng đồng dị dưỡng của mình bằng cách quản lý chặt chẽ tỷ lệ C:N bằng cách truyền hệ thống nuôi cấy của bạn với các nguồn carbon bên ngoài khi cần thiết.Bổ sung các nguồn carbon bên ngoài (ví dụ như mật đường mía) như một công cụ quản lý khi cần thiết.

Có thể sử dụng các chủng vi sinh thương mại từ các thương hiệu đáng tin cậy  để đảm bảo rằng bạn đang phát triển đúng cộng đồng của các loài hiệu quả nhất. 

Quản lý thức ăn và chất thải hợp lý 

Vì việc trao đổi nước có hạn trong BFT, nên phải liên tục theo dõi và quản lý chất lượng nước và chất thải. Chất thải có thể được giảm thiểu bằng máy cho ăn tự động được điều chỉnh phù hợp và thức ăn chất lượng cao, tạo ra nhiều tăng trưởng đàn nhờ khả năng tiêu hóa tốt hơn.  

Dựa trên kết quả giám sát chất lượng nước, nên điều chỉnh lượng thức ăn. Khí nitơ đạt đỉnh hoặc khi nhiệt độ giảm, nên giảm lượng thức ăn của mình cho phù hợp và chính xác. Mọi thứ trong BFT đều tồn tại ở trạng thái cân bằng, sự lây lan của mầm bệnh thường liên quan trực tiếp đến chất lượng nước, việc cho ăn và quản lý chất thải không đúng cách.  

Sử dụng đúng kỹ thuật và công cụ 

Để BFT thành công cần có cơ sở hạ tầng phù hợp: sục khí thích hợp, loại bỏ bùn và thiết kế cống hiệu quả là rất quan trọng. Cần một số lượng máy khuếch tán phù hợp, với sự chuyển động của nước và oxy hóa tốt. Các công cụ hỗ trợ ra quyết định sử dụng trí tuệ nhân tạo, được liên kết và kết nối với máy cấp liệu tự động, cảm biến chất lượng nước và hệ thống dữ liệu dựa trên đám mây sẽ giúp thời gian phản ứng vận hành nhanh hơn. 

Theo kịp các phát triển và công nghệ mới sẽ đảm bảo sản lượng thủy sản ổn định trong tương lai. Trong lĩnh vực thú vị của công nghệ biofloc, việc giảm nhu cầu thức ăn, nước sạch và giàu vi khuẩn, lợi ích của lợi khuẩn và sản xuất đàn giống xanh hơn với chi phí tương đương có thể đạt được một cách thực tế khi tuân thủ các kỹ thuật quản lý phù hợp. Không có gì ngạc nhiên khi ngày càng có nhiều nhà khai thác nuôi trồng thủy sản đổ xô vào hệ thống này. 

Đăng ngày 06/03/2023
Hồng Huyền @hong-huyen
Kỹ thuật

Tổng quan về công nghệ MBBR trong nuôi trồng thủy sản

MBBR là Moving Bed Biofilm Reactor, hứa hẹn là công nghệ xử lý nước thải ưu việt trong nuôi trồng thủy sản.

công nghệ MBBR
• 18:17 25/09/2021

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP

Xử lý nước thải chế biến thủy sản bằng công nghệ SNAP không chỉ loại bỏ hiệu quả nồng độ Ammonium mà còn xử lý đến 90% chất hữu cơ.

Chế biến cá tra
• 07:00 22/04/2020

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản bằng cảm biến nano

Sử dụng được cả trên bờ, dưới nước để quan trắc chất lượng nước, hệ thống cảm biến nano do Viện Công nghệ nano (INT) thuộc Đại học Quốc gia TPHCM nghiên cứu giúp người nuôi trồng thủy sản yên tâm khi chất lượng nước nuôi được cảnh báo tự động kịp thời khi có sự cố.

Quan trắc nước nuôi trồng thủy sản
• 14:35 05/02/2020

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ

Quản lý môi trường ao nuôi tôm nước lợ là khâu quan trọng, đòi hỏi người nuôi có sự hiểu biết cần thiết về mối quan hệ giữa các yếu tố môi trường và biến động của chúng.Từ đó, có biện pháp điều chỉnh phù hợp, giảm nguy cơ thiệt hại, góp phần vào thành công của vụ nuôi.

Lưu ý về môi trường trong ao nuôi tôm nước lợ
• 08:46 30/10/2019

Phân biệt tôm yếu gan, teo gan và hoại tử: Nhìn cho đúng để cứu tôm kịp thời

Thời gian gần đây, các bệnh về gan tụy trên tôm bùng phát mạnh khiến nhiều hộ nuôi "đứng ngồi không yên". Điều đáng nói là ranh giới giữa tôm mới chớm yếu gan và bệnh hoại tử chết sớm rất mong manh.

Tôm
• 09:00 08/12/2025

Các biện pháp phòng, trị bệnh thủy sản nuôi trong mùa mưa bão

Mùa mưa bão gây nhiều biến động lớn đến môi trường nước trong ao, đầm và lồng bè nuôi thủy sản. Những thay đổi này làm gia tăng nguy cơ bùng phát các dịch bệnh, gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi.

Ao tôm
• 09:00 25/11/2025

Chuyển giao kỹ thuật nuôi thương phẩm cá chình trong bể xi măng

Nhằm giúp người dân đa dạng hóa mô hình nuôi trồng thủy sản, nâng cao thu nhập và phát triển sinh kế bền vững.

Lớp tập huấn
• 09:44 03/11/2025

Viêm ruột trên tôm: Nguyên nhân và cách phòng trị

Viêm ruột là một trong những bệnh phổ biến trên tôm nuôi, làm suy giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng, khiến tôm ăn kém, chậm lớn, còi cọc, và dễ mắc các bệnh cơ hội khác. Nếu không kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây tỷ lệ hao hụt cao và thiệt hại kinh tế lớn cho người nuôi.

tôm thẻ
• 14:51 24/10/2025

Nữ nông dân An Giang tay trắng làm nên cơ nghiệp, thu 800 triệu mỗi năm từ con sò huyết

Từ đôi bàn tay trắng, phải nghỉ học từ lớp 6 để mưu sinh, chị Thái Kim Hiền (xã Vĩnh Châu B, TX. Vĩnh Châu, Sóc Trăng) đã kiên trì vượt qua vô vàn khó khăn, thất bại để gây dựng nên một cơ nghiệp vững chắc. Mô hình nuôi kết hợp sò huyết và cá bống mú hiện mang về cho gia đình chị thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Thu hoạch sò
• 22:26 08/12/2025

Làng biển tan hoang, ngư dân gượng dậy mưu sinh sau bão

Trận bão lũ lịch sử đi qua đã để lại một khung cảnh tan hoang, tang thương cho các làng biển ở thị xã Sông Cầu, Phú Yên.

Mưa bão
• 22:26 08/12/2025

Vấn đề thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản

Cuối tháng 11/2025, tại thành phố Hồ Chí Minh có hội nghị quản lý thức ăn và sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thủy sản cho biết một số vấn đề đáng quan tâm.

Ao tôm
• 22:26 08/12/2025

Phân biệt tôm yếu gan, teo gan và hoại tử: Nhìn cho đúng để cứu tôm kịp thời

Thời gian gần đây, các bệnh về gan tụy trên tôm bùng phát mạnh khiến nhiều hộ nuôi "đứng ngồi không yên". Điều đáng nói là ranh giới giữa tôm mới chớm yếu gan và bệnh hoại tử chết sớm rất mong manh.

Tôm
• 22:26 08/12/2025

Xu hướng mukbang hải sản khổng lồ: Tò mò thị giác hay trào lưu gây lo ngại?

Trong vài năm gần đây, các video mukbang hải sản kích thước lớn xuất hiện dày đặc trên nền tảng mạng xã hội. Nội dung thường xoay quanh các mâm hải sản nhiều món, gồm bạch tuộc nguyên con, tôm hùm hoặc nghêu, sò với số lượng lớn.

Bạch tuộc
• 22:26 08/12/2025
Some text some message..